TECHNIKI STOSOWANE W PNF
1. Techniki agonistyczne:
a. Rytmiczne pobudzanie ruchu
b. Kombinacja skurczów izotonicznych
c. Odtwarzanie ruchu
Techniki wykorzystujące zasadę główną – stretch:
d. Ponawiany stretch na początku ruchu
e. Ponawiany stretch w czasie ruchu
2. Techniki antagonistyczne:
a. Dynamiczna zwrotność ciągła
b. Stabilizacja zwrotna
c. Rytmiczna stabilizacja
3. Techniki rozluźniające
RYTMICZNE POBUDZANIE RUCHU – rytmiczny ruch kończyny, lub ciała prowadzony w pełnym zakresie, tylko w jednym kierunku.
Cele:
· Nauka i automatyzacja ruchu
· Pomoc w rozpoczęciu ruchu
· Normalizacja tempa i rytmu ruchu
· Regulacja napięcia mięśniowego
Wykonanie:
· Bierne z mentalnym zaangażowaniem pacjenta
· Ruch wspomagany (pacjent pomaga)
· Ruch z czynnym oporem
· Ruch czynny wykonywany samodzielnie
KOMBINACJA SKURCZÓW IZOTONICZNYCH – wykorzystuje w różnych fazach jednego ruchu pracę dynamiczną (koncentryczną i ekscentryczną), oraz pracę statyczną mięsni bez międzyczasowego rozluźnienia.
· Funkcjonalny trening ekscentryczny kontroli ruchu
· Poprawa siły i wytrzymałości mięśni
· Poprawa koordynacji między- i wewnątrzmięśniowej
· Zwiększenie czynnego zakresu ruchu
· Zaczynamy od pracy koncentrycznej, do momentu, gdy pacjent ma najwięcej siły
· Dynamiczna – koncentryczna i ekscentryczna, oraz statyczna praca agonistów jest przeplatana bez międzyczasowego rozluźnienia
ODTWARZANIE RUCHU – technika ucząca pacjenta odtwarzania pokazanego ułożenia ciała, lub stawu w ułożeniu funkcjonalnym.
· Samodzielne odtwarzanie pozycji
· Ułatwienie ruchów stosowanych przy wykonywaniu czynności dnia codziennego
· Poprawa czucia głębokiego
· Terapeuta wykonuje ruch bierny, lub z pomocą pacjenta powodując odpowiednie ułożenie stawu lub części ciała
· Poprzez optymalny opór statyczny stosowany w wybranej pozycji z komendą werbalną „trzymaj, poczuj pozycję” zostaje uświadomione pacjentowi ułożenie stawu lub odcinka ciała w przestrzeni
· Pacjent stara się samodzielnie odnaleźć żądaną pozycję
PONAWIANY STRETCH NA POCZĄTKU RUCHU – technika ta wykorzystuje reakcję odruchową na rozciąganie, zachodzącą w mięśniu znajdującym się w stanie rozciągnięcia.
· Torowanie rozpoczęcia ruchu
· Rekrutacja jak największej liczby jednostek motorycznych
· Wyznaczenie trenowanej grupy mięśniowej
· Bierne rozciąganie mięśni agonistycznych
· Krótkie i szybkie dalsze rozciągnięcie mięsni agonistycznych razem z komendą polecającą wykonanie danego ruchu
· Zastosowanie optymalnego oporu, zaraz po uzyskaniu skurczu mięsni
Przeciwwskazania do tej techniki:
· Niestabilność stawowa /kostna
· Osteoporoza
· Uszkodzenie mięśni /Ściegien
· Złamania /pęknięcia
PONAWIANY STRETCH PODCZAS RUCHU – odruch na rozciąganie wywołany jest w mięśniach będących w napięciu w wyniku skurczu.
· Wzmacnianie trenowanych grup mięśniowych
· Zapobieganie zmęczeniu mięśni
· Poprawa zakresu ruchu
· Prowadzenie ruchu w prawidłowym kierunku
· Ruch czynny z optymalnym oporem – praca koncentryczna
· Gdy napięcie mięśni słabnie – należy zastosować dodatkowy stretch przeciwko wszystkim komponentom ruchu
· Ciągle należy utrzymać optymalny opór manualny
· j.w
· Zbyt mała siła mięśniowa
DYNAMICZNA ZWROTNOŚĆ CIĄGŁA – występuje tu naprzemienna praca koncentryczna agonistów i antagonistów bez międzyczasowego rozluźnienia (technika ta bazuje na opisanej przez Sherringtona zasadzie kolejnego wzbudzania).
· Poprawa koordynacji między grupami mięśniowymi
· ↑ siły i wytrzymałości trenowanych grup mięśniowych
· Zwiększenie zakresu ruchu
· Pracę należy rozpocząć w silniejszym wzorcu
· Zmiana na wzorzec powrotny bez utraty napięcia mięśniowego
· Można modyfikować intensywność oporu, tempo i zakres ruchu
· Pracę należy zakończyć w słabszym wzorcu
STABILIZACJA ZWROTNA – naprzemienne skurcze izotoniczne, oporowane z taką siłą, by nie dopuścić do wykonania ruchu.
· Poprawa stabilności i równowagi
· ↑ siły mięśniowej
· Poprawa koordynacji mięsni agonistów i antagonistów
· Pracę należy rozpocząć od silniejszego wzorca
· Zmiana na wzorzec antagonistyczny bez utraty napięcia mięśniowego
· Opór może wzrastać przy zmianie kierunku
· Pracę należy zakończyć na słabszym wzorcu
· Komenda ma charakter dynamiczny: „Pchaj na moją rękę”, „Nie pozwól mi Ciebie zepchnąć” itp.
RYTMICZNA STABILIZACJA – zmiana napięcia izometrycznego wbrew oporowi, bez intencji ruchu.
· Poprawa stabilności – równowagi
· Wzmocnienie pracujących grup mięśniowych
· Redukcja bólu
· Znajdujemy w przebiegu wzorca najmniej bolesną pozycję
· Dostosowujemy chwyt tak, aby umożliwił stosowanie oporu w obu kierunkach wzorca
· W mniej bolesnym, lub silniejszym kierunku rozpoczynamy dawkowanie statycznego oporu manualnego dostosowanego do możliwości pacjenta
· Kierunek oporu zmieniamy kilkakrotnie
· Komendy mają charakter statyczny: „Nie ruszaj się”, „Nie pozwól się ruszyć” itp.
kgrzywacz1991