CHOROBY KOMPLEKSOWE.docx

CHOROBY KOMPLEKSOWE
-choroby (cechy) wykazujące rodzinne występowanie
-jednostki w których kilka lub więcej genów współdziałających ze sobą, z udziałem lub bez udziału czynników środowiskowych, prowadzi do zwiększenia lub zmniejszenia ujawnienia choroby
etiologia chorób kompleksowych może być poligonowa i wieloczynnikowa
-rozpoznanie choroby jest pochodną jakościowych objawów klinicznych i parametrów mierzalnych
KLASYFIKACJA CHORÓB KOMPLEKSOWYCH
a)cechy jakościowe (dyskretne) o charakterze zmiennych zero-jedynkowo
b)cechy ilościowe (ciągłe) reprezentowane przez parametry mieszalne
-różne loci genowe i różne allele, których wzajemne współdziałanie (epistasis) +/- czynniki środowiskowe warunkują ostateczny efekt fenotypowy
-aby zdefiniować cechy ilościowe korzysta się ze zjawiska korelacji wewnątrzrodzinnej
ASTMA OSKRZELOWA-CK
-objawy kliniczne: duszność, kaszel, świsty, dodatnie testy skórne z alergenami, podwyższone stężenie IgE w osoczu, wskaźniki nadreaktywności oskrzeli (pomiary spirometryczne)
ZNACZENIE POPULACYJNE- CK
-CK wykazują wysoką częstość populacyjną tworząc grupę chorób powszechnych
-najczęstsze CK w skali populacji: choroby nowotworowe, choroby psychiczne, choroby układu krążenia
IZOLOWANE WADY WRODZONE
-izolowane wady rozwojowe, przeciwieństwo mnogich wad zespołowych
WRODZONE WADY ROZWOJOWE
-zasadnicza przyczyna zgonów niemowląt
-najczęstsza przyczyna niepełnosprawności fizycznej u dzieci i współistnieją z niepełnosprawnością intelektualną
-powstają w okresie życia wewnątrzmacicznego i obecną przy urodzeniu, wewnętrzną lub zewnętrzną nieprawidłowością morfologiczną
CZYNNIKI WRODZONYCH WAD ROZWOJOWYCH
a) genetyczne: aberracje chromosomowe- zespół Downa, zespół Edwardsa; mutacje pojedynczych genów- achondroplazja, uwarunkowania wielogenowe
b) środowiskowe (teratogenny): biologiczne- wirusy, fizyczne-promieniowanie jonizujące, chemiczne-alkohol, leki
c)mieszane
CUKRZYCA INSULINOZALEŻNA
-typu I (IDDM), ujawnia się w dzieciństwie
-czynniki genetyczne i środowiskowe prowadzą do autoimmunologicznego uszkodzenia komórek beta wysp Langerhansa w trzustce i zaburzenia wytwarzania insuliny
IDDM1
-pierwsze loci zidentyfikowane po wykazaniu znamiennej asocjacji cukrzycy typu I z antygenami klasy I układu HLA
-antygeny: HLA-B8 i HLA-B15 które powstały w odchyleniu od równowagi populacyjnej na skutek sprzężenia z antygenami klasy II układu HLA-DR3 i
a)badania molekularne układu HLA
-wykazały że podatność na zachorowanie na cukrzycę jest związane z jednoaminokwasowymi podstawieniami w pozycji 57 łańcucha beta w genie locus DQ
b)kwas asparaginowy
-zmniejszona podatność na cukrzycę typu i
c)alanina, walina, seryna
-wzrost zachorowania na cukrzycę
IDDM2
-drugie locus związane z cukrzycą to 11p15 w którym znajduje się gen kodujący insulinę
KARDIOMIOPARIA PRZEROSTOWA (HCM)
-Idiopatyczne przerostowe zwiężenie podaortalne/ kardiomiopatia zaporowa
-występowanie samoistnego, asymetrycznego przerost lewej komory serca pod postacią uogólnionego lub odcinkowego pogrubienia ściany lewej komory, przy nieposzerzonej jamie lewej komory serca
-przyczyną mutacje białek wchodzących w skład mięśnia sercowego i spełniających w nim funkcji elementów kurczliwych, strukturalnych lub regulatorowych- troponina T, łańcuch ciężki beta miozyny, proteina C wiążąca miozynę
-dziedziczenie autosomalne dominujące
-mutacja w genie MYH7
-zastąpienie argininy glutaminą w pozycji 403 (R403Q) oraz argininy tryptofanem w pozycji 719 (R719W) jest czynnikiem ryzyka nagłego zgonu i niewydolności serca
-zastąpienie fenyloalaniny cysteiną w pozycji 513(F513C) leucyny waliną w pozycji 908 (L908V) i glicyny kwasem glutaminowy w pozycji 256 (G256E), łagodniejszy przebieg choroby
-mutacje białka C (MYBPC3) powodują rozwój choroby w późniejszym wieku i mniej obciążają rokowanie
KARDIOMIOPATIA ROZSTRZENIOWA
-zastoinowa/DCM
-choroba mięśnia sercowego, prowadząca do zmniejszenia jego kurczliwości, niekorzystnego powiększenia komór serca i rozwoju początkowo lewokomorowej a następnie obu komorowej niewydolności serca
a)pierwotna- przyczyny nieznane np. zapalenie wirusowe
b) wtórna- w wyniku nadużywania alkoholu
-chorują głównie mężczyźni wieku średniego, częściej czarni
-prowadzi do powstania niewydolności krążenia
-badania umożliwiające rozpoznanie: badanie ultrasonograficzne- echo serca, biopsja mięśnia sercowego
-najczęściej chorują mężczyźni razy czarnej
-dziedziczenie autosomalnie dominujące, dotyczy genów: DES, SGCD, DMD, VCL, LMNA, ACTC, TINT2
KARDIOMIOPATIA RESTRYKCYJNA/ OGRANICZAJĄCA
-najrzadszy typ
-utrudnione rozciąganie włókien mięśnia sercowego oraz napełnianie krwią
-sztywne ściany jam serca uniemożliwiają napełnianie
-przepływ Krwi zmniejszony i mniejsza objętość krwi napełnia komory
-prowadzi do niewydolności serca
ARTYMOGENNA KARDIOMIOPATIA PRAWEJ KOMORY/ARYTMOGENNA DYSPLAZJA PRAWEJ KOMORY
-przebiega ze zwyrodnieniem tłuszczowym mięśnia sercowego i rozstrzenią prawej komory
-skłonność do arytmii komorowych
-zaburzenie apoptozy
NIESCALONY MIĘSIEŃ LEWEJ KOMORY/LVNC
-nieprawidłowy rozwój mięśnia lewej komory serca
-kardiomiopatia niesklasyfikowana/ kardiomiopatia pierwotnie genetyczna
-wzmożone beleczkowanie lewej komory i pogłębienie zatok międzybeleczkowych
-jako wada wrodzona lub skojarzona z innymi
-związana z loci genów kodujących taffazynę (TAZ), alfa-dystrobrewię (DTNA), ZASP, aktynę, laminę A/C i 11p15
ZESPÓŁ WYDŁUŻONEGO ODSTĘPU/QT
-wrodzona choroba arytmogenna
-nieprawidłowe wydłużenie okresu repolaryzacji (odstępu QT), nieprawidłowym kształtem załamka T oraz zaburzeniami rytmu serca
-w strukturalnie prawidłowym sercu
-pierwsze objawy: omdlenia lub zgon w średnio w wieku 12 lat
-zaburzenia rytmu serca wyzwalane wysiłkiem fizycznym lub stresem
-formy fenotypowe choroby:
a) zespół Romano-Warda: dziedziczenie autosomalne dominujące
b) zespół Jervella-Langego-Nielsena: dziedziczenie autosomalne recesywne, współwystępujące z głuchotą czuciowo-nerwową
-za QT odpowiedzialne jest 8 genów kodujących podjednostki sercowych kanałów jonowych i ANK2 kodujący bialko ankryninę B odpowiadające za prawidłowe zakotwiczenie i umieszczenie kanału jonowego w błonie komórkowej

ZESPÓŁ SKRÓCONEGO ODSTĘPU QT
-nieprawidłowo krótki okres repolaryzacji, zapis EKG odstępem QT<300ms oraz wąski i spiczasty załamek T
-napadowe migotanie przedsionków, omdlenia, nagłe zgony
-mutacje genów: KCNH2 kodujący białko HERG, KCNH2, KCNQ1, SCN5A, KCNE2, KCNJ2
MIAŻDŻYCA TĘTNIC WIEŃCOWYCH I ZAWAŁ SERCA
-genotyp DD ACE
ZWIĄZKI ZAANGAŻOWANE W HEMOSTAZĘ
a) osoczowe czynniki krzepnięcia
b) płytkowe czynniki krzepnięcia: PF1, PF2, PF3 (fosfolipidowy czynnik tromboplastyczny); PF4 (czynnik antyheparynowy)
c) tkankowe czynniki krzepnięcia: głównie tromboplastyna tkankowa
d) inne związki
 

CZYNNIKI KRZEPNIĘCIA KRWI
a) czynniki wrażliwe na trombinę: I,V, VIII, XIII
b) czynniki zależne od witaminy K: II, VII, IX, X
c) czynniki kontaktu: XII, prekalikreina, HMWK
ZABURZENIA UKŁADU HEMOSTAZY
a) skazy krwotoczne: osoczowe, płytkowe, naczyniowe
b)niedobór witaminy K
c) dysfunkcje układu antykoagulacyjnego: niedobór białka C, S, antytrombiny
d) zakrzepica
OSOCZOWE SKAZY KRWOTOCZNE
a) wrodzone: choroba von Willebranda, Hemofilia A, Hemofilia B, inne
b) nabyte: w przebiegu chorób wątroby, zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC), powikłania po transfuzjach, niedobory witaminy K, zespoły nadmiernej fibrynolizy
 

HEMOFILIA
-dziedziczenie uwarunkowane nasileniem tendencji pozakrzepowych oraz skłonność do zakrzepicy z masywną trobinogenezą i wadliwą trombolizą
TROMBOFILIA
a) wrodzona: cz V Leiden; mutacja genu protrombiny; niedobór ATIII, białka C i S, plazminogenu; homocysteinemia; Trombastenia Glanzmanna
b) nabyta: okres noworodkowy i wczesno niemowlęcy; cewniki naczyniowe; wstrząs; dysproteinemia; zespół Hughesa
MUTACJA TYPU LEIDEN
- odpowiada za odporność na aktywowane białko C
ANRYTRIMBINA III (ATIII)- naturalny antykoagulant
HOMOCYSTEINEMIA
-zmiany zakrzpowe
-podwyższony poziom homocysteiny w osoczu krwi
-leczenie polega na Suplementacja witamin B6, B12 i kwasu foliowego
DYSPROTEINEMIA
-jakościowe i ilościowe zmiany w stężeniu bialek osocza
-niewłaściwy obraz białek surowicy krwi  uzyskany metodą elektroforezy
TROMBASTENIA GLANZMANNA
-wrodzony defekt czynności płytek krwi polegający na zaburzeniu syntezy kompleksu glikoprotein IIb/IIIa, zlokalizowany na błonie trombocytu, będący receptorem dla fibrynogenu, fibribektyny, trombospondyny i czynnika von Willebranda
-dziedziczona autosomalnie recesywnie
-choroba powoduje objaw skazy krwotocznej, charakteryzującej się od wczesnego dzieciństwa: krwawieniem z dziąseł, nosa, przewodu pokarmowego, krwiomoczu, wybroczyn skóry
-przedłużone krwawienie pourazowe i pooperacyjne, a u kobiet krwawienie z dróg rodnych
-brak objawów u heterozygot
ZESPÓŁ ANTYFOLFOLIPIDOWY/ZESPÓŁ HUGHESA /ZESPÓŁ ANTYKARDIOLIPINOWY
-niezapalna układowa choroba tkanki łącznej charakteryzująca się współwystępowaniem zakrzepicy naczyniowej lub powikłań położniczych oraz krążących przeciwciał antyfosfolipidowych
GENETYCZNIE UWARUNKOWANA TROMBOFILLIA MOŻE WYNIKAĆ Z:
a) wzrostu aktywności pro koagulacyjnej: podwyższone stężenie czynników krzepnięcia (fibrynogenu, protrombiny, czynnika VII, czynnika von Willebranda), aktywacja płytek krwi, odsłonięcie aktywujących struktur podśródbłonkowych, wzrost stężenia inhibitorów procesu fibrynolizy
b) zmniejszenie aktywności antygoagulacyjnej: mała aktywność inhibitorów krzepnięcia (białko C, S, antytrombina), oporność czynnioków pro koagulacyjnych na inaktywację, mala aktywność enzymów procesu fibrynolizy
CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ
-ich cecha wspólna to zaburzony układ immunologiczny
-hipotezy etiopatogenetyczne: stan immunologiczny ustroju, czynniki infekcyjne, czynniki środowiskowe i genetyczne
-przyczyną dysfunkcja wzajemnych relacji wielu genów
-mechanizm rozwoju choroby: wiązanie i prezentacja określonego peptydu przez cząsteczkę HLA
-możliwość wiązania peptydu może: zwiększać podatność na wystąpienie choroby
-brak wiązania peptydu: zmniejsza lub działa chroniąco przed wystąpieniem choroby
TOCZEN RUMIENIOWATY UKŁADOWY
-szczyt zachorowań między 20 a 40rż
-kobiety chorują częściej
-toczeń zajmuje skórę, prowadząc do powstania rumieni i charakterystycznego motyla na twarzy, wyłysienie, przerzedzenie wlosów
-rumien około paznokciowy, rozszerzenie naczyć
-objaw Raynauda: napadowe zbladnięcie i zasinienie palców pod wpływem zimna i stresu
-objawy reumatyczne
TWARDZINA UKŁADOW
-postępujące stwardnienie skóry, tkanki podskórnej, mięśni i narządów wewnętrznych
-skóra staje się sucha, wygladzona, blyszcząca, napięta i nie daje się ująć w fałd
-postać zaawansowana: napięcie skóry całego ciała, szponowate zesztywnienie palców dłoni, maskowata twarza
-zanik gruczołów potowych i lojowych
-rozrost włókien kolagenowych które spajają skórę z tkanką podskórną
-zmiany włókniste w przewodzie pokarmowym, płucach, sercu i nerkach
-zaburzenia syntezy kolageny
-przczyny: występowanie przeciwciał przeciw topoizomerazie oraz centromerom
REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW (RZS)
-choroby reumatyczne o podłożu autoimmunologicznym
-nieswoiste zapalenie stawów, zmiany pozastawowe i powikłania układowe
zmniejszenie ruchomości stawów, zanik mięści
REUMATODIALNE ZAPALENIE STAWÓW
-choroba wielogenowa, zapoczątkowanie przez nieznany czynnik środowiskowy
-sprzężenie choroby z regionem HLA
-locus HLA-DRG1 odpowiada za zwiększoną częstość wystąpienia choroby
-czynniki środowiskowe np. palenie i hormonalne zwiększają ryzyko wystąpienia choroby
ZESZTYWNIAJĄCE ZAPALENIE STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK)
-choroba Bechterewa
-częściej u mężczyzn w wieku młodym i średnim
-objawy: ból dolnego odcinka pleców lub w okolicy pośladków, stopniowo postępujące dolegliwości bólowe w innych odcinkach kręgosłupa, piersiowym i szyjnym, ból pięt, ból i sztywność w okolicy żeber
-charakterystyczna postawa: pochylona lekko do przodu, wzrok w ziemie,
-czynniki środowiskowe ważniejsze od genetycznych
CHOROBY MITOCHONDRIALNE
-mutacje nukleotydu 11 778, zespół Leberga; re aranżacje DNA, mutacje w nukleotydzie 3243
-MELAS: encefalopatia z kwasicą mleczanowią i napadami udaropodobnymi
-cukryca, gluchota, zespół Kearnsa-Sayre’a, porażenie mięśni odwodzących oka
-chorobom mitochondrialnym towarzyszy równoczesne występowanie różnych objawów klinicznych: NARP- neuropatia obwodowa z ataksją i barwnikowym zwyrodnieniem siatkówki
ZESPÓŁ KEARSA-SAYRE’A/KSS
- choroba spowodowana delecjami w mitochondrialnym DNIA
-zespół charakteryzuje triada objawów: postępujące oftalmoplagia zewnętrzna, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, początek objawów przed 20rż
-nie jest dziedziczny
DZIEDZICZNA NEUROPATIA NERWU WZROKOWEGO LEBERA (LHON)
-zanik nerwów wzrokowych w wyniku zwyrodnienia komórek zwojowych siatkówki i ich aksonów
-u młodych mężczyzn 10-20rż
ZESPÓŁ MELAS/ Miopatia mitochondrialna, encefalopatia, kwasica mleczanowa
- incydenty podobne do udarów
-dziedziczona w linii matczynej
-pojawia się w dzieciństwie
-objawy: miopatia z obecnością postrzępionych czerwonych włókien mięśniowych, encefalopatia, kwasica mleczanowa, hipermleczanemia w surowicy i płynie mózgowo-rdzeniowym, napadowe ciężkie migreno podobne bóle głowy, drgawki, cofanie się umiejętności psychoruchowych, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, gluchota korowa
-mutacja w tym samym miejscu i w tym samym tRNA co mutacja odpowiedzialna za MELAS powoduje cukrzycę insuliozależną z głuchotą
ZESPÓŁ MERRF
-padaczka miokloniczna z czerwonymi poszarpanymi włóknami
-postępująca padaczka miokloniczna, zlepki nieprawidłowych mitochondriów skupionych pod sarkolemmą, które są widoczne jako „czerwone poszarpane włókna”, niskorosłość
ZESPÓŁ PRZEWLEKŁEJ POSTĘPUJĄCEJ ZEWNĘTRZNEJ OFTALMOPLEGII (CPEO)
-delecja modna
-przewlekła, zewnętrzna oftalmoplegia, obustronne opadanie powiek, osłabienie mięśni, porażenie mięśni okoruchowych
OFTALMOPLEGIA
-objaw chorobowy wynikający z porażenia nerwu okoruchowego, polegający na zniesieniu czynności mięśni gałki ocznej 
ATOPIA
-osobnicza lub wrodzona predyspozycja do uczulenia i produkcji przeciwciał klasy IgE w odpowiedzi na zwykłe dawki alergenów, zwykle białek, oraz do rozwoju typowych objawów np. astma, nieżyt nosa i spojówek lub wyprysk/ zapalenie skóry
CHOROBY ATOPOWE
-astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa (ANN) i spojówek, zespół atopowego zapalenia skóry (AZS), niektóre postacie alergii pokarmowej i pokrzywek
BIOLOGIA MOLEKULARNA ALERGENÓW
-alergeny to glikoproteiny
-ich źródłem są roztocza kurzu domowego, roślin, grzyby, zwierzęta, pokarmy, jad owadów błonkoskrzydłych, leki
-białka mają EPITOPY- miejsca rozpoznawane przez uk immunologiczny
-podział alergenów: wziewne i pokarmowe; sezponowe i całoroczne
EPITOP LUB DETERMINANTA ANTYGENOWA
-fragment antygenu łączy się bezp z wolnym przeciwciałem, receptorem limfocytów B lub receptorami limfocytów t wiążących antygen
-limfocyty T ulegają aktywacji w następstwie rozpoznania alergenu przez powierzchniowy receptor TCR
ALERGENY
a)wieloważne: jeden alergen ma wiele epitopów rozpoznawanych przez uk immunologiczny
b) większe: wywołujące odpowiedź IgE u większości chorych
c)krzyżowa reaktywność: w grupie alergenów lub pomiędzy
KRZYŻOWA REAKTYWNOŚĆ
-przeciwciała IgE wytworzone przeciwko alergenowi rozpoznają i wiążą podobne białko pochodzące z innego źródła
ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (ATS)
-rozpoznawana w dziecińswie
-przewlekły i nawrotowy przebieg
-zmiany wypryskowe z nasilonym świądem i lichenizacją(zgrubienie i szorstkość)
-rozpoznanie opiera się na kryteriach Hanifina i Rajki: chorzy powinni wykazywać co najmniej 3 kryteria większe i 3 mniejsze
a) kryteria większe: świąd, typowa morfologia i lokalizuj zmian skórnych, przewlekły, nowotworowy przebieg, osobniczy lub rodzinny wywiad
b) kryteria mniejsze: suchość skóry, rogowacenie mieszkowe, dodatni PTS, podwyższony poziom IgE w surowicy, wczesny początek zmian skórnych, skłonność do wyprysku rąk i stóp, wyprysk sutków, zapalenie czerwieni warg, nawracające zapalenie spojówek, objaw Dennie-Morgana, stożek rogówki, zaćma, rumień/ bladość twarzy, zaciemnienie okolic oczodołów, łupież biały, fałd na przedniej powierzchni szyi, świąd po spoceniu, złe noszenie wełny, wzmożona akcentacja około mieszkowa, nietolerancja pokarmów, wpływ czynników środowiskowych, wpływ czynników emocjonalnych, biały demografizym
-dowody na podloże genetyczne
a) ustąpienie objawów po przeszczepieniu szpiku kostnego/pojawienie się objawów po przeszczepie
-geny związane z AZS:  z grupy EDC, kodują białka odpowiedzialne za końcowe etapy różnicowania komórek naskórka  np. FLG
-prowadzą do nieprawidłowej budowy bariery naskórkowej i zaburzenia jej funkcji
-filagryna: białko w warstwie rogowej naskórka, spaja włókna kreatyny w procesie dojrzewania keratynocytów
GENETYCZNE ASPEKTY STARZENIA SIĘ
PROGERIA/ zespoł progerii Hutchinsona-Gilforda/HGPS
-przedwczesna starość
-spowodowany mutacją punktową de Novo w położonym na chromosomie 1 genie LMNA kodującym laminę A ( białko kodujące błonę otaczającą jądro komórkowe)
-średnia długość życie 13 lat
TEORIA ZUŻYCIA
-organizmy rodzą się z pewną ograniczoną ilością energii która mogą zużyć
-czas trwania życia zmienia się odwrotnie proporcjo lanie do szybkości wydatkowania energii
TEORIA ZATRUCIA
-w kom człowieka i zwierząt gromadzi się wraz z wiekiem lipofuscyna, barwnik starczy
-jest ona wskaźnikiem stresu oksydacyjnego, jej gromadzenie się jest związane z wytwarzaniem wolnych rodników tlenowcy
-następstwem rodników jest peroksydacja lipidów
LIPOFUSCYNA
- tworzy się w kom o wysokim metabolizmie, takich jak: neurony, kom mięśniowe gładkie, włókna mięśniowe poprzecznie prążkowane, hepatocyty, kom nabłonkowe Tarczycy
-to substancja typu zasady Schiffa
-powstaje w reakcji aldehydowych produktów peroksydacji lipid  z gr aminowymi białek, aminokwasów amino fosfolipidów i kw nukleinowych
-wykazuje żółto-zieloną fluorescencję
-gromadzi się: wew wtórnych lizosomów, w osoczu krwi, w erytrocytach
-ogranicza: aktywną objętość komórek i możliwość regulacji ich metabolizmu
-zmniejszenie jej akumulacji poprzez podawanie mieszaniny: selenu, cynku, Wit A,C,E,B6, kwasów y-linolenowych
-merkoptoetanol opóźnia pojawienie się lipofuscyny w komórkach
-centrofenoksyna indukuje w kom powstawanie enzymów neutralizujących WRT
TEORIA SIECIOWANIA
-proces sieciowania makromolekuł
-w miarę upływu czasu we wszystkich makromolekułach o długim okresie biologicznego półtrwania zwiększa się liczba dodatkowych wiązań poprzecznych (krzyżowych)
-czynniki odpowiedzialne za powstawanie wiązań poprzecznych: wolne rodniki tlenowe, produkcja peroksydacji lipidów
-sieciowaniu ulegają: kolagen, bialka soczewki oka, kwasy nukleinowe
-sieciowanie krystalityà zaćma; kolagenuà zmarszczki; białek ścian tętnicà miażdżyca
TEORIA OGRANICZONEJ LICZNY PODZIAŁÓW KOMORKOWYCH HAYFLICKA
-organizm starzeje się, gdyż starzeją się jego komórki, osiągając limit swoich podziałów
-po przekroczeniu liczby możliwych podziałów komórkowych, komórki popełniają samobójstwo, giną w procesie apoprozy
TEORIA KATASTROFY BŁĘDÓW ORGELA
-przenoszenie inf gen z DNA na RNA, dalej na białka zachodzi z błędami
-następują błędy w przenoszeniu inf genetycznej
-narastanie błędów w syntezie bialek
-po przekroczeniu progu błędów następuje śmierć komórki
TEORIA SKRACANIA TELOMERÓW
-telomery ulegają skroceniu do pewniej długości krytycznej, w wyniku czego następuje obniżenie aktywności mitotycznej komórek i ich wejście w stan replikacynego starzenia się
TEORIA WOLNORODNIKOWA HARMANA
-wyższe tempo metabolizmy to jednocześnie szybsze powstawanie WRT i powodowanych przez nie uszkodzeń
-korzystny wpływ restrykcji kalorycznej
-brak w kom białka p666Shc (białko sygnałowe uczestniczące w regulacji podziałów komórkowych) może opóźniać procesy starzenia się organizmu
-białko SIRT reguluje transkrypcję, procesy metaboliczne i apoptozę
NIEPRAWIDŁOWY METABOLIZM GABA
-jest powiązany z patologicznymi stanami w chorobach tj:
a) mioklonie: zaburzenia ruchu polegające na arytmicznych szarpnięcia (skurczu) pojedynczego mięśnia lub grup mięśni. Skurcze asymetryczne, pojedyncze lub w serii
b)hiperekpleksja: choroba uwarunkowana gen, charakteryzuje się nasilonym objawem MORO, wzrostem napięcia mięśni, padaczką
c) choroby Huntingtona: choroba ośrodkowego układu nerwowego, niekontrolowane ruchy, otępienie, dziedziczona autosomalnie dominująco
d)atakcja Friedricha: dziedziczona autosomalnie recesywnie, prowadzi do zwyrodnienia układu nerwowego i mięśnia sercowego
GLUCHOTA ZESPOŁOWA
-występuje w połączeniu z innymi nieprawidłowościami: zespół Alporta (niewydolność nerek), zespół Ushera, zespół Pendreda, Charcota-Marie’a-Tootha (zanik mięśni i charakterystyczne wygięcie sklepienia stopy)
MUTACJE GERMINALNE
-różne typy nowotworów, gł mięsaki tk miękkich, wczesne nowotwory sutka, mózgu, kości, szpiku kostnego, płuc, trzustki i nadnerczy
RODZINNA POLIPOWATOŚĆ JELITA GRUBEGO (FAP)
-choroba dziedziczona autosomalnie dominująco
-występowanie polipów w błonie śluzowej jelita grubego, duża złośliwość
MAP- POLIPOWATOŚĆ ZWIĄZANA Z MUTACJĄ GENU MUTYH
-liczba polipów >10
-dziedziczona autosomalnie recesywnie
ZESPÓŁ LYNCHA
I- rak jelita grubego
II- rak jelita grubego z nowotworami złośliwymi trzonu maicy, jajnika, żołądka, skóry lub nerek
ZESPÓŁ MUIR-TORRE
-zespół Lyncha z guzami gruczołów łojowych
GENETYCZNO-MOLEKULARNE PODSTAWY ROZWOJU RAKA ŻOŁĄDKA
-rozwój tego nowotworu występuje w 3 sekwencjach:
a) metaplazja jelitowaà gruczolakà rak
b) metaplazja jelitowaà rak
c) rak powstający de Novo
-charakterysuje się ekspresją TETT, utratą receptora kwasu tretinowego i obecnością nieprawidłowych tran skryptów CD44
KLASYFIKACJA TYPÓW HISTOLOGICZNYCH RAKA ŻOŁĄDKA LAURENA
a)typ jelitowy: rozwija się na podłożu zmian przedrakowych. Umieszczony na obwodzie żołądka. Częściej u mężczyzn. Lepiej rokuje
b) tym rozlany: rozwija się na podłożu tkanki niezmienionej zapalnie. W proksymalnej części żołądka. Częściej u kobiet i młodych.
-oba mają odmienne zmiany genetyczne związane z mechanizmami adgezji, przekazywania sygnałów komórkowych, rozwoju i różnicowaniu komórki, transkrypcji genów czy naprawy DNA

RODZINNY RAK ŻOŁĄDKA
-dziedziczenie autosomalnie dominująco
-mutacja genu białko E-kadherynę (genCDH1)
CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE DO ZACHOROWANIA NA RAKA ŻOŁĄDKA
-nieodpowiednia dieta
nieżyt zanikowy błony śluzowej żołądka
-zakażenie Helicobacter pylori
-polipy żołądka
-metaplazja jelitowa i dysplazja komórek
-przewlekłe wrzodu żołądka i ich przemiana złośliwa
-częściowa resekcja żołądka
-palenie tytoniu
...