Analiza i interpretacja tekstu
„Interpretacja i nadinterpretacja” Umberto Eco, Richard Rorty, Jonathan Culler, Christine Brooke-Rose, Stefan Collini (1996r.)
„Interpretacja i nadinterpretacja” to zbiór, na który składają się trzy wykłady Tannera z Cambridge z roku 1900 wygłoszone przez Umberto Eco oraz referaty trojga uczestników seminarium Richarda Rorty’ego, Jonathana Cullera i Christine Brooke-Rose. Tematem wykładów była interpretacja jej dowolności oraz tego co w tej dziedzinie jest dozwolone a co nie. Wystąpienia prelegentów poprzedza wstęp autorstwa Stefana Colliniego w którym to Collini zebrał główne tezy dyskutantów.
W pierwszym wykładzie Eco wskazuje pewną tendencje do przesadnych interpretacji tekstów. Protestuje przeciwko kreowaniu znaczeń a jednocześnie nie neguje idei nieograniczonej semiozy, choć jego zdaniem nie każde znaczenie jest znaczeniem uprawnionym i to też jest główną myślą przewodnią wykładu pisarza. Według Umberto Eco interpretacja jest odczytywaniem tajemniczych znaczeń. Odbiorca tekstu tj. interpretator może doszukiwać się ukrytych konotacji w nieskończoność, zależy to tylko i wyłącznie od pomysłowości odbiorcy. Zawsze istnieje możliwość innej interpretacji. Eco w kolejnej części wykładów określa jednak jasno, że autonomia interpretacyjna czytelnika nie jest nieograniczona – granice dozwolonych interpretacji narzucają własności samego tekstu. Autor tekstu musi więc zakładać istnienie jakiegoś rodzaju ograniczeń, tym samym wpisuje w treść tekstu czytelnika modelowego, czyli takiego, który to poszukuje odpowiedzi na pytania z tekstu w tekście. Eco nie wskazuje jednak jakie miałyby to być ograniczenia, stwierdza, za to iż każda interpretacja tekstu może być przyjęta, jeśli tylko zyska potwierdzenie w treści tekstu. Interpretacja różni się więc od nadinterpretacji tym iż jej sens jest zawarty w dziele, pozwala zrozumieć całość dzieła i nie stoi w sprzeczności z żadnym fragmentem. Oczywiście nie znaczy to, że istnieje jedna najlepsza interpretacja.
Zdaniem Eco można stwierdzić co jest interpretacją mylną lub nadinterpretacją. Eco daje autorowi prawo do krytyki każdej interpretacji (czy też nadinterpretacji) swojego dzieła lecz nie z pozycji autorytetu a czytelnika – interpretatora. Kontekst czyli odnalezienie idei autora, charakterystyki społeczności w jakiej przebywał i działał, uwarunkowań historycznych, literackich, kulturalnych i religijnych epoki w której żył i pisał autor dookreśla znaczenie tekstu. Eco uważa jednak, że tekst posiada pewne obiektywne stwierdzenia które nawet po zetknięciu z kontekstem są niezmienne.
W trzecim wykładzie Eco dokonuje rozróżnienia pomiędzy interpretacją tekstu a jego użyciem. Interpretacja w przeciwieństwie do użycia - szanuje całe zaplecze językowe i kulturowe tekstu. Według Eco, użycia nie można nazwać interpretacją, gdyż przekracza ono jej ramy. Tekst staje się narzędziem, którego można użyć całkowicie niezgodnie z jego właściwym wydźwiękiem. Eco podaje przykład użycia tekstów Ewangelii do usprawiedliwienia morderstw czego oczywiście nie można nazwać interpretacją, czy nawet interpretacją mylną.
1
a.myga