KOMÓRKA MIĘŚNIOWA POPRZECZNIE PRĄŻKOWANA
(opracowane na podstawie „Fizjologia człowieka w zarysie” W. Z. Traczyka, wydanie VII, strony 89-99 )
Podstawowa jednostka budulcowa mięśni szkieletowych.
BUDOWA:
kształt cylindryczny, średnica ok 50μm, długość od kilku mm do ok 50cm (w zależności od mięśnia który buduje).
Sarkolema – pobudliwa błona pokrywająca komórkę mięśniową.
Wnętrze komórki mięśniowej wypełniają sarkoplazma i pęczki włókien mięśniowych.
Włókienko mięśniowe = miofibryla - na które składają się:
- prążki anizotropowe (ciemne*) zbudowane z grubych nitek miozyny
- prążki izotropowe (jasne*) zbudowane z cienkich nitek aktyny i tropomiozyny*
prążki anizotropowe i izotropowe nadają komórce mięśniowej poprzeczne prążkowanie
tropomiozyna* – na niej osadza się troponina z podjednostkami T, I, C odpowiedzialnymi za reakcje z: tropomiozyną (T), aktyną (I), jonami Ca2+ (C)
ciemne* - silniej załamują światło
jasne* - słabiej załamują światło
Sarkomer : podstawowa jednostka funkcjonalna komórki mięśniowej.
prążek anizotropowy + połówki dwóch sąsiednich prążków izotropowych
błona graniczna – twór, który powoduje podział prążków izotropowych na pół.
W trakcie skurczu prążki izotropowe i anizotropowe nasuwają się na siebie.
Układ sarkotubularny - odpowiedzialny za przenoszenie pobudzenia wewnątrz komórki.
Zbudowany z:
- cewek poprzecznych znajdujących się pod błoną komórkową (sarkolemą), przestrzennie umieszczonych na wysokości granicy między prążkami anizotropowymi a izotropowymi. (Cewka poprzeczna jest pewnego rodzaju pośrednikiem przekazywania pobudzenia)
- siateczki sarkoplazmatycznej otaczającej miofibryle. W miejscu styku z cewką poprzeczną siateczka tworzy zbiornik końcowy. W zbiorniku końcowym panuje wysokie stężenie jonów wapnia.
MECHANIZM SKURCZU KOMÓRKI MIĘŚNIOWEJ
1) Fala depolaryzacji dociera do synapsy nerwowo-mięśniowej (błoną postsynaptyczną jest sarkolema, a bodźcem powodującym depolaryzację jest acetylocholina)
2) Cewki poprzeczne „przejmują” falę depolaryzacji – następuje ...
leader006_rp