Świderska G. - Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza 2002.pdf

(24264 KB) Pobierz
CONTROLLING
~
KOSZTOW
/
/
I RACHUNKOWOSC
ZARZĄDCZA
PRACA Zl3IOROWA POD
REDAKCJĄ NAUKOWĄ
GERTRUDY KRYSTYNY
ŚWIDERSKIEJ
MAC
C\INSULTING
Difin
Spis
treści
Wstęp
11
Rozdział
1.
Rachunkowość zarządcza
i rachunek kosztów w systemie
informacyjnym
przedsiębiorstwa
15
Wprowadzenie
1.1. Roz\vój rachunku kosztów
i
rachunkowości zarządczej
!
.2. Cel istota
i
zakres
rachunkowości zarządczej
1.3. Controlling a
rachunkowość zarządcza
1.4. Miejsce rachunku kosztów w systemie informacyjnym
przedsiębiorstwa
l.5. Nowoczesny system
zarządzania
kosztami (controlling kosztów)
1.5.
l.
Koszty jako efekt celowego wykorzystania zasobów
1.5.2. Obiekty kosztów
l.5.3. System
zarządzania
(controlling kosztów)
l5
16
19
23
25
29
29
30
36
Rozdział
2.
Pomiar i prezentacja informacji o kosztach
w sprawozdaniu finansowym
41
Wpro\vadzenie
2. l. Prezentacja
i
ewidencja kosztów dla celów
sprawozdawczości zewnętrznej
2. l .1. Prezentacja informacji o kosztach w sprawozdaniu finansov..ym
2.1.2. Cele sprawozdawczego rachunku kosztÓ\V
2.1.3. Pomiar
i
rejestracja kosztów
w
układzie
rodzajowym
2. l.4. Funkcjonalna (podmiotowa) struktura organizacyjna
przedsiębiorstwa
w
rozwiązaniach
ewidencyjnych rachunku kosztów
2.1.5. Pomiar
i
rejestracja kosztów w
układzie
rodzajowo-kalkulacyjnym
2.2. Kalkulacja kosztów produktów w tradycyjnych
rozwiązaniach
rachunku kosztów
2.2.1.
Ceł
i
obiekt kalkulacji
4l
42
42
51
52
62
66
79
79
6
Spis
tre.~ci
Spis tre:}ci
7
2.2.2.
\Vpłyv„·
organizacji produkcji na wybór metody kalkulacji
80
2.2.3. Rodzaje
i
metody kalkulacji stoso\vane
w
sprawozdawczym rachunku
kosztów
81
2.2.4. Kalkulacja
podziało\va
i
jej odmiany
82
2.2.5. Kalkulacja doliczeniowa
i
jej odmiany
99
2.3. Rachunek kosztów normalnych
102
2.4. Rachunek kosztów standardowych
113
2.4.1. Rodzaje
i
źródła
standardów
114
2.4.2.
Analiza
odchyleń
kosztów
120
2.4.3. Odchylenia kosztów
materiałó\v bezpośrednich
126
2.4.4. Odchylenia kosztÓ\.\' robocizny
bezpośredniej
129
Rozdział
4.
Rachunek kosztów zmiennych i jego wykorzystanie
przy podejmowaniu decyzji i ocenie
efektywności
Wprowadzenie
4.1. Rachunek kosztów zmiennych
4.1.1. Zachowanie
się
kosztów pod
wpływem
zmian w poziomie
aktyvmości.
Koszty
stałe
i koszty zmienne
4.1.2. Czynniki
mające wpłyv.r
na zachowanie
się
kosztów
4.2. Wykorzystanie koncepcji rachunku kosztów zmiennych do wyceny zapasów
i
ustalania wyniku na
sprzedaży
4.3. Analiza koszty- rozmiary produkcji - zysk
4.3.1. Podstawowe
założenia
analizy koszty - rozmiary produkcji - zysk
4.3.2. Analiza
Mażliwości
przy
niezmienionych kosztach
stałych.
Wskaźnik (współczynnik) marży
na pokrycie (WMNP)
4.3.3. Punkt krytyczny
4.3.4.
Marża bezpieczeństwa
4.3.5.
Uwzględnienie
w analizie KRPZ planowanego zysku na
sprzedaży
oraz
planowanego zysku ze
sprzedaży
po opodatkowaniu
4.3.6. Analiza
wrażliwości
przy zmianach w poziomie kosztów
stałych.
Dźwignia
operacyjna.
Stopień dźwigni
operacyjnej
4.3.7. Analiza KRPZ przy produkcji wieloasortymentowej
4.3.8.
Uwzględnienie
czynników
ograniczających
przy produkcji wieloasorty-
mentowej
4.4. Wielostopniowy rachunek kosztów zmiennych
Zadania
Rozwiązania
(liczby kontrolne)
227
227
228
229
231
233
238
239
2. 4. 5. Odchylenia kosztów innych zasobÓ\\'
zuży,vanych bezpośrednio
·01
produkcji
2.4.6. Odchylenia zmiennych kosztów
pośrednich
produkcji
2.4.7.
Odchylenia
stałych
kosztów
pośrednich
produkcji
2.4.8. Ujawnianie
i
rozliczanie
odchyleń
2.4.9. E\videncja
odchyleń
kosztów produkcji
2.5.
Działalność
pomocnicza
2.5.1. Rozliczenie kosztów
wydziałów
pomocniczych
2.5.2. Kalkulacja kosztów
świadczeń działalności
pomocniczej
2.5.3. Metody rozliczania
świadczeń działalności
pomocniczej
Zadania
Roz;viązania
13 I
132
134
138
141
144
144
148
154
242
242
245
247
249
254
169
183
260
261
272
Rozdział
3.
Koszty w problemowych rachunkach decyzyjnych
187
\Vpro\.vadzenie
187
188
3.1. Proces podejmowania decyzji
3.2. Koszty
V>'
procesie decyzyjnym
191
3.3. Zastosowanie analizy kosztów istotnych
\V
procesie decyzyjnym
195
3.3.1. Decyzja
„wyt\vorzyć
czy
kupić"
195
198
3.3.2. Decyzja „utrzymanie lub zaprzestanie produkcji"
3.3.3. Realizacja specjalnego zamówienia
200
3.3.4. Dalsze przetwarzanie czy
sprzedaż
produktów
202
3.3.5. Optymalizacja decyzji
\V
warunkach ograniczonych zasobów
203
3.4. Decyzje cenowe
205
3.4. l. Ustalenie optymalnej ceny
sprzedaży
przy v,ykorzystaniu metod opartych
na kosztach
207
3.4.2. Metody kosztowe w
przedsiębiorstwach usługowych
- ceny ustalane
\V
oparciu o czas pracy i
zużycie materiałów
211
3.4.3. Decyzje ceno\ve dla specjalnych
zamówień
213
Zadania
217
Rozwiązania
224
281
Rozdział
5.
Rachunek kosztów
działań
oraz jego wykorzystanie
w
zarządzaniu przedsiębiorstwem
283
283
284
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
Wprowadzenie
Geneza
i
rozwój rachunku kosztów
działań
Model rachunku kosztów
działań
5.2.1.
Konstrukcja modelu rachunku kosztów
działań
5.2.2.
Przepływ
kosztów w modelu rachunku kosztów
działań
5.2.3. Hierarchiczny model kosztów produktów
5.2.4.
Etapy kalkulacji rachunku kosztów
działań
-
przykład
Rozwój modelu rachunku kosztÓV·l
działań
5.3.1. Mode! minimalny
i
model
pożądany
rachunku kosztów
działań
5.3.2. Rachunek kosztów sterowany czasem
(Time-Driven Activity-Based Casting)
5.3.3. Obiektowy rachunek kosztów
\.Vykorzystanie rachunku kosztów
działań
w
procesie podejmowania decyzji
i kontroli
5.4.1.
Kształtowanie
portfela produktowego
290
291
293
302
303
309
309
311
317
322
323
8
Spis
rre.~ci
Spis tre!§ci
9
425
5.4.2.
5.4.3.
5.4.4.
5.4.5.
Kształto\vanie
portfela klientów,
kanałów
dystrybucji
i
rynków
Zarządzanie
niewykorzystanym
potencjałem
Podnoszenie
efektyvmości
procesów gospodarczych
Zarządzanie
kosztami
jakości
5.4.6. Wykorzystanie rachunku kosztów
działań
jako bazy dla budowy sys-
temu kontroli operacyjnej (budowanie
budżetu
\.Vg
rachunku kosztów
działań)
325
327
7.5.2.
Poziom cen
wewnętrznych
dla transferu z
ośrodka
7.5.3. Negocjowana cena
wewnętrzna
rentowności
a
korzyści wynikające
dla
przedsię-
330
332
Zadania
Rozwiązania
340
343
349
biorstwa
7.6.
Ośrodki
inwestycji
7.6.1. Stopa zwrotu z aktywów (ROI)
7.6.2.
Nadwyżka
wyniku na
działalności
operacyjnej (RI)
Zadania
Rozwiązania
428
438
438
445
449
456
Rozdział
6.
Zarządzanie
kosztami nowych produktów i technologii
350
350
351
354
356
365
366
Rozdział
8.
Budżety
jako instrument
zarządzania
Wprowadzenie
8.1.
Pojęcie
koncepcji
zarządzania
458
458
458
459
462
463
464
464
465
468
470
471
472
Wprowadzenie
6.1. Rachunek kosztów docelowych
6.1.1. Ustalanie kosztu docelowego
6.1.2. Ustalenie kosztu
możliwego
do
osiągnięcia
6.1.3.
Podjęcie działań inających
na celu
osiągnięcie
kosztu docelowego
z wykorzystaniem
budżetów
8.1.1. Co to jest
budżet?
8.1.2. Istota kontroli
budżetowej
8.2.
Planowanie strategiczne, taktyczne, operacyjne
(budżet)
8.3.
Proces
budżetowania,
jego zadania
i
zasady funkcjonowania
8.3.1. Zadania
budżetów
8.3.2.
Etapy procesu
budżetowania
8.4.
Budżet wiodący
i jego elementy
8.5.
Metody tworzenia
budżetu v.riodącego
8.5.1.
Budżety kroczące
8.5.2.
Budżety
przyrostowe
i
„od zera"
8.5.3.
Budżetowanie
odgórne
i
partycypacyjne
8.6.
Ilustracja
budżetu wiodącego
(ogólnego)
8.6.1. Dane
dotyczące sprzedaży
8.6.2. Produkcja
8.6.3.
Informacje
dotyczące
kosztów produkcji
8.6.4. Koszty
sprzedaży
8.6.5. Koszty ogólnego
zarządu
8.6.6.
Środki pieniężne
8.6.
7.
Działalność
inwestycyjna
8.6.8. Informacje
dotyczące zobowiązań
podatkowych
8.6.9. Opracowanie
budżetu
8.7. Kontrola wykonania
budżetu
8.8.
Krytyka tradycyjnego
budżetowania
jako
narzędzia zarządzania
w XXI wieku
8.9.
Budżetowanie
z \.\/)'korzystaniem rachunku kosztów
działań
(activity
-
based
budgeting)
8.10.
Zarządzanie
z
pominięciem budżetów
Zadania
Rozwiązania
6.2. Analiza
wartości
produktu
372
6.3.
Kaizen casting
6.4. Proces projekto\.vania produktów
zmierzający
do
łatwiejszego
produkowania
375
i
obsługi posprzedażnej
6.5. Strategia wspólnych platform produktów
378
38!
383
386
388
389
389
390
391
392
396
398
400
401
407
410
413
6.6.
Efektyvmość zarządzania
zasoba1ni wykorzysty\.vanymi w·
działalności
badaw-
czo-roz\.vojowej
6.7.
\V
pływ
czasu
wdrożenia
na
rentowność
nov...')'Ch produktów i technologii
474
477
Zadania
Rozwiązania
Rozdział
7.
Kontrola w
zarządzaniu
operacyjnym
Wprowadzenie
7
.1.
Kontrola
zarządzania
w organizacjach zdecentralizowanych
7. 1.1.
Rachunkowość według ośrodków odpowiedzialności
7. l .2.
Ośrodki odpowiedzialności
7.1.3. Cele
i
budowa systemu pomiaru i oceny efektów
działalności
7.2.
Ośrodki
kosztów
7 .2.1. Koszty kontrolowane
i
koszty niekontrolowane
7 .2.2. Kontrola w
ośrodkach
kosztów· standardowych
7.2.3. Kontrola w
ośrodkach
kosztów dyskrecjonalnych
7 .3.
Ośrodki
przychodów·
7.4.
Ośrodki rentowności
7. 4.1. Ocena
ośrodków rentowności
z.a
pomocą
segmentowego rachunku \.vyników
7 .4.2. Proble1natyka alokacji kosztów wspólnych
7 .5. Ceny
\Ve\.vnętrzne
7 .5.1. Poziom cen
\Ve\.vnętrznych
dla transferu z
ośrodka
kosztów
478
478
478
480
480
48 l
481
482
482
500
505
508
521
523
530
413
418
420
421
1O
Spis
rreści
Rozdział
9.
Balanced scorecard
Wprov„1adzenie
9.1.
Balanced scorecard
-
sformalizowany sposób
wdrożenia
strategii
przedsię-
biorstwa
9.1. l.
Balanced scorecard
-
brakujące narzędzie
procesu
zarządzania
strate-
gicznego
9.2. Budo\va
balanced scorecard
9.2.1. Perspektywa finansowa
9.2.2. Perspektywa klienta
9.2.3.
Perspektywa procesów
wewnętrznych
9.2.4.
Perspektywa uczenia
się
i
wzrostu
9.2.5.
Podstawowe zasady budowy
balanced scorecard
9.3. BSC jako system
zarządzania strategią
9 .3. l.
Cykl
zarządzania strategią
przy wykorzystaniu
ba!anced scorecard
9.4.
Wdrażanie
balanced scorecard
9.4. l.
Typo\ve etapy
wdrażania
balanced scorecard
Zadania
Roz„viązania
531
531
532
533
534
536
539
540
544
545
548
549
555
555
559
561
562
562
562
563
567
569
589
590
593
598
Wstęp
Rozdział
1O.
Ocena
efektywności
projektów inwestycyjnych
w skomplikowanym i turbulentnym otoczeniu biz-
nesowym nie jest
możliwe
bez
dostępu
do odpowiedniej informacji.
Stąd
wzrost
w ostatnich latach zainteresowania wykorzystaniem controllingu i
rachunkowości
zarządczej
przez
kadrę kierowniczą.
Książka
Zarządzanie organizacją
Wprowadzenie
10. l
Wartość pieniądza
w czasie
I 0.1. l.
Naliczanie odsetek prostych i
składanych
10.1.2. Dyskontowanie
10.2. Miernik oceny
efektywności
inwestycji
kapitałowych
10.3. Wybór miernika
efektywności
projektó>w' inwestycyjnych
10.4. Strumienie
pieniężne
netto
Zadania
Roz„viązania
Podstawowe terminy
Bibliografia
599
615
skierowana jest do:
zarządzających, gdyż
pozwala
uświadomić
im, jakie informacje
w stanie
uzyskać
z nowoczesnego controllingu kosztów oraz
rachunkowości zarządczej
i w jaki sposób informacje te
mogą wykorzystać
przy planowaniu, podej-
mowaniu decyzji i kontroli
osiągniętych
rezultatów,
przygotowujących
informacje (pracowników controllingu,
rachunkowości
zarządczej, działów finansowo-księgowych,
ekonomicznych itp.),
gdyż
po-
zwala
zapomać się
z nowoczesnymi
rozwiązaniami
i
uświadomić,
jaki
wpływ
na zakres i
możliwości
wykorzystania informacji ma sposób ich
przygotowania,
studentów, którzy
chcą znaleźć się
w
przyszłości
w pierwszej lub drugiej
grupie.
pomocna tym, którzy
zamierzają wdrożyć
wykorzystywać
Książka może być także
wany system
zarządzania
i
chcą umiejętnie
czesnych systemów informatycznych.
Część
zintegro-
możliwości
nowo-
pierwsza
poświęcona
jest problematyce kosztów, bowiem prawi-
dłowe
dane o kosztach
stanowią podstawę informacyjną całego
systemu
zarzą­
dzania. Informacje te powinny
wskazać,
jakie
przyczyny powstania kosztów,
czyli jakie zasoby, w jakich
ilościach
i po jakiej cenie wykorzystano,
świadcząc
usługi, wytwarzając
wyroby,
obsługując
klientów.
Zarządzanie
kosztami to
Zgłoś jeśli naruszono regulamin