DRUGA KSIĘGA MACHABEJSKA
Wstęp do Drugiej Księgi Machabejskiej.
2Mch 1. LISTY.. Pierwszy list. Drugi list.
2Mch 2. WSTĘP AUTORA..
2Mch 3. WYPADKI AŻ DO OCZYSZCZENIA ŚWIĄTYNI. Szymon i Oniasz. Heliodor.
2Mch 4. Oniasz u króla Seleukosa. Jazon. Helleniści w Tyrze. Król Antioch IV w Jerozolimie. Menelaos. Śmierć Oniasza. Lizymach i Menelaos.
2Mch 5. Jazon i Menelaos. Król Antioch IV w Jerozolimie. Urzędnicy. Postawa Machabeusza.
2Mch 6. Upomnienie skierowane do czytelnika. Męczeństwo Eleazara.
2Mch 7. Męczeństwo siedmiu braci i ich matki.
2Mch 8. Działalność Judy Machabeusza. Wyprawa Nikanora. Klęski Tymoteusza i Bakchidesa. Ucieczka Nikanora.
2Mch 9. Ostatnie dni Antiocha IV Epifanesa.
2Mch 10. Oczyszczenie świątyni. WYPADKI AŻ DO USTANOWIENIA ŚWIĘTA NIKANORA.. Walki z Idumejczykami. Walki z Tymoteuszem..
2Mch 11. Wyprawa Lizjasza.
2Mch 12. Jafa i Jamnia. Wyprawa do Gileadu. Zwycięstwo nad Gorgiaszem.. Ofiara za zmarłych.
2Mch 13. Wyprawa Lizjasza i śmierć Menelaosa. Wyprawa Antiocha V Eupatora.
2Mch 14. Alkimos. Wyprawa Nikanora. Nikanor i Juda. Alkimos i Nikanor. Razis.
2Mch 15. Przygotowanie do bitwy. Śmierć Nikanora i ustanowienie święta. EPILOG..
Wstęp do Drugiej Księgi Machabejskiej
Druga Księga Machabejska nie jest dalszym ciągiem Pierwszej, lecz niezależnie od niej mówi o tych wypadkach, które były opowiedziane w pierwszych siedmiu rozdziałach 1 Mch. Dzieje w niej zawarte obejmują tylko okres piętnastu lat. 2 Mch pomija szereg tych wydarzeń, o których wiemy z 1 Mch, te jednak, które opisuje, zostały tak zgrupowane, a nawet poprzestawiane, że uwydatnione zostało znaczenie świątyni jerozolimskiej. Mianowicie po profanacji, jakiej dokonał król Antioch IV Epifanes, nastąpiła śmierć króla, a potem - dzięki działalności Judy - oczyszczenie świątyni i ustanowienie święta, które miało je upamiętnić. Drugi zaś raz po bluźnierczej groźbie Nikanora, zapowiadającej zburzenie świątyni, znów dzięki działalności Judy, nastąpiła śmierć bluźniercy, uroczystość i doroczne święto, które również miały głosić chwałę świątyni.
Te dwa święta jerozolimskiej świątyni skupiają wokół siebie materiał wybrany z pięciotomowego dzieła Jazona z Cyreny; do tego dochodzi myśl autora, uwidoczniona w listach umieszczonych na początku Księgi, aby te święta obchodzono również w Egipcie. Myśl ta i nastawienie całego dzieła, obok sankcji Bożej, uwydatnionej w dziejach zarówno przestępców jak i bohaterów, oraz obok wzmianek o życiu przyszłym, stanowią to, co świadczy o religijnym charakterze patetycznej historii opowiedzianej w 2 Mch. Pierwiastki religijne, a mianowicie uwagi i upomnienia autora skierowane bezpośrednio do czytelnika, są tylko rzeczą uboczną. Zajmują one jednak tyle miejsca, że wydaje się, jakoby celem autora było właśnie pouczenie ilustrowane przykładami.
Autor 2 Mch stara się o to, aby czytelnika uczuciowo związać z opisywanymi przez siebie wypadkami. W tym celu jaskrawo oświetla wszystko, o czym opowiada, szuka tragicznych efektów oraz cudownych rozwiązań trudnych sytuacji. Opisując prześladowania tak uwydatnia ich okrucieństwa i bohaterstwo prześladowanych, że czytelnik jest zdumiony wielkością tych postaci, o których czyta. Autor potrafi przy tym przez pomysłowe zestawienie antytez tak zaciekawić czytelnika, że nie zauważa on stylu przesadnego, wyrażającego się w sztucznym nagromadzeniu przymiotników. Do rodzaju literackiego patetycznej historii, którym się posługiwał autor 2 Mch, należało również uwydatnienie mocy niebieskich i cudownego wspomagania bohaterów przez Boga.
2 Mch została napisana w Jerozolimie pomiędzy r. 130 a 125 przed Chr., w języku greckim. Weszła ona tylko do aleksandryjskiego kanonu ksiąg świętych, a stamtąd do ksiąg świętych w Kościele. W egzegezie katolickiej 2 Mch cieszy się dużym szacunkiem ze względu na to, że świadczy lepiej niż inne księgi o religijnych przekonaniach, jakie współcześnie panowały w Palestynie. Niektóre z nich tu po raz pierwszy występują w księgach ST, np. wstawiennictwo zmarłych za żyjącymi i modlitwa żywych za zmarłych.
2Mch 1
LISTY
1,1-2,18: Listy do Żydów mieszkających w Egipcie
Wyraźnie mamy do czynienia z dwoma listami: w pierwszym (1,1-9), który został napisany w 124 r. przed Chr. (188 ery seleuckiej), został przytoczony wcześniejszy list (1,7-8), wysłany w 143 r. (169 r. ery seleuckiej); drugi (1,10-2,18), nie datowany, jest przedstawiony jako list samego Judy. Oba kończy to samo orędzie: wezwanie do Żydów z Egiptu, aby obchodzili święto Oczyszczenia Świątyni. List wysłany w 143 r. zawiera informację o wznowieniu składania w świątyni ofiar po „najsroższym utrapieniu”. Drugi list nie wydaje się autentyczny, a pewną jego część można uważać za przedłużenie pierwszego.
Pierwszy list
1 Braciom Żydom w Egipcie [przesyłają] pozdrowienie bracia Żydzi z Jerozolimy, a ci, którzy mieszkają w krainie judzkiej, życzą pokoju i pomyślności. 2 Niech Bóg udziela wam dobra i niech pamięta o przymierzu swoim [zawartym] z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem, wiernymi swoimi sługami;
3 niech da wam wszystkim serca, abyście czcili Go i wykonywali Jego wolę sercem wielkim i duszą ochotną; 1Krn 28,9
4 niech otworzy wasze serca na swoje Prawo i na przykazania i niech sprawi pokój! 5 Niech wysłucha waszych modlitw, niech da się wam przejednać i niech was nie opuści w złym czasie! 6 A my tutaj teraz modlimy się za was.
7 Za panowania Demetriusza, w roku sto sześćdziesiątym dziewiątym, my, Żydzi, napisaliśmy do was: W najsroższym utrapieniu, jakie spadło na nas w tych latach, kiedy Jazon i jego zwolennicy zdradzili Ziemię Świętą i królestwo, 2Mch 4,7n
1,7 ...
nbogdanus