Sulewski W. - Polacy nad Odrą i Bałtykiem w walce z III Rzeszą.pdf

(18520 KB) Pobierz
Woiciech Sulewski
Polacy nad
Odrą
i
w
walce
.z
Trzecią
Bałtykiem
Rzeszą
(19 39-1945)
.„
Spis rzeczy
Przedmowa
.
•
Od Autora
•
•
•
I.
O ziemie praojców
II.
Wbre\v
próbom
zagłady
.
III.
Pierwszy okres walki
IV.
„Odra"
•
V.
Wrocławska
konspiraeja
VI.
Podziemna ofensywa
VII.
Synowie jednej ziemi
VIII. W perspektywie
„
y.ryzwolenia
Zakońc.zenie
•
•
•
•
•
•
•
7
„
13
'
14
•
23
39
56
71
84
•
źródła
i bibliografia
•
•
100
111
123
125
Przedmowa
Problematyka
wałki
11arodu polskiego o wy.zwolenie
na-rodowe i spolecz11e oraz
dzialalnośc'i
polskiego ru-
chu oporu w
latacl1
\Vojny z faszyzn1en1
niemiecl<::łm
zajmuje
jedno
z c:oolowych
miejsc
w naszej litera-
turze
historyczno-naukowej
i
popularnonaukowej.'
Brakło
jed· ak
dotąd
opracowania
całościo\vego,
po-
n
śvrięconego
\valce Polaków
zamieszkałych
na zie-
n1iach piasbovvskicl1, które w wyniku
zwycięstwa
nad
III
Rzeszą,
slus:onej polity.l<::i Polski Ludowej i po-
mocy ZSRR
po\\rróciły
Ti-a zaw.s
ze
do macierzy.
Populary:cacja
tej tematykii
ważna
jest
z \vielu
względó\v. P1~zede
~zystkim
wymaga tego
społeczna
koniecmość
dania
świadect\va
pl'awdz:ie historycznej,
p1~avvd·zie
o patriotyzn1ie
żyjącej
11ad
Odrą
i
Bałty­
kiem
części
narodu polskiego, która
od
wieluset
lat
po-
zosta\vała
pod panov..·anien1 niemieckim, poddana by-
ła
przymusowej germanizacji oraz uciskowi narodo-
\vemu i socjalnemu. Mimo
iż
na\vet po powstaniu
państwa
polsl<::iego
\V
1918 roku
znajdowała
się
w gra-
nicacl1 Rzeszy niemieckliej, nie tylko
zachowała
ona
S\ve poczucie narodowe, lecz
dawała
ozynny wyraz
swej
woli
połączenia
się
z
całym
narodem. Gdy Pol-
ska
została
podbita przez hitl• rowskie Niemcy,
lud-
e
ność
tych
ziem
włączyła się
n1imo niezwykle trud-
n)rch \Varu:nków do
\vojny
narodo\v-owyzwoleńczej
,
stosując
specyficzne
formy
walki
od
po\v.iadające
mo-
żliwościom wynikającym
z ówczesnej
sytuacji
panu-
7
na tych ziemiach.
Możli\.VOści
te
ograniczała
obecność
dużych
skupisk "" swej
większości
sfa·naty-
zowanej i
posłusznej
Hitlerov.ri
ludności
niemieckiej
,
co
ulat\x.riało władzom
hitlerowskin1
stosowanie bru-
talnych represji
i
wytworzenie
przytłaczającej
atmo-
sfery
terroru. Ponadto Polacy na
tych ziemiach
pod-
dani
byli
szczególnym rygorom,
\.vynikającym
m. in.
z
faktu
posiadania
oby\vatelstwa i1ien1ieckiego -
\vłącznie
z
obo\viązki-en1
służby
\V
Wehrmachcie.
Walka Polakó\v
Opolszczy:ony
i Dolnego
Śląska,
Ziemi Lubuskiej i
Pomarza Zacl1od·niego,
Gdańska
i
Povviśla
,
Warn1ii i Mazur
o
utrzyn1anie
S\vej
polsko-
ści
i powrót
tycl1
zien1 do n1acierzy
miała,
obok
cha-
rakteru
narodowowyzwoleńczego,
również wyraźny
charakter
społecznowyzwoleńczy. Wynikało
to
ze
składu
socjalnego
ludności
poliSkiej
tych ziem, niemal
wyłącznie
robotniczej
i
cl1lopskiej.
Nawet inteligen-
cji
pracującej
-
na
skutek
długotrwałej
germaniza-
cji
-
było
tam
n
iezmiernie
maio.
Klasy
rządzące
na
tych
zieniiacl1:
kapitaliści
i
junlcrzy,
podobnie
jak
i aparat
urzędniczy, t\vorzyły się
wyłącznie
z
Niem-
cóv,r.
Mimo
iż
większość
-0rgan:izacji
slcitpiających
Po-
laków
w
Niemczecl1
głosiła
idee
tradycjonalistyczno-
-kł-erykalne
i
społecznie
konser\vatywne,
'\.V
praktyce
jednak
walka
narodowowyzv.roleńcza
Polaków przy·-
bie1·ała
tani
często
forn1y
walki
klasovvej \vymierzo-
ne1
przeciwko
wielkim
kapitalistom niemieckim i
ich
państwu. Było więc rzeczą natttralną,
że dążenia
ich
ściśle splatały
się
z
walką
proletariatu
niemieckiegD
o
obalenie kapitalizmu,
że
·najpewniejszych
'Sojuszni-
ków
znajdowali
uciskani
Polacy przede
wszystkim
w
niemieckich
robotnikach, a
zwłaszcza
w lcomun.i-
stach.
Nie
było
przypadkie111,
że
np.
w
org.anizacjach
Komunistycznej Partii Niemiec (KPD) na
Opolszczyź·­
nie
ponad
połowę
członków
sta.n owili Polacy,
że
KPD
wydawała
gazety,
ulotki,
odezv;y
itp.
v11
język:u
pol-
ski1n,
wzywając
robotnikó\V i
chłopów
polslcicl1
do
wspól11ej v.ralki o
1)rawa
ludzi pracy,
przeciw faszyz-
n1owi
i
iinperia1izn10\Vi.
8
jącej
te
zacieśniły
się
szczególnie po
dojściu
do
\~ladzy
hitleryzn1u i zespoleniu
się
starego niemiec-
kiego imperializmu i
szowłnizmu
z najbardziej bru-
talną
i
zdegenerowaną
·hitlerowską
formą
faszyzn1u.
Na gruncie ruchu robotniczego
ukształtowały się
różne
formy
współpracy
Polaków
i
Niemców
-
an-
tyfaszystóv..r.
Nieśli
oni sobie
pomoc
w obliczu
za-
grożenia
przez hitlerowski
reżim
terroru i ucislcu,
wspólnie cierpieli i
ginęli
w obozacl1 hitlerowskich.
Szczególnie w latach drugiej wojny
światowej zbieżne
były
,
a
często powiązane
ze
sobą działania
wymie-
rzone
·przeciwko
III Rzeszy
- prowa<lzone
nie
tylko
przez komunistów i innych a-ntyfaszy1Stów niemiec-
kich i polskich,
lecz
także
przez
Polaków
związanych
dawniej z tradycyjnymi .organizacjami, a nawet po-
„
zostającymi
pod
wpływem
prawicowycl1 kier unków.
W swoistej sytuacji
panującej
w zam'ieszkalych przez
Pola·ków dzielnicach
państwa
niemieckiego
zawodzą
zresztą
nor1nalne
dla
całej
Polski kryteria
podziału
ugrupowań
j
organizacji na
lewicowe
i prawicowe.
Wielu Polakó\v-
znajdujących się
pod
wpływami
ide-
ologicznyn1i kleryk!alno-lconserwatywnyn1i
widziało
•
głównego
wroga w hitlerowskiej Rzeszy i gotowych
było
do
udzielenia·
poparcia silom socjalistycznym,
których uosobieniem
byl
Związek
Radziecki, pono-
szący główny ciężar
wojny z III
Rzeszą. Za~·azem
wie-
lu Tobotników i
chłopów
polskich
dochodziło
stopnio-
wo do zrozumienia swych interesów klasowych
i
uwalniało się
spod
wpływów
prawicy.
W tym m. in.
przejawiała się
specyfika polskiego
ruchu oporu w latach 1939-1945
.na
ziemiacl1 nad-
odrzańskich
i
nadbałtyckicl1. Główną
jej
oporę
sta-
nowili dziaJacze zdelegalizowanych organizacji pol-
skich:
Zwią:ziku
Po1aków w Niemczech i harcerstwa
oraz
różnycl1
organizacji
społeczno-kulturalnych,
a
także
Polacy -
członko\~ie
podziemnej I<:PD, dzia-
łający
we wspólnych organizacjach z komunistami
11iemieckimi.
Walkę
miejscowy·ch Polaków licznie za-
silili
po 1939 roku polscy robotnic)' i
chłopi
,
maso-
9
Więzy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin