konspekt 2015.pdf

(3972 KB) Pobierz
KONSPEKT
Podstawowe wiadomości z zakresu bezpiecznej eksploatacji
instalacji i urządzeń elektroenergetycznych
Opracował:
Dr inż. Jan STRZAŁKA
Kraków, 2015 r.
Materiały szkoleniowe zastrzeżone są prawem autorskim przez Autora dla O/Kraków SEP.
Powielanie tylko za zgodą Autora.
1
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE
3
2. CHARAKTERYSTYKA PRZEPISÓW
3
3. KLASYFIKACJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
3
4. ELEMENTY SKŁADOWE SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH
6
5. DOBÓR ORAZ UKŁADANIE PRZEWODÓW I KABLI
17
6. DOBÓR ZABEZPIECZEŃ PRZEWODÓW I KABLI
19
7. OCHRONA ODGROMOWA I PRZECIWPRZEPIĘCIOWA
23
8. OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA
26
9. CHARAKTERYSTYKA PRZEPISÓW EKSPLOATACJI
42
10. DOKUMENTACJA TECHNICZNO-EKSPLOATACYJNA
43
12. SPRZĘT OCHRONNY STOSOWANY PRZY URZĄDZENIACH ELEKTRYCZNYC 48
13. RATOWANIE OSÓB PORAŻONYCH PRĄDEM
49
14. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
52
15. PRACE KONTROLNO-POMIAROWE
53
16. LITERATURA:
60
(podstawowe pozycje dostępne w biurze SEP tel. 12 - 422-58-04)
Materiały szkoleniowe zastrzeżone są prawem autorskim przez Autora dla SEP O/Kraków.
Powielanie tylko za zgodą Autora.
2
1. WPROWADZENIE
Praca przy urządzeniach elektroenergetycznych wymaga szczególnej uwagi i ostrożności
oraz znajomości występujących zagrożeń. Bezpieczeństwo pracy uwarunkowane jest w
szczególności znajomością budowy i zasad pracy urządzeń, prawidłowym wykonywaniem
czynności eksploatacyjnych oraz ścisłym przestrzeganiem zasad organizacji pracy i wymagań
przepisów w zakresie BHP. W niniejszym opracowaniu zebrano w syntetycznym ujęciu
podstawowe
wiadomości
z
zakresu
bezpieczeństwa
eksploatacji
urządzeń
elektroenergetycznych, których znajomość wymagana jest przy sprawdzaniu kwalifikacji w
zakresie eksploatacji i dozoru.
Zakres wymagań egzaminacyjnych dla osób Dozoru i Eksploatacji określa Rozporządzenie Min.
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 28.04.2003 r. wydane na mocy Ustawy " Prawo
Energetyczne " z 10.04.1997 r.
2. CHARAKTERYSTYKA PRZEPISÓW
Wymagania w zakresie budowy urządzeń, instalacji i sieci elektrycznych określają następujące
główne dokumenty prawne:
Ustawa „Prawo Budowlane” z 1994 r.(z późn. zm.)
Ustawa „Prawo Energetyczne” z 1997 r. (z późn. zm.)
Rozporządzenia wykonawcze do w/w Ustaw, w tym:
- Rozp. M.Infrastr. z 12.04.2002 r., ze zm. z 10.12.2010r. „WT w spr. budynków i ich
usytuowania”)
- Rozp. MG z 04.05.2007 r. „systemowe”(dawne Rozp. „przyłączeniowe”)
Polskie Normy – PN, w tym:
- PN-EN 12464-1: 2004 – Oświetlenie elektryczne wnętrz (miejsc pracy)
- PN-EN 62305-1-2-3-4: 2008 i 2009 – Ochrona odgromowa obiektów budowlanych,
- PN-IEC 60364 (PN/E-05009), PN-EN 60364, PN-HD 60364 – Instalacje elektryczne w
obiektach budowlanych (Inst. el. niskiego napięcia),
- Norma N SEP – 001 - Ochrona przeciwporażeniowa w sieciach nn,
- N SEP-E-003- Napowietrzne linie izolowane,
- Norma N SEP-004 – Linie kablowe,
- PN-E 05100-1:1998, PN-EN 50341: 2005, PN–EN 50423 :2007 – Linie napowietrzne,
- PN-E 05115 Instalacje el-en powyżej 1 kV (stacje el-en).
Przepisy w zakresie eksploatacji scharakteryzowano dalej w p.9.
3. KLASYFIKACJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Urządzenia elektryczne służące do wytwarzania, przetwarzania, przesyłu, rozdziału i odbioru
energii elektrycznej można podzielić wg różnych kryteriów. Z punktu widzenia wysokości
napięcia rozróżniamy urządzenia:
- niskiego napięcia (do 1 kV),
- średnio-wysokiego napięcia (od 1 do 60 kV),
- wysokiego napięcia (110 i 220 kV),
- najwyższego napięcia
400 kV.
Ze względu na sposób użytkowania rozróżniamy urządzenia:
- nieprzemieszczalne (stałe i stacjonarne),
- przemieszczalne (ręczne, przenośne, ruchome).
Ze względu na przeznaczenie rozróżniamy urządzenia budowy:
- wnętrzowej,
- napowietrznej,
- specjalnej.
Generalnie urządzenia odbiorcze można podzielić na:
3
a) urządzenia oświetleniowe, czyli źródła światła wraz z aparaturą pomocniczą,
b) urządzenia siłowe (nie oświetleniowe), które obejmują m.in.:
- silniki elektryczne,
- zespoły wielomaszynowe,
- urządzenia elektrotermiczne,
- urządzenia spawalnicze,
- urządzenia prostownikowe,
- urządzenia do elektrolizy,
- elektrofiltry,
- urządzenia energoelektroniczne (przekształtnikowe).
Pod względem wymaganej pewności zasilania odbiorniki energii elektrycznej dzielą się na
odbiorniki:
a) I kategorii,
b) II kategorii,
c) III kategorii.
Przystosowanie urządzeń do warunków środowiskowych oznacza się przez podanie kodu IP.
W tabeli 1 przedstawiono oznaczenia stopni ochrony osłon zabezpieczających.
Tabela 1.Oznaczenie stopni ochrony osłon zabezpieczających przed dotknięciem i przed
przedostawaniem do wnętrza obcych ciał stałych oraz przed dostępem wody, wg
PN-EN 60529:2003 (kod IP).
4
W tabeli 2 przedstawiono wymagane cechy urządzeń ze względu na niektóre wpływy
środowiska.
Tabela 2. Wymagane cechy urządzeń elektrycznych ze względu na niektóre wpływy
środowiskowe, według PN-IEC 60364
Cechy środowiska
Określenie i intensywność
wpływów
Obecność wody
pomijalna
krople wody swobodnie spadające
rozpylana woda
rozbryzgi wody
strumienie wody
zanurzenie
zatopienie
Obecność ciał stałych
pomijalna
ciała drobne
2,5 mm
ciała bardzo drobne
1 mm
pył
Wymagane cechy
urządzeń elektrycznych
Kod
AD
AD1
AD2
AD3
AD4
AD5
AD7
AD8
AE
AE1
AE2
AE3
AE4
IPX0
IPX1
IPX3
IPX4
IPX5
IPX7
IPX8
IP0X
IP3X
IP4X
IP5X- jeżeli przenikanie
pyłu nie spowoduje
zakłóceń pracy urządze-
nia ,
IP6X - jeżeli nie dopu-
szcza się przenikania
pyłu do urządzenia
Rys. 1. Stopnie ochrony (co najmniej) sprzętu i osprzętu w poszczególnych strefach łazienki lub
basenu natryskowego wg PN-IEC 60364-7-701:1999 (w łazienkach publicznych, w strefach 2 i
3 stopień ochrony powinien być co najmniej IPX5). Norma PN-HD 60364-7-701:2010
ustanawia tylko strefy: 0,1 i 2 i dla strefy 1 wymaga co najmniej IPX4.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin