det_wyd_spec_20_03_2002.pdf

(5514 KB) Pobierz

TYLKO DLA DOROSŁYCH

ydanie

ISSN 1429-6853

INDEKS 34222Х

pecjalne

— .... .......

№

■

........... ” 1

W Y D A N IE SPECJALNE NR 3/2002

TYLKO DLA DOROSŁYCH

Adam Borkowski

Niebezpieczne cztery ściany

Zapach śmierć

Zmowa milczenia

Pies na baby

Rzeźnia

Z kraju i ze świata1

■

o d r e d a k c ji

Jeremi Kostecki

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE...

Magda Wójcik

c ó r k a i s io s t r a

Janusz Horodko

OGNISTY DZIADEK

Kazimierz Tkaczyk

“ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU”

ROZRYWKA Z TEMIDĄ

Ewa Kozierkiewicz-Widermańska

Rude szczęściłe

Skazać za wszelką

cenę

Śmierć ojca chrzestnego

POWIATOWA MESSALINA

Witold Wiśniewski

WROBIONY W MORDERSTWO?

Stanisław Maj

z a b ra ć m e d a lik t o g rze c h "...

KRZYŻÓWKA Z PARAGRAFEM

Gangsterskie porachunki

za g a d k a k ry m in a ln a

REDAGUJE ZESPÓŁ: redaktor naczelny - Adam Kościelniak, z-ca red. naczelnego - Krzysztofa Grabowska, sekretarz

Шшт

l a i l i WIftf

redakcji - Małgorzata Brykalska, kierownik działu reportażu - Monika Kamieńska, kierownik działu publicystyki - Ewa

W Y D A N IE SPECJALNE

Kozierkiewicz-Widermańska, sekretariat - Elżbieta Kubuj, ilustracje - Jacek Rupiński, repro i layout - Krystyna Nowakowska.

WYDAWCA: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”. Adres redakcji: 02-015 Warszawa, pl. Starynkiewicza 7, telefon 653 02 58, fax 621-53-46,

E-mail: detektyw@ppw.pl Niezamówionych materiałów redakcja nie zwraca. Przygotowanie: Studio „Rzeczpospolita”, pl. Starynkiewicza 7.

DRUK: Drukarnia Prasowa S.A. w Łodzi, al. J. Piłsudskiego 82. Numer oddano do łamania 8 VIII 2002 r.

Prenumerata: Oddziały „Ruch” S.A.,

urzędy pocztowe

i doręczyciele. Prenumeratę ze zleceniem wysyłki za granicę przyjmuje “Ruch” S.A.

Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy,

ul.

Jana Kazimierza 31/33, telefony 5328-731, 5328-816, 5328-820, infolinia 0-800-1200-29, www.ruch.pol.pJ

Rozpowszechnianie w USA i Kanadzie z prawem wyłączności (exclusive): USA „EXLIBRIS” - 5554 W. Belmont Ave. Chicago, II. 60641

- Polish Book Gallery, tel. 312/2823107, fax 312/2823108. Biuro

Warszawie, Plac Trzech Krzyży 16. Kanada: „POLPRESS” - 90 Cordova

Ave. Unit 908, Toronto Etobicoke, ON, M9A 2H8, tel. (416) 239-0648. W Niemczech: Firma „Wiejas”, 45277 Essen, Schaffelhofer Weg 32.

Tel/Fax: 0201/58 26 66; 0201/50 50 39 68.

—

' OD REDAKCJI

Niebezpieczne cztery ściany

Siedem lat temu gtośne było w Warszawie tajemnicze zabójstwo

Antoniny M. Ta czterdziestopięcioletnia kobieta zmarła w dziwnych

okolicznościach we własnym domu. Pierwsze wyniki śledztwa zdawały

się wskazywać na samobójstwo; pani M. zmarła od dużej dawki arsze-

niku, który znaleziono w resztkach niedopitej kawy, a później odkryto

w jej ciele podczas badań toksykologicznych. W przypadkach, kiedy ist

nieje uzasadnione przypuszczenie śmierci samobójczej, dochodzenie

rzadko przekracza ramy utartej rutyny. Jeżeli na dodatek okazuje się,

że samobójczyni leczyła się wcześniej u neurologa lub miała nowotwór,

a przyjaciele potwierdzają, iż cierpiała na stany lękowe czy nawet by

wała czasami w depresyjnym nastroju, prokurator szybko - i z ulgą - za

myka sprawę, ponieważ w kolejce czekają następne.

Ale tym razem było inaczej. W pierwszym odruchu mąż pani An

toniny, Włodzimierz M., zamożny urzędnik wyższego szczebla jednej

z agend rządowych, stanowczo wykluczył możliwość śmierci samobój

czej i domagał się rzetelnego wyświetlenia sprawy. Nie mógł w tej mie

rze przedstawić żadnego dowodu, ale upierał się, że przecież w ciągu

dwudziestu lat wspólnego życia doskonale poznał żonę i samobójstwo

zwyczajnie do niej “nie pasuje”. Cieszyła się doskonałym zdrowiem, ni

gdy nie cierpiała na depresję, miała żywe usposobienie i czyniła mnó

stwo planów na przyszłość. Jednym słowem - twierdził pan M. - jego

żona po prostu “lubiła żyć”, a ludzie o takim usposobieniu nie odbiera

ją sobie przecież życia.

Policjanci przesłuchali mnóstwo wspólnych przyjaciół państwa M.,

dotarli także do jej bardzo bliskich przyjaciółek, którym zwierzała się

z sekretów swojego życia i małżeństwa. Ci ludzie także stanowczo

uważali, że Antonina M. nie miała powodów do odebrania sobie życia.

Jednak trzy zaprzyjaźnione z nią panie powiedziały, iż niedawno do

wiedziała się ona o romansie swojego męża i bardzo to przeżywała.

Ale samobójstwo? - “Raczej nie, a nawet na pewno nie” - twierdziła

każda z nich. - “Ona miała taki charakter, że raczej zabiłaby tę dwu

dziestoletnią siusiumajtkę niż odbierałaby sobie życie”.

Ale te trzy zgodne zeznania wystarczyły, aby prokurator i policja

miały nareszcie “swojego” podejrzanego. Toteż wydarzenia zaczęły

się odtąd toczyć w taki sposób, jakby wyjęto je z kiepskiej powieści

sensacyjnej albo brukowego romansu. Podczas sekcji zwłok ustalono

czas podania trucizny i śmierci Antoniny M. (z dokładnością do półto

rej godziny) i okazało się, że małżonek nie ma na tę okoliczność alibi.

Wcześniej, podczas wszystkich przesłuchań i przeszukania domu,

bardzo chętnie współpracował z prokuratorem i policjantami i ci nie

mieli wówczas wątpliwości, że chce im pomóc w wyjaśnieniu zagadki.

Ale teraz odpowiadał niechętnie, mętnie, kluczył i zasłaniał się brakiem

pamięci. Wreszcie “przyciśnięty”, przyznał się do romansu z dwudzie

stodwuletnią Joanną K. i w ten sposób niemalże założył sobie pętlę

na szyję (siedem lat temu kodeks karny przewidywał jeszcze karę

śmierci za najcięższe zbrodnie). M. został tymczasowo aresztowany

i od tego momentu policja nie tyle szukała zbrodniarza, co gromadziła

przeciwko niemu dowody i poszlaki. Z punktu widzenia policyjnej ruty

ny, doświadczenia i częstego u ludzi wszystkich profesji myślenia za

pomocą stereotypów, Włodzimierz M. idealnie nadawał się na podej

rzanego, oskarżonego, a w końcu i skazańca.

Skoro miał romans, to na pewno chciał pozbyć się żony, a skoro

tak - policjanci byli święcie przekonani - na pewno skorzystał z okazji

i ją otruł, wychodząc z założenia, że jest to rozwiązanie szybsze

i prostsze. A przede wszystkim tańsze niż przeprowadzenie rozwodu,

podział wspólnego majątku i ewentualne alimenty.

Niestety, prowadzący śledztwo prokurator popełnił w tej mierze

błąd, który nagminnie i z uporem popełniają prokuratorzy i policjanci

na całym świecie. Oto bowiem w sytuacji, kiedy w początkowym sta-

dium dochodzenia podejrzenia wobec jakiejś osoby zaczynają trzy

mać się z grubsza kupy, śledczy pomijają i lekceważą dowody, które

wskazują, że zbrodni mógł dokonać ktoś inny. Mimo, że ich jedynym

zadaniem jest ustalenie materialnej prawdy, idą oni po linii najmniej

szego oporu, chociaż w akademiach policyjnych i podręcznikach kry

minalistyki przestrzega się przed tego rodzaju uproszczonym i stereo

typowym myśleniem. Toteż najczęściej bywa tak, że po kilku dniach

ważne dla śledztwa ślady ulegają zatarciu bądź kompletnemu znisz

czeniu, inne - jako nieistotne - zostają zgubione albo zanieczyszczo

ne, co uniemożliwia ich laboratoryjne zbadanie i zidentyfikowanie.

Ale jest jeszcze druga strona medalu - bardziej groźna dla do

mniemanego zabójcy. Oto ślady, co do których istnieją wątpliwości in

terpretacyjne, bywają “naginane” do z góry przyjętej tezy. Jeżeli taki

podejrzany (a następnie oskarżony) nie ma doświadczonego i bystre

go obrońcy, zostaje z reguły skazany i dopiero po jakimś długim cza

sie prawda wychodzi na jaw i okazuje się, że był to klasyczny (i wręcz

podręcznikowy) przypadek pomyłki sądowej.

Włodzimierz M. miał więcej szczęścia. Dzięki protekcji jego przy

jaciół prokurator, wbrew utartej praktyce, zezwolił na udział adwokata

we wstępnej części śledztwa, ten zaś wymusił, aby jeszcze raz do

kładnie sprawdzono dom i poszukano dodatkowych śladów. Znalezio

no takie ślady, które dowodziły, że na miejscu zbrodni przebywała

jeszcze jakaś tajemnicza osoba i w efekcie, po wielu miesiącach

żmudnego śledztwa, policja wykryła prawdziwego zabójcę. A co by by

ło, gdyby pan M. nie miał ustosunkowanych przyjaciół?

Trzeba jednak uczciwie powiedzieć, że za ową schematyczną rutyną

śledczych stoją fakty trudne do podważenia. Oto według amerykańskiego

Departamentu Sprawiedliwości, który od trzydziestu pięciu lat gromadzi

statystyki dotyczące najcięższych zbrodni, aż w połowie przypadków ta

jemniczej śmierci któregoś ze współmałżonków, sprawcą (wyłączywszy

wypadki i zaginięcia) jest akurat drugi z małżonków. Jeżeli mała dziew

czynka zostaje uprowadzona, a następnie zgwałcona i zamordowana, aż

w czterdziestu procentach sprawcą jest ktoś z rodziny albo z najbliższego

otoczenia dziecka; ktoś - kto ją dobrze znał, a ona miała do niego zaufa

nie. Jeżeli zaś zabójstwo małego dziecka nie ma tła seksualnego, winny

mi z reguły okazują się oboje rodzice, albo jej ojciec lub matka.

W Polsce, każdego roku, dochodzi do kilkudziesięciu procesów

przeciwko ojcom, wykorzystującym seksualnie swoje małoletnie córki.

To jest oficjalna statystyka, ale policjanci i kryminolodzy uważają, że

jest to tylko przysłowiowy wierzchołek góry lodowej. Ale tzw. ciemna

liczba jest przerażająca i budzi prawdziwą grozę. Szacuje się bowiem,

że aż co dwudziesta dziewczynka w Polsce jest obiektem seksualnym

dla ojca, konkubenta, wuja czy przyjaciela domu. Nie dla wszystkich

ludzi własny dom jest więc azylem przed złem tego świata. Przeciw

nie: to właśnie w czterech ścianach lęgną się pomysły najcięższych

zbrodni i tam też są ludzie mordowani. Polskie statystyki są w tej mie

rze również wymowne. Oto w książce “Zabójstwa i ich sprawcy” Hali

na Janowska podaje, że aż 47 procent zabójców należy zaliczyć do

kategorii “bliscy krewni, małżonkowie (narzeczeni, konkubenci i kon

kubiny) oraz dalsi krewni”. “Znajomi” popełniają 40 procent zbrodni,

natomiast “nieznajomi” zaledwie 13. “Znajomi” - a więc ludzie, których

ofiary dobrze znały i bez obawy nie raz gościły w swoim domu.

To są dane sprzed kilku lat; od jakiegoś czasu ulegają one znacz

nemu przesunięciu, policjanci szacują jednak, że “nieznajomi” dokonu

ją nie więcej niż co piątego zabójstwa. Tak więc, wbrew utartej i roz

powszechnianej opinii, znacznie bezpieczniej możemy czuć się na uli

cy niż w czterech ścianach własnego domu.

A dam B orkow ski

Zapach

Jeremi

KOSTECKI

Zabójstw o gangstera, złodzieja, a na-

w et drobnego rzezim ieszka, który zakłó-

ca spokój sąsiadom , nie budzi zazw yczaj

społecznego sprzeciw u i em ocji. Ba, lu-

dzie pow iadają w ów czas, że “słusznie

mu się należało”, a naw et cieszą się po

cichu, że o jednego przestępcę mniej,

R eakcje byw ają całkow icie odm ienne,

kiedy z rąk zabójców ginie człow iek cie-

szący się zasłużenie jak najlepszą opinią,

Taki, który nikom u nie w adzi, nie zadaje

się z podejrzanym i typam i, jest grzeczny,

uczynny i pow szechnie łubiany. Przed

policją staje w tedy bardzo trudne zada-

nie, albow iem nie w iadom o, w jakim kie-

runku poprow adzić śledztw o. W iadom o

tylko, że jest trup, ale nie ma żadnej nici

prow adzącej do zabójcy.

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE..

rawdę mówiąc, to każdy doświadczony

f ; -

detektyw wie, iż taka nić w rzeczywisto-

P J l p ści istnieje. Tyle - że akurat jej nie widać.

Toteż kiedy najbliższa rodzina i wszyscy

sąsiedzi zostaną przesłuchani i okazuje

В Н

się, że nikt niczego nie zauważył, do

chodzenie zamiera, po czym błądzi po omacku. I tylko

szczęśliwy przypadek sprawia, że policja odzyskuje utra

cony ślad, po którym morderca zostaje zdemaskowany.

Takim spokojnym i łubianym przez sąsiadów

(a zwłaszcza sąsiadki) człowiekiem był Kazimierz Ch.,

zajmujący samotnie małe, dwupokojowe mieszkanie na

osiedlu Słoneczny Stok. Wyglądał na jakieś pięćdziesiąt

lat i - jak się później okazało - w chwili śmierci miał do

kładnie tyle. Chociaż można by o nim powiedzieć, że był

przeciętnym zjadaczem chleba, to jednak wyróżniał się

na tle innych pięćdziesięciolatków. Szczupły, o wyspor

towanej sylwetce i zwinnych ruchach robił z oddali wra

żenie energicznego trzydziestolatka, tym bardziej, że

nosił się zawsze na sportowo. I tylko przedwczesna si

wizna dodawała mu lat.

Pana Ch. odróżniała od innych mężczyzn z bloku

jeszcze jedna cecha. Otóż kłaniał się on wszystkim bez

wyjątku sąsiadkom (nawet piętnastolatkom), uprzejmie

przytrzymywał drzwi wejściowe na klatkę schodową,

a do paroletnich chłopców na podwórku zwracał się “pa

nie kolego”, dzięki czemu był przez dzieci łubiany i trak

towany z ufnością.

Kazimierz Ch. mieszkał sam, ale były w jego życiu ko

biety. Żadna z sąsiadek nie zauważyła, aby miał stałą

partnerkę, ale trzy panie widywano koło niego częściej

niż inne. Czy można by na tej podstawie cokolwiek po

wiedzieć o jego charakterze? Zapewne tylko to, że nie

chciał się z nikim wiązać. A może po prostu nie trafił na

tę jedną i jedyną, która umiałaby zawładnąć jego ser

cem? Tego już się nie dowiemy. W każdym razie kilka

pań z sąsiedztwa wyrażało się o nim wyraźnie cieplej niż

przystałoby mówić o kimś zupełnie obcym i znało jego

drobne sekrety. Na przykład wiedziały, dlaczego i skąd

Kazimierz Ch. wraca czasami do domu bardzo późno

w nocy, a nawet przed samym świtem. Wiedziały także,

iż ma nieślubnego syna w wieku dziewięciu lat i bardzo

starą matkę, która przeżyta frzy zawały i poważnie choru

je na tarczycę. Właśnie dzięki bardzo dokładnym zezna

niom jednej z tych kobiet, czterdziestoletniej księgowej

Krystyny M., policji udało się po kilku miesiącach kręce

nia w miejscu, naprowadzić śledztwo na właściwe tory.

mieszkania zostały otworzone, pozdrawiał ją nie

odmiennie słowami “witaj Jagna mecenaska”. Tuż na

przeciwko drzwi wejściowych znajdowała się jego sy

pialnia, a tam leżał już na podłodze gruby materac sprę

żynowy, a na nim pościel. Lewy róg kołdry był odwinię

ty na zewnątrz, na środku poduszki leżała czerwona ró

ża, zaś obok posłania stała butelka bourbona, czyli

amerykańskiej whisky pędzonej z kukurydzy. Agnieszka

G., jak przystało na adwokata, była dokładna i dodała,

że szklaneczek ani kieliszków nigdy nie było, albowiem

mieli w zwyczaju pociągać prosto z butelki, co Ch. na

zywał “piciem po kowbojsku”.

Odpowiadając na kolejne pytania komisarza

Tadeusza H., mecenas Agnieszka G. powiedziała, że

zaraz po wejściu do mieszkania rozbierała się i wchodzi

ła do wanny. Później oboje (on w welurowym płaszczu

kąpielowym koloru ciemnej zieleni, a ona w czerwonym

jedwabnym szlafroczku) przechodzili do sypialni i drugi

raz kochali się na materacu. Nim upłynęły dwie godziny,

pani G. ubierała się i wychodziła. Na kolejne spotkanie

umawiali się telefonicznie. Widywali się mniej więcej raz

w tygodniu. Wiedziała, że Kazimierz Ch. miał oprócz niej

kilka innych partnerek. Ona zresztą także żyła z innym

mężczyzną, toteż ta kwestia nigdy nie była przedmiotem

rozmów, ani tym bardziej sporów czy kłótni. Spotykali się

wyłącznie dla seksu, gdyż tak było im najwygodniej.

Ale tego dnia wszystko przebiegało inaczej. Kazi

mierz Ch. nie zawołał do niej z łazienki radosnym gło

sem “witaj Jagna mecenaska”, a ona - kiedy stała już

w progu i patrzyła do wnętrza mieszkania - nie widziała

w sypialni materaca z rozłożoną pościelą i czerwoną ró

żą na poduszce. W domu zalegała cisza i jednocześnie

Agnieszka G. poczuła zapach, jakiego nigdy wcześniej

w tym mieszkaniu nie było.

★ ★★

ilkanaście miesięcy później pani mecenas G. ze

znawała przed sądem jako świadek i powiedzia

ła, iż od tamtego dnia doskonale już wie (i zapa

mięta to do końca życia), jaką postać ma cisza, o której

powiada się, że jest “śmiertelna”.

O “śmiertelnej ciszy”

- mówiła -

paplamy przy byle

okazji i bez żadnego związku z tym, jaka ta cisza jest

naprawdę. A tamta cisza rzeczywiście budziła grozę.

Byto w niej coś ciężkiego i nieuchronnego jak przezna

czenie, od którego nie ma odwrotu. Nie potrafię tego

inaczej nazwać. A w dodatku ten dziwny, a zarazem de

likatny zapach, jakiego nigdy wcześniej, ani nigdy póź

O krutna śm ierć

niej nie czułam. Widziałam wielu martwych ludzi i wiem,

że to nie był zapach krwi. Tak pachniała śmierć, bo ona

znalezieniu zwłok powiadomiła policję Agniesz

tam właśnie była.

ka G., która umówiona była z Kazimierzem Ch.

Na pytanie sądu jak należy to rozumieć, Agnieszka

na godzinę osiemnastą i otworzyła drzwi klu

czem, który dostała od kochanka trzy miesiące wcze odparła, że “właśnie dokładnie tak, jak powiedziałam”.

śniej. Powiedziała ona komisarzowi Tadeuszowi H., iż - Kiedy doktor Janusz M., przewrócił jego ciało

kiedy tylko otworzyła drzwi, nie zdążyła wejść na dobreprawego boku na wznak, z ust Kazimierza Ch. wydo

był się ni to jęk, ni westchnienie - zeznawała Agnieszka

do środka, kiedy poczuła, że coś nie jest w porządku.

G. - Ja oczywiście wiem, że gwałtowne poruszenie

Ich krótkie spotkania (trwały zaledwie około dwóch go

martwego ciała może spowodować, iż nagromadzone

dzin) wypełnione były intensywną zabawą erotyczną

w płucach powietrze wychodzi wtedy przez krtań i po

i miały swój uświęcony rytuał. Kazimierz czekał zawsze

rusza struny głosowe. Ale to nie był dźwięk wyłącznie

na nią w wannie i kiedy tylko usłyszał, że drzwi do

Plik z chomika:

babajaga61

det_wyd_spec_20_03_2002.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: