Wisła. Miesięcznik Geograficzno-Etnograficzny. 1895 T.9 z.3.pdf

(29487 KB) Pobierz
WISŁA
Z zapomogi Kasy pomocy dla osób pracujących na polu naukowym (ra. Mianowskiego.
101 II, ZESZKT 3i
LIPIEC, SIERPIEŃ, WRZESIEŃ,
WARSZAWA, SKŁAD GŁÓWNY W KSIĘGARNI M. ARCTA, NOWY-ŚWIAT, 53.
Treść zeszytu 3 tomu IX.
str.
Do Krilii Leara
Śpiewki i zagadki ze wsi Białej Błotnej w pow. Włoszezowdkim,
przez
Konstantego Rayskiego
(dokończenie)
Pieśń o Starej Kowalce
Podauia i opowiadania z W. Ks. Poznańskiego, przez
Ottona Knoo-
f>a,
w przekładzie Z. A. Kowarskiej (dokończenie)
Z życia ludu białoruskiego, przez
Aleksandra Łętowskiego.
. . ,
Systematyka pieśni ludu polskiego, przez
Jana Karłowicza. . . .
Pochodzenie i niektóre zwyczaje Cyganów polskich wedle icli włas­
nej tradycji, przez
Władysława Kornela Zielińskiego. . . .
Ze starych szpargałów, przez //.
Wiercieńskiego
Melodja dożynkowa, przez
Władysława Matlakowskiego
O wyplnwance i pożyczauce, przez
A. Kowerską
Przezwiska ludowe w powiatach Tarnobrzeskim, Niskim i Brzeskim
w Galicji, przez
dra Karola Matydsa . . . . . . . .
.
Kronika gieograticzna za r. 1894, przez
Wacława Kotkowskiego . .
Ubiór włościan w pow. Nowomińskim (z rysunk.), przez U'.
Mo....a.
Poszukiwania.
455
45y
4U7
470
514
522
52'.)
534
538
5H'J
542
558
580
I. Lecznictwo ludowe. Przyczynki .S'.
Jastrzębowskiego,
J .
S. Ziemby
i
Ii.
Ucz.
588.—II. Obszar etnograficzny. Przyczynek
M. li. W.
591. — Ul. Kula.
Przyczynki ./.
K.
i
Ii. Ocz.
592.— IV. Chata. Przyczynek
M.
A'. IV. 593. —
V. Przysłowia 593.—IX. Poglądy Uulu na przyrodę. Przyczynek
R.
0
. 2 .
593.
—XIII. Pamięć o zmarłych. Przyczynek
It. IV. K.
593. — XIV. Pisanki. Przy­
czynek
M. Ii.
II'. 594.—X\ III. Sobótka. Przyczynek
M. II. Wilanowskiego
594.
— XX. Szwedzi, Tatarzy i Turcy. Przyczynki
SI. li.
iruanutct/acjo.
J. K.
i A'.
Ocz.
594.
Bibljografja. krytyka I wiadomości bieżące.
Ciszewski Krakowiacy. Monografja etnografiezna, przez
Jana
Karłowicza
590. - ,1. S wie tek Lud Nadrabski od Gdowa po Bochnię. Obraz
etnograficzny, przez
Jana Karłowicza
598.—Dr. K. Matya-s Zapust..— Popie­
lec.—Wielkanoc. Kilka zwyczajów ludu w Tarnobrzeskim, przez
Jana Karłowi­
czu
600.—W. N. J astrę li ów Materjały do etnografji Małorosji, przez
Wło-
thimierza Bugla
GOl,—N Z o graf prof, uniwersyt. w Moskwie. Badania antro­
pometryczne wielkoruskiej ludności gub. Włodzimierskiej, Jarosławskiej i Ko-
stromskiej, przez
>/ra W ła/Iysława Olechnowicza
60\. — Przegląd czasopism: „Ar-
cliivio per lo studio delie tradizioni popolari," przez
Waltrję Marrcne
607; Zcit-
schrift fur Ethuologie," przez ./.
F. Gaj*/era
616; „Kijowska Starina," przez
Rafała Lubivza
617: „liński filologiczny Wiestnik," przez
Rafała Lubicza
623;
„Bluszcz,' przez Ignacego Wolanowskiego 624.—Nowości: Ludoznawstwo i rzeczy
ludowe 6*^6; Wiaroznawstwo 627; Dzieje cywilizacji i kultury 628; Gieografjn
i podróże 629. —Notatki antropologiczne, przez
Kazimierza Daniełowicz-Sirzclbic-
kiego
6.30. — Kolor oczu i włosów u ludu naszego, przez
tegoż
637. — Dlaczego
u nas włościan kmieciami zowią? przez
L. Rcjmana
639. - Nowości księgarskie
640.—Ogłoszenia od str. 64-4.
Rysunki:
Ubiór włościan w pow. Nowomińskim, na czele zeszytu; objaś­
nienie na str. 586,
St.
W*rjr.
Ku w ciiiii.dki m.
DO KRÓLA LEARA.'
1
odajemy niżej pięć odmianek pieśni,
z których pierwszą nadesłał nam p. H.
Łopaciński, drugą p. W. Bugiel, a trzy
następne p. Ignacja z Piątkowskich
Kuczborska, za co najpiękniej dzięku­
jemy.
11. Następująca odmianka prze­
pisana jest z książki p. t.:
Starosta
weselny. Zbiór przemówień, piosnek
i wierszy do użytku starostów, drużbów
i gości przy godach weselnych,
zebrał
Józef Gallus. Wyd. 2-ie, Bytom, 1894,
str. 1(59—170, nr. 42.
1.Miał jeden ojciec trzy cery,
Nie wiedział, co ma dać której.
2. Gdy tę najstarszą za mąż dał,
Trzysta talarów wiana dał.
3. Gdy pośrednią zaś za mąż dał,
Dwasta talarów wiana dał.
4. A gdy najmłodszą za mąż dał,
Tftj sto talarów wiana dał.
5. Wziąłci kosturek, szedł po wsi
Do tej najstarszej córusi:
6. „Oj córko, córko, dałem ci,
Żyw mnie ty teraz do śmierci."
7. A ona prędko skoczyła,
Ojcu powroza rzuciła:
') Patrz [K»\s/a, VIII, 444, 801; IX, 10G.
IPisAi
t. IX zesz.
«V
30
456
DO KRÓLA LEARA
8. „To macie, ojcze, powieście się,
Już mi tu więcej nie chodźcie."
9. Wziąłci kosturek, szedł po wsi
Do tej pośredniej córusr.
10. „Dwasta talarów dałem ci,
Żyw mnie ty teraz do śmierci."
11. A córka prędko skoczyła
I ojcu noża rzuciła:
12. „To macie, ojcze, przebijcie się,
A już tu więcej nie chodźcie.
u
13. Wziąłci kosturek, szedł po wsi
Do tej najmłodszej córusi:
14. „Jedno sto tylko dałem ci,
Zmiłuj się, żyw mnie do śmierci."
15. A cerka prędko skoczyła,
Ojcu się na szyję rzuciła:
16. „Ojcze, u mnie zostaniecie,
Aż na sąd Pański staniecie."
457
7.
y.
II.
l 'I
lf>.
17.
10.
21.
*23.
2f>.
27.
19.
.11.
Jak te najmłodszą wydawał,
Wszystek majątek z domu dal,
Wziął laseczki, szedł po wsi.
Poszedł do tej najstarszej.
Jak w jej progi wstępował.
Wszystko jej dobre winszował:
— '1'u, moja córko, tu mnie masz.
Miałaś mnie żywić na starość.
Ona do mlonicy
1
) poszła.
Duży kamień przyniosła:
— Naże. stary, utop się.
1*0 moich progach nie włócz się.
Staruszek sobie zapłakał:
— Czego ja biedny doczekał!
Wziął laseczki, szedł po wsi.
Wstąpił do tej wcśredniej.
Jak w jej progi wstępował.
Wszystko jej dobrze winszował:
— 'ł'u, moja córko, tu innie masz.
Miałaś mnie żywić na starość.
Ona do komory poszła.
Długi powróz przyniosła:
— Na, stary, powieś się.
Po moich progach nic. włócz sic.
Staruszek sobie zapłakał:
— Czego ja biedny doczekał!
Wziął laseczki, szedł po wsi
1 wstąpił do tej najmłodszej.
Jak w jej progi wstępował,
Wszystko jej dobrze winszował:
— O moja córko, to mnie masz,
Miałaś mnie żywić na sta rość.
Ona do komory wyszła,
Kawał chleba przyniosła:
— Naci, ojcze, jedzcie,
Moje dzieci kolebcie!
12. Wersję poniższą pan W. Bugiel zapisał w lutym r.
1895 w Paryżu z ust p. Frauc. Olesia, rodem z Wielkiego Clieł
ma, na Górnym Szląsku, starając się zachować właściwości
gwarowe. L na końcu wyrazów wymawiał Oleś jak n krót­
kie, a nosówkę w pewnych razach jak
a;
tę drugą właściwość
gwary zachowaliśmy w tekście.
Ojciec trzy cery wydawał,
W ogródku mi sie owieście.
Wszystkim im piękne wiana dał.
Do tyjpośredniej psyszel i prosi :
Jak ta najstarsza wydawał,
—Aj, cero, cero, daj chleba,
Śtyrysta twardyk wiana dał;
Bo sy zarobić ni moga.
Jak ta pośrednia wydawał,
—Nańcie, tatulku, nóż. a idźcie.
Trzista talarków wiana dał;
W ogródku mi sie przebijcie.
Jak ta najmłodsza wydawał,
Dotyj najuilodsyj przysel i prosi:
Zielony winiec wiana dal.
—Aj, cero. cero, daj chleba,
Aj, ojciec idzie i prosi
(bis):
Bo sy zarobić ni mogą.
—Aj, cero, cero, daj chleba,
—Nańcie, tatulu. a idźcie,
Bo sy zarobić ni moga.
To małe dzieię kolibcie.
—Nańcie, tatulku, powróz, a idźcie,
ii7.
41.
13.
Z Sieradzkiego.
1.
3.
5.
Był to staruszek staranny,
Z trzema córkami chowany.
Jak najstarszą wydawał,
Trzysta talarów za nią dał;
Jak to weśrednią wydawał.
Dwieście talarów za nią dał;
14. Następua otlmiauka różni sie od nr. U tylko w po­
niżej wyrażonych wierszach:
1.
4.
(.).
A mój ojciec w świecie był, w świecie był,
Z trzcina córkami się rządził, sic rządził.
Tysiąc rubli...
Sto rubli...
)
l'racz liiernzmiiieiiic wyrnzu, zamiast do
lle.l.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin