2014 Reforma Narodowych Sił Rezerwowych - utworzenie AK.pdf

(723 KB) Pobierz
REFORMA
NARODOWYCH SIŁ REZERWOWYCH
Utworzenie Armii Krajowej
Kierownik Zespołu
gen. dyw. rez. prof. dr hab. Bogusław PACEK
WARSZAWA 2014
1
ZESPÓŁ AUTORSKI:
Niniejsza koncepcja została opracowana przez zespół
autorski
gen. dyw. rez. prof. dr hab. Bogusław PACEK
płk dr hab. Tomasz Kośmider (AON)
Mariusz Furmanek
dr Krzysztof Gąsiorek (AON)
płk rez. Czesław Juźwik (BBN)
dr Marian Kuliczkowski (AON)
dr hab. Józef Marczak (AON)
płk Leszek Mrówczyński (SG WP)
płk Marek Ługiewicz (IWSZ)
dr hab. Romuald Szeremietiew (AON)
prof. dr hab. Ryszard Jakubczak (WSPolicji).
2
WSTĘP
Zasadniczym celem budowania zintegrowanego systemu bezpieczeństwa
narodowego jest operacyjna niedostępność naszego terytorium pomimo radykalnego
zmniejszania stanu wojsk służby czynnej.
Proces
budowania
wspomnianego
systemu,
umożliwiającego
sprawne
reagowanie w sytuacji zagrożenia, wobec szybko postępującego uzawodowienia
armii, stanowił przesłankę do powołania Narodowych Sił Rezerwowych.
Koncepcja funkcjonowania NSR, co należy podkreślić, była wkomponowana
w system zmian związanych z profesjonalizacją Sił Zbrojnych RP i miała tworzyć jej
nierozerwalny i istotny wymiar, a także pobudzić mechanizmy rozwijania
świadomości proobronnej i edukacji obywateli.
Jako rozwiązanie całkowicie nowe, bez precedensu w historii, wymagała ona
monitorowania, analiz i dokonywania stosownych korekt.
Czteroletni
1
proces wdrażania i funkcjonowania wymienionej koncepcji
wskazał na potrzebę zmian w kilku dziedzinach. Zostały one określone podczas
działalności kontrolnej Najwyższej Izby Kontroli (NIK), a także w zakończonym
jesienią
2012 roku
Strategicznym Przeglądzie
Bezpieczeństwa
Narodowego
i opublikowane w „Białej Księdze bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej
Polskiej”.
Prezentowana koncepcja uwzględnia wnioski z dotychczasowego przebiegu
konfliktu na Ukrainie, zastosowanego sposobu prowadzenia wojny lokalnej w formie
tzw. „pełzającego konfliktu” przez zaangażowane (uczestniczące) w niej strony, w
kraju bezpośrednio sąsiadującym z Polską. Wykorzystano również dorobek
teoretyczny i doświadczenia praktyczne organizacji i funkcjonowania terytorialnej
organizacji wojskowej z lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, stanowiący
twórczy i oryginalny wkład AON, SG WP, dowództw RSZ i OW oraz WSzW
w polską myśl wojskową.
Na szczeblu strategicznym zmian, korekt funkcjonowania systemu dokonuje się w trybie czteroletnim,
a nie bieżącym. Instrukcja Zgrywania Systemów Z - 137 Sztab Gen. WP 2008r.
1
3
Proponowane
rozwiązania
poszerzają
krąg
dotychczasowych
zadań
przewidywanych dla NSR, wskazując na potrzebę nowelizacji i wdrożenie nowych
rozwiązań
strukturalno-organizacyjnych
zasadniczo
wpływających
na
wzmocnienie niedostępności terytorium Polski, kraju granicznego Sojuszu.
Zebrane oceny i wnioski z funkcjonowania NSR skłaniają do wyrażenia
poglądu, który w zasadniczym zarysie określa następujące założenia:
- stan Sił Zbrojnych RP czasu P nie może być już zmniejszany i powinien
stanowić element odstraszania/powstrzymywania przed inwazją sił przeciwnika,
a także być realną siłą powstrzymywania i odpowiedzi na agresję;
- NSR winny być przeznaczone do uzupełnienia SZ RP czasu P (komponent
operacyjny) oraz oddziałów/pododdziałów NSR (komponent terytorialny SZ RP).
Zakłada się możliwość udziału żołnierzy NSR do realizacji zadań od
kryzysowych do militarnych, a także w misjach poza granicami państwa. Miejsce
NSR w Siłach Zbrojnych RP przedstawia rysunek 1.
Siły Zbrojne RP
WOJEWÓDZKIE
SZTABY WOJSKOWE
WOJSKA
OPERACYJNE
NSR – KOMPONENT
TERYTORIALNY
(Armia Krajowa)
NSR
KOMPONENT
OPERACYJNY
Źródło: Opracowanie własne.
Rysunek 1. Miejsce Narodowych Sił Rezerwowych w Siłach Zbrojnych RP
Całość
zintegrowanego
systemu
obrony
państwa
powinna
sprostać
wymaganiom nowej koncepcji prowadzenia wojen lokalnych (tzw. „wojny bez
wypowiedzenia wojny”).
Zespół autorski przedstawia stan obecny oraz diagnozę funkcjonowania NSR.
Po dokonaniu wielu analiz, badań formułuje stosowne wnioski, kierunki i propozycje
doskonalenia funkcjonowania NSR w składzie Sił Zbrojnych RP z uwzględnieniem
4
nowych zagrożeń. Zaprezentowano również propozycje doskonalenia systemu
motywacyjnego dla żołnierzy NSR oraz kierunki współpracy z pracodawcami w
realizacji zadań na rzecz obronności państwa. W części końcowej przedstawiono
sposób osiągnięcia stanu docelowego.
1. Stan aktualny, diagnoza (ocena) funkcjonowania NSR
Dyrektywa Prezydenta RP w zakresie przygotowania SZ RP do realizacji art. 5
traktatu waszyngtońskiego oraz zarzewia i konflikty lokalne o nowym charakterze
polityczno-militarnym w Europie Środkowo-Wschodniej wskazują na pilną potrzebę
weryfikacji dotychczasowych rozwiązań w funkcjonowaniu NSR w SZ RP.
Profesjonalizacja Sił Zbrojnych RP oznaczała potrzebę wprowadzenia
systemowych zmian w przygotowaniu i wykorzystaniu rezerw osobowych.
Niebagatelną rolę odgrywają w nich Narodowe Siły Rezerwowe. Koncepcja
Narodowych Sił Rezerwowych – przyjęta w 2008 roku w ramach
Programu
profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP na lata 2008–2010,
a wdrażana od 1 lipca 2010
roku – od początku napotykała na głosy krytyki. Poważne problemy z osiągnięciem
założonego poziomu liczebności NSR wskazywały, że kierowana do żołnierzy
rezerwy oraz nowych kandydatów-ochotników oferta służby w tej formacji nie była
wystarczająco atrakcyjna, ani dla nich samych, ani dla ich pracodawców.
Wątpliwości budziła również przydatność sił rezerwowych w obecnej formule
organizacyjnej i zadaniowej jako części składowej profesjonalnych Sił Zbrojnych
RP. Wprowadzane korekty, mające poprawić organizację i funkcjonowanie
Narodowych Sił Rezerwowych były fragmentaryczne i zbyt powolne, a ponadto
oddalały formację od jej pierwotnych założeń, obniżając tym samym jej wartość
operacyjną
2
.
Obecnie stan ukompletowania Sił Zbrojnych RP żołnierzami NSR oscyluje
w granicach 10 tys. żołnierzy, czyli �½ docelowego stanu. Stan ten podlega różnym
wahaniom. Pomimo wzrostu naboru ochotników do NSR spośród osób, które nie
Cz. Juźwik, K. Sobczyk,
Ocena funkcjonowania przyjętej koncepcji Narodowych Sił Rezerwowych,
„Kwartalnik Bezpieczeństwo Narodowe” 2013, nr 1 (25), s. 99.
2
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin