WYROK TRYBUNAŁU (czwarta izba)
z dnia 20 października 2011 r.(*)
Polityka społeczna – Równe traktowanie kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego – Dyrektywa 79/7/EWG – Artykuł 3 ust. 1 i art. 4 ust. 1 – Krajowy system corocznej waloryzacji emerytur – Nadzwyczajna podwyżka emerytur w 2008 r. – Wyłączenie z zakresu podwyżki emerytur o wysokości niższej niż próg dodatku wyrównawczego – Nadzwyczajne podwyższenie tego progu w 2008 r. – Nieprzyznanie dodatku wyrównawczego emerytom, których dochody, włącznie z dochodami małżonka żyjącego we wspólnym gospodarstwie, są wyższe niż wspomniany próg – Zakres stosowania dyrektywy – Dyskryminacja pośrednia kobiet – Względy uzasadniające – Brak
W sprawie C‑123/10
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Oberster Gerichtshof (Austria) postanowieniem z dnia 9 lutego 2010 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 8 marca 2010 r., w postępowaniu:
Waltraud Brachner
przeciwko
Pensionsversicherungsanstalt,
TRYBUNAŁ (czwarta izba),
w składzie: J.C. Bonichot, prezes izby, A. Prechal (sprawozdawca), K. Schiemann, L. Bay Larsen i E. Jarašiūnas, sędziowie,
rzecznik generalny: V. Trstenjak,
sekretarz: K. Malacek, administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 13 kwietnia 2011 r.,
rozważywszy uwagi przedstawione:
– w imieniu rządu austriackiego przez G. Hessego, działającego w charakterze pełnomocnika,
– w imieniu Irlandii przez D. O’Hagana oraz N. Traversa, działających w charakterze pełnomocników,
– w imieniu Komisji Europejskiej przez V. Kreuschitza oraz M. van Beeka, działających w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 16 czerwca 2011 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 4 ust. 1 dyrektywy Rady 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego (Dz.U. 1979, L 6, s. 24).
2 Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy W. Brachner a Pensionsversicherungsanstalt (zakładem ubezpieczenia emerytalnego) w przedmiocie podwyższenia kwoty emerytury przyznanej jej w ramach systemu dostosowania emerytur w 2008 r.
Ramy prawne
Prawo Unii
3 Artykuł 1 dyrektywy 79/7 stanowi:
„Celem niniejszej dyrektywy jest stopniowe wprowadzenie w życie w dziedzinie zabezpieczenia społecznego i innych elementów ochrony socjalnej przewidzianych w art. 3 zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, nazywanej dalej »zasadą równego traktowania«”.
4 Artykuł 3 ust. 1 wspomnianej dyrektywy stanowi:
„Niniejszą dyrektywę stosuje się do:
a) systemów ustawowych zapewniających ochronę przed ryzykiem:
[…]
– starości,
[…];
b) przepisów dotyczących pomocy społecznej w zakresie, w jakim mają one uzupełnić lub zastąpić wymienione wcześniej systemy”.
5 Zgodnie z art. 4 ust. 1 wspomnianej dyrektywy:
„Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, bądź bezpośrednio, bądź pośrednio poprzez [powołanie się], zwłaszcza na stan cywilny lub rodzinny, w szczególności jeżeli chodzi o:
– obliczanie wysokości świadczeń, w tym podwyżek należnych z tytułu małżonka i na osobę będącą na utrzymaniu, oraz jeżeli chodzi o warunki dotyczące okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń”.
Prawo krajowe
6 Paragraf 108 ust. 5 Allgemeines Sozialversicherungsgesetz (ustawy ogólnej o zabezpieczeniu społecznym) z dnia 9 września 1955 r. (BGBl. 189/1955) (zwanej dalej „ASVG”), w brzmieniu znajdującym zastosowanie w sprawie zawisłej przed sądem krajowym, stanowi:
„Współczynnik dostosowawczy: federalny minister zabezpieczenia społecznego, pokoleń i ochrony konsumenta ustala corocznie na następny rok kalendarzowy współczynnik dostosowawczy (§ 108f) najpóźniej do dnia 30 listopada danego roku w drodze rozporządzenia. Rozporządzenie to należy przedłożyć do akceptacji rządowi federalnemu. Współczynnik dostosowawczy, o ile nie przewidziano inaczej, stosowany jest do podwyżek rent i emerytur oraz stałych kwot związanych ze świadczeniami w systemie zabezpieczenia społecznego”.
7 Pafagraf 108f ASVG brzmi następująco:
„1. Federalny minister zabezpieczenia społecznego, pokoleń i ochrony konsumenta ustala na każdy rok kalendarzowy współczynnik dostosowawczy, biorąc pod uwagę wskaźnik zgodnie z § 108e ust. 9 zdanie pierwsze.
2. Wskaźnik ustala się w taki sposób, aby podwyżka emerytur w celu dostosowania odpowiadała wskaźnikowi wzrostu cen dóbr konsumpcyjnych zgodnie z ust. 3. Wynik zaokrągla się do trzech miejsc po przecinku.
3. Wzrost cen dóbr konsumpcyjnych ustala się na podstawie średniego wzrostu w ciągu dwunastu miesięcy kalendarzowych do lipca roku poprzedzającego rok dostosowania, przy czym należy zastosować indeks cen dóbr konsumpcyjnych 2000 albo indeks zastępujący go […]”.
8 Zgodnie z § 108h ust. 1 ASVG:
„Ze skutkiem od 1 stycznia każdego roku
a) wszystkie emerytury z ubezpieczenia emerytalnego, które przysługiwały […] przed dniem 1 stycznia tego roku,
mnoży się przez współczynnik dostosowawczy […]”.
9 Federalny minister do spraw społecznych i ochrony konsumenta w drodze decyzji ustalił na rok 2008 współczynnik dostosowawczy w wysokości 1,017 dla emerytur wypłacanych na podstawie ASVG (BGBl. II, 337/2007).
10 Paragraf 634 ust. 10 ASVG, w wersji wynikającej z Bundesgesetz zur Anpassung von Rechtsvorschriften an die Vereinbarung gemäß § 15a B-VG über die Organisation und Finanzierung des Gesundheitswesen für die Jahre 2008 bis 2013 ...
umkc