Kronika Wojska Polskiego 1944 2015r.pdf

(32959 KB) Pobierz
1944
Warszawa 2015
Redaktor naczelny:
dr Grzegorz Jasiński
Sekretarz redakcji:
ppłk dr Tomasz Kopański
Opracowanie:
Norbert Bączyk, dr Andrzej Chmielarz, Krzysztof Fudalej, dr Grzegorz Jasiński, ppłk Tomasz Kopański,
dr Zbigniew Moszumański, Paweł Przeździecki, Witold Rawski
Recenzenci:
dr hab. Wojciech Włodarkiewicz, dr hab. Janusz Zuziak
Korekta:
Hubert Kaźmierski
Opracowanie graficzne i skład:
Bożena Tomaszczuk
Współpraca:
Hanna Bajan-Jaskółowska
Projekt okładki:
Maciej Sadowski
Zdjęcia:
Muzeum Wojska Polskiego, Studium Polski Podziemnej w Londynie, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej,
Witold Rawski
Wydawca:
Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, ul. S. Banacha 2, 00-909 Warszawa
(czasowo ul. Nieświeska 54/56, budynek 35, 03-867 Warszawa)
tel. 261-872-500, fax 261-872-506
www.wceo.com.pl
e-mail: wceo@wp.mil.pl
© Copyright by Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2015
Druk i oprawa:
ISSN 1734–2317
1944
rok zapisał się w dziejach Narodu i Wojska Polskiego jako czas wydarzeń, które
na następne półwiecze zdeterminowały losy państwa i społeczeństwa. Żołnierz
polski, który rozpoczął walkę z najeźdźcami 1 września 1939 roku i zwalczał
okupantów Polski na każdym z frontów II wojny światowej, również w 1944 roku dawał wielkie dowody
męstwa, determinacji i poświęcenia dla sprawy niepodległości kraju. To właśnie wówczas, w końcowej fazie
wojny, do księgi chwały oręża polskiego wpisane zostały takie nazwy na mapie Europy, jak Monte Cassino,
Falaise, Arnhem. 1944 to także rok Powstania Warszawskiego i wielu innych bitew Armii Krajowej, szczegól-
nie dramatycznych po wejściu Armii Czerwonej w granice II Rzeczypospolitej.
Wieści docierające w 1944 roku z kraju napawały żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie zrozu-
miałą obawą, że sukcesy odnoszone na polu chwały nie umożliwią im powrotu do Ojczyzny z bronią w ręku,
w glorii zwycięzców i wyzwolicieli. Coraz bardziej oczywista stawała się dla nich smutna rzeczywistość odda-
lającego się marzenia o wolnej, suwerennej i demokratycznej Polsce.
Był więc ów 1944 rok czasem świetnych zwycięstw oręża polskiego, ale i czasem tragicznych klęsk,
gasnących nadziei i gorzkich rozczarowań. Czyn zbrojny żołnierza polskiego nie poszedł jednak na marne.
Pozostał w świadomości narodu, stając się podstawą niezniszczalnych uczuć patriotycznych.
„Kronika Wojska Polskiego 1944” to udokumentowany zapis wysiłku żołnierza polskiego w przedostat-
nim roku II wojny światowej. Wszystkich zainteresowanych dziejami Wojska Polskiego zachęcam do lektury
tej pouczającej i refleksyjnej książki.
Wiceprezes Rady Ministrów
Minister Obrony Narodowej
Tomasz Siemoniak
U PROGU 1944 ROKU
P
olska, jako pierwsze państwo, 1 września 1939 r.
przeciwstawiła się zbrojnie agresji III Rzeszy Nie-
mieckiej, kładąc tym samym kres jej kolejnym
podbojom w Europie. Kilkanaście dni później, 17 wrze-
śnia została jednak zmuszona do stawienia czoła agresji
sowieckiej, która ostatecznie przypieczętowała los armii
II Rzeczypospolitej Polskiej i  niepodległego państwa.
Polacy nie złożyli jednak broni. Odbudowali w  kraju
i poza jego granicami jednostki wojskowe oraz zainicjo-
wali powstanie koalicji antynazistowskiej. Początkowo
oprócz Polski tworzyły ją Francja i Wielka Brytania.
4 stycznia 1940 r. gen. Władysław Sikorski zawarł
porozumienie z  rządem Francji o  formowaniu 85-ty-
sięcznej Armii Polskiej. Wkrótce powstały: l Dywizja
Grenadierów, 2 Dywizja Strzelców Pieszych, 3 Dywizja
Piechoty, 4 Dywizja Piechoty, Samodzielna Brygada
Strzelców Podhalańskich i  10 Brygada Kawalerii Pan-
cernej. Jednocześnie na terenie Syrii przy Francuskiej
Armii Lewantu sformowano Brygadę Strzelców Karpac-
kich. Polskie lotnictwo tworzyła zaś kadra ewakuowana
z Rumunii i Węgier.
Pierwszymi działaniami zbrojnymi, w  których po
wrześniu 1939 r. wzięły udział nowo sformowane regu-
larne jednostki Wojska Polskiego, były walki w Norwegii.
Na przełomie maja i czerwca 1940 r. Samodzielna Brygada
Strzelców Podhalańskich, wchodząca w skład alianckiego
Korpusu Ekspedycyjnego, wraz z jednostkami Marynarki
Wojennej uczestniczyły w walkach o Narwik.
Wypełniając zobowiązania sojusz-
nicze, Wojsko Polskie stanęło również
w  obronie Francji. Niestety, przewaga
Niemiec i  rozbicie armii francuskiej
sprawiły, że już wkrótce trzeba było pod-
jąć decyzję o jego ewakuacji do Wielkiej
Brytanii. W czerwcu 1940 r. przez kanał
La Manche przewieziono łącznie oko-
ło 25 tys. polskich żołnierzy, z  których
sformowano I Korpus Polski i skierowa-
no go do obrony szkockiego wybrzeża.
W  rozkazie do żołnierzy 1 lipca 1940 r.
gen. Władysław Sikorski pisał:
Zaczynacie
nowy okres waszej twardej służby. Po raz
drugi od chwili opuszczenia kraju zbieracie się na obcej zie-
mi w szeregach narodowych, jako wojsko polskie niezmożo-
ne, nieugięte, nie poddające się przeciwnościom, wierne do
ostatniego tchu świętej sprawie naszej.
Wielka Brytania stała się wyspą ostatniej nadziei.
Ocalone w czasie klęski we Francji oddziały Wojska Pol-
skiego, mimo braku uzbrojenia, były liczącym się wspar-
ciem dla Anglii w krytycznych miesiącach 1940 r., gdy
ta była zagrożona desantem wojsk niemieckich. Zawarta
5 sierpnia 1940 r. polsko-brytyjska umowa regulująca za-
sady finansowania i pobytu polskich oddziałów w Wiel-
kiej Brytanii umożliwiła ich reorganizację. Umowa zo-
stała potwierdzona 22 sierpnia ustawą Allied Forces Act,
nadającą Polskim Siłom Zbrojnym prawa należne ar-
miom państw Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. 28 wrze-
śnia Naczelny Wódz powołał I Korpus pod dowództwem
gen. Mariana Kukiela. Po dozbrojeniu został on skiero-
wany do obrony szkockiego wybrzeża na odcinek od Firth
of Forth do Montrose. Większość tworzących go jedno-
stek pozostawała jednak skadrowana, ze względu na brak
żołnierzy i niepowodzenie akcji rekrutacyjnej wśród Po-
lonii amerykańskiej. 29 kwietnia 1941 r. za podstawę or-
ganizacji przyjęto etaty brytyjskie. Doprowadziło to do
przekształcenia tego związku operacyjnego w I Korpus
Pancerno-Motorowy pod dowództwem gen. Mieczy-
sława Boruty-Spiechowicza. Z  jednostek wchodzących
w  jego skład do połowy 1944 r. pełną gotowość bojo-
wą osiągnęła jedynie wydzielona z niego do inwazji na
Czołgi Crusader 1 Batalionu Czołgów na strzelnicy bojowej w Kirkcudbright, 1942 r.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin