WYKŁAD XIII (17.01.2012)
FINANSOWANIE TRANSAKCJI MIĘDZYNARODOWYCH
Spełnienie świadczeń w zamian za dostarczone towary/usługi może przybierać następującą formę:
1. Operacje gotówkowe- następują wówczas, gdy zapłata dokonywana jest przed dostawą towaru lub natychmiast po jej dostawie lub w bardzo krótkim czasie po wykonaniu dostawy (do 30 dni)
Rodzaje płatności:
· przelew – cechy:
-z punktu widzenia eksportera jest to najbezpieczniejsza metoda, ponieważ eksporter eliminuje ryzyko związane z niedokonaniem transakcji , otrzymuje zapłatę bez zwłoki („płatność z góry”)
- metoda ta gwarantuje eksporterowi szybki dostęp do środków finansowych
-płatność ta może być jedyną racjonalną formą płatności w sytuacji, gdy istnieje duże ryzyko co do wiarygodności importera
- z punktu widzenia importera najatrakcyjniejszą formą zapłaty jest tzw. „zapłata z dołu”
-płatność po otrzymaniu towaru ma dla importera wiele zalet takich jak: stanowi formę krótkoterminowego kredytowania, wymaga mało dokumentów, umożliwia uniknięcie opłat bankowych
-„ zapłata w dołu” dokonuje się bez pośrednika np. banku , którego obecność motywuje do należytego wykonania umowy
-„zapłata z dołu” jest niekorzystna dla eksportera , ponieważ opiera się on głównie na reputacji i dobrej woli importera co do terminowej zapłaty
Płatność z góry i płatność z dołu mają 2 wspólne cechy:
-nakładają ryzyko związane z terminem płatności i wiążącą się z tym niedogodność przepływów finansowych
- nakładają ryzyko niedokonania transakcji tylko na jedną stronę transakcji
· in- kaso – forma płatności wymagająca udziału pośredników bankowych. Wyróżnia się:
- in- kaso towarowe- pobieranie należności za towar lub z chwilą jego fizycznego dostarczenia
-in-kaso dokumentowe- przekazanie kupującemu dokumentów upoważniających do dysponowania towarem; in- kaso należności w zamian za dokumenty
Najczęściej w handlu zagranicznym występuje in- kaso dokumentowe. Jego istotą jest wystawienie weksla trasowanego przez eksportera ( dokument, w którym wystawca zobowiązuję osobę wskazaną w treści weksla do zapłacenia określonej sumy wekslowej. Zapłata jest wymagana od importera w określonym terminie).
Po wysłaniu zamówionych towarów eksporter przedstawia swojemu lokalnemu bankowi weksel wraz z listem przewozowym oraz niezbędnymi dokumentami. Bank eksportera działający zgodnie z jego instrukcją nawiązuje kontakt z bankiem importera i przekazuje mu dokumenty otrzymane od eksportera. Bank importera ma prawo przekazać importerowi te dokumenty tylko po otrzymaniu zapłaty za towar.
W obrocie międzynarodowym wyróżnia się 2 formy weksla:
1. weksel płatny na okaziciela- wymaga zapłaty w momencie przeniesienia tytułu własności z eksportera na importera
2. weksel płatny w określonym terminie tzw. weksel terminowy- forma krótkoterminowego kredytowania udzielanego importerowi , wykupienie weksla następuje w określonym terminie lub w określonej dacie. Jest wymagane dopiero po otrzymaniu przez importera towaru. Aby otrzymać tytuł własności do towaru podlegających płatności zgodnie z wekslem terminowym importer musi zaakceptować weksel.
Zaakceptowany weksel terminowy= weksel handlowy
· akredytywa- pisemne zobowiązanie banku importera do wypłacenia eksporterowi określonej sumy pieniężnej o ile zostaną spełnione ustalone między kupującym, a sprzedającym warunki podane w treści akredytywy
Cechy akredytywy:
-najpopularniejsza forma płatności w obrocie międzynarodowym
-charakteryzuje się akceptacja bankową
-jest dokumentem wystawionym przez bank na wniosek importera
- dokument ten zawiera bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty eksporterowi określonych sumy pieniędzy po otrzymaniu odpowiednich dokumentów
-opiera się na krótkoterminowym finansowaniu udzielonym przez bank
-gwarantuje, że jeżeli eksporter wyśle towary zgodnie z instrukcją i warunkami zawartymi w akredytywie wówczas otrzyma zapłatę za wysłane towary. Eksporter otrzymuje zapłatę bez względu na jakiekolwiek problemy związane z sytuacją finansową importera- ryzyko niewypłacalności importera ponosi bank.
Zalety akredytywy z punktu widzenia eksportera:
-eksporter ponosi zmniejszone ryzyko kredytowe
-eksporter nie musi się opierać o dobrą wolę lub zdolność płatniczą importera
-warunki stawiane eksporterowi są jasne i sprecyzowane
-następuje natychmiastowa zapłata za towar
-odgrywa ważną rolę w przypadku towarów produkowanych na zamówienie
Zalety akredytywy dla importera:
-gwarancja, że towar zostanie dostarczony zgodnie z zamówieniem
-importer polega na doświadczonych przedstawicielach banku, którzy ponoszą odpowiedzialność za zaakceptowanie wymaganych dokumentów
-ułatwia pozyskanie dodatkowych środków finansowych na realizację transakcji
-umożliwia dostęp do większej grupy dostawców
2.Rozliczenia kredytowe- mamy z nimi do czynienia wówczas, gdy świadczenie dostawy towarów/ usług dokonywane jest w zamian za zobowiązanie pokrycia nalezności w późniejszym ustalonym terminie.
3.Rozliczenia dewizowe- następują wówczas, gdy zapłata zagranicznemu wierzycielowi dokonywana jest w dewizach(wszystkie zagraniczne należności, które ze względu na formę i płatność mogą występować w roli środków płatniczych w obrocie międzynarodowym). Są to: krótkoterminowe należności- awiory zgromadzone na rachunkach bieżących w bankach zagranicznych oraz dokumenty stwierdzające istnienie należności u zagranicznych kontrahentów ( weksle, czeki, przekazy bankowe).
Treść formuł incoterms 2000:
I) Formuła grupy E:
• Formuła EXW z zakładu – polega na przejściu ryzyka ze sprzedawcy na kupującego, które następuje na granicy przedsiębiorstwa sprzedającego. Sprzedawca musi postawić na własnym terenie, np. magazynie czy też w filii towar do dyspozycji kupującego.
II) Formuła grupy F – polega na tym, że eksporter jest zobowiązany dostarczyć towary przewoźnikowi wskazanemu przez importera. Zgodnie z terminami formuły z grupy F o ile inaczej nie uzgodniono sprzedający organizuje i opłaca przewóz lokalny w kraju eksportera.
WYKŁAD (10.01)
1) Franco przewoźnika FCA- przejście ryzyka ze sprzedawcy na kupującego, następuje przy przekazaniu towarów przewoźnikowi każdego rodzaju transportu. Sprzedawca ponosi wszelkie koszty transportu, ubezpieczenia i ryzyka do czasu dostarczenia towarów do przewoźnika w oznaczonym miejscu. Formuła ta musi zarówno określać miejsce w którym ryzyko i odpowiedzialność przechodzi ze sprzedającego na kupującego oraz powinna wyraźnie wskazywać przewodnika wynajętego przez kupującego.
2) Franco wzdłuż burty statku FAS- sprzedawca towarów jest zobowiązany po dokonaniu odprawy celnej dostarczyć towary na miejsce załadunków ustalone z kupującym. Przejście ryzyka ze sprzedawcy na kupującego następuje w momencie kiedy towary zostały umieszczone na statku lub kiedy towary zostały umieszczone wzdłuż burty statku. Jeżeli sprzedawca spełnił wszystkie swoje zobowiązania od tego czasu wszelkie koszty związane z dalszym transportem i ubezpieczeniem jak również ryzyko zatonięcia lub uszkodzenia towarów obciążają kupującego. Kupujący musi również uzyskać wszelkiego rodzaju potwierdzenia i pozwolenia wwozu towaru do kraju.
3)Franko statek FOB w tym przypadku sprzedawca ponosi wszelkie koszty do czasu kiedy towary przekroczą burtę statku. W tym momencie następuje również przejście ryzyka ze sprzedawcy na nabywcę. Sprzedawca musi uzyskać wszelkie dokumenty wywozowe.
III) Formuły grupy „C”
Zgodnie z terminem „C” eksporter organizuję zasadniczy transport i ponosi jego koszt. Ryzyko przewozu, straty lub uszkodzenia towarów oraz dalsze koszty z transportem w momencie kiedy towar przekracza burtę, skutki ponosi importer:
1) Koszty i fracht CFR - eksporter jest zobowiązany do zorganizowania przewozu towarów do portu określonego w umowie, ponosi on również wszelkie koszty związane z uzyskaniem zezwolenia na wwóz oraz pozostałych pozwoleń na załadunek towarów na statek, ponosi on również koszty transportu towarów do portu. Importer przyjmuje wszystkie koszty związane z wwozem towaru do określonego kraju, jak również koszty transportu do ostatecznego miejsca przeznaczenia;
2) Koszty ubezpieczenia i fracht CIF- eksporter ponosi wszelkie koszty do czasu przybycia towaru do umówionego portu, łącznie z ubezpieczeniem transportu morskiego. Importer przejmuję ryzyko w momencie kiedy towary przekraczają nadburcie statku.
3) Przewóz opłacony do CPT – klauzula ta odpowiada formule CFR określanej dla wszystkich innych rodzajów transportu (dotyczy to np. transportu samochodowego, lądowego ) wszystko oprócz transportu morskiego.
4) Przewóz i ubezpieczenie opłacone do CIP- klauzula ta odpowiada CIF dla transportu lądowego, powietrznego. Przejście ryzyka następuje w momencie przekazania towarów pierwszemu przewoźnikowi.
IV) Formuły grupy „D” - eksporter ponosi wszelkie koszty i całkowite ryzyko związane z dostarczeniem towarów do uzgodnionego miejsca przeznaczenia:
1)Dostarczone do granicy DAF- sprzedawca jest zobowiązany do postawienia do użytku importera towarów na granicy ale jeszcze przed granicą celną państwa ustalonego w umowie. Eksporter ponosi wszelkie koszty i ryzyka przypadające do tego czasu. Formuła ta jest ważna dla wszystkich rodzajów transportu.
2) Dostarczone na statek DES- sprzedawca dostarcza towary kupującemu na pokład statku i organizuje przewóz do portu wyładunku ustalonego w umowie. Eksporter ponosi wszelkie koszty i ryzyka do miejsca wyładunku. Wszelkie koszty związane z wwozem towarów ponosi kupujący (np. cła)
3) Dostarczone na nabrzeże DEQ- eksporter zobowiązany jest do postawienia do dyspozycji importera towarów w porcie przeznaczenia wymienionego w umowie. Eksporter ponosi wszelkie koszty i ryzyko. Przy tej formule dodatkowo należy określić kto organizuje odprawę i ponosi jej koszty.
4) Dostarczone, cło nieopłacone DDU- eksporter organizuje przewóz dowolnie wybranym środkiem transportu do miejsca ustalonego w umowie, zapłacenie cła obciąża importera.
5) Dostarczone, cło opłacone- DDP- eksporter ma obowiązek ponieść wszelkie koszty ryzyka związane z towarem i formalnościami cenowymi aż do momentu gdy zostanie on dostarczony. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi ze sprzedającego na kupującego w momencie gdy towar zostanie postawiony do dyspozycji kupującego w oznaczonym miejscu przeznaczenia i w terminie lub okresie.
djmathew18