Jest nowy rekord ciepła na Ziemi: 5,5 bilionów stopni Celsjusza!
Piotr Cieśliński
Fizykom z ośrodka badań jądrowych CERN pod Genewą udało się rozpalić materię do 5,5 bln stopni Celsjusza. Przebili tym samym niedawno wpisaną do Księgi Guinessa rekordową temperaturę 4 bln st., którą osiągnięto w laboratorium Brookhaven w stanie Nowy Jork.
To najbardziej gęsta i najgorętsza materia kiedykolwiek badana w warunkach laboratoryjnych. Aż 100.000 razy gorętsza niż wnętrze Słońca i bardziej gęsta niż gwiazda neutronowa - informuje CERN.
W CERN działa Wielki Zderzacz Hadronów (LHC), najpotężniejszy na świecie akcelerator cząstek, w którym niedawno natrafiono na ślad cząstki Higgsa, ostatniego brakującego ogniwa współczesnej teorii budowy materii.
Ale LHC służy także do badania tzw. plazmy kwarkowo-gluonowej - stanu materii, który istniał w ułamek sekundy po Wielkim Wybuchu. Najbardziej podstawowe składniki materii - kwarki i gluony - nie były wtedy jeszcze uwięzione w cząstkach elementarnych i atomach, tak jak obecnie. Poruszały się swobodnie i tworzyły ekstremalnie gęstą i gorącą "zupę".
Ten stan naukowcy odtwarzają na ułamek sekundy w LHC - zderzając ze sobą czołowo z prędkością blisko świetlnej jony ołowiu.
Najnowsze wyniki pomiarów plazmy kwarkowo-gluonowej przedstawili na trwającej od poniedziałku konferencji Quark Matter w Waszyngtonie. To analiza ponad miliarda zderzeń jonów ołowiu.
Wynika z niej, że w CERN osiągnięto plazmę o energii dużo wyższej niż w amerykańskim laboratorium Brookhaven w 2010 r. Amerykańskie rekordowe osiągnięcie - plazma o temperaturze 4 bln stopni - niedawno zostało wpisane do Księgi Guinessa. Fizycy z CERN dopiero przeliczają energię plazmy na stopnie Celsjusza, ale w tej chwili wstępnie oceniają, że osiągnęli co najmniej temperaturę 5,5 bilionów stopni.
karonet22