Młody.Technik.05 1991.pdf

(27353 KB) Pobierz

1991

T E C I im

P O P U L A R N Y

M A G A Z Y N

N A U K O W O - T E C H N I C Z N Y

(507)

Maj

1991

Rocznik

XLI

Podrobić strukturę ludzkiego mózgu za pomocą elektroni

ki... Takie marzenie znamy zarówno z literatury fantastyczno-

-naukowej, jak i z westchnień najwybitniejszych speców od

elektroniki, pracujących w najnowocześniejszych laborato

riach świata. Okazuje się, że to marzenie jest coraz realniej

sze. Nie wierzycie? No to przeczytajcie w przyszłym nume

rze artykut o sztucznych neuronach. To ciekawe zestawienie

faktów mówiących o tym, że „elektronowa głowa" ma już

coraz większe możliwości!

Biały - 1. Czarny - 0. Nie, to chyba nie tak! Jak naprawdę

świat kolorów można wyrazić w liczbach? Na to pytanie

musi odpowiedzieć specjalista - dr Zbigniew Engels. Spró

buje on Wam dowieść, że wszystko można wyrazić na spo

sób zmatematyzowany. Może więc warto obliczyć - i to

właśnie w maju - jaka liczba wyraża kolor oczu Twojego

chłopaka lub dziewczyny?

Kolejny ciekawy artykuł z numeru czerwcowego nosi dość

sensacyjny tytuł - „Mafia". Wbrew swemu tytułowi nie jest

poświęcony sycylijskiej organizacji przestępczej, ale jego

treść jest równie ciekawa, jak powieść detektywistyczna,

Ciekawy młody człowiek - Tomasz Berent - opowiada o

tym, jakie nauki są - jego zdaniem - najważniejsze i dlacze

go. Zachęcamy do lektury.

N a s z a o k ła d k a :

O najszybszych kolejach świata przeczyta

cie już wewnątrz tego numeru - a na okładce - nowa loko

motywa projektu koreańskiej firmy HUNDAY.

w d. 27 Kwietnia była naj

mniej, tylko o osiem mili-

W nocy z dnia 29 na 30 jonów mil oddalona. W

Marca r.b. dostrzegł p. miarę zbliżania się do

Barnard w Ameryce nową słońca

blask

komety

kometę teleskopową i wzrastać będzie, ale już to

wiadomość o tern przy z powodu światła księży

niósł telegram z Bostonu cowego, już też z tego

MAJ 1891 R.

pod d. 31. Ale o kilka go względu, że wschód jej po

dzin wcześniej nadeszła północy coraz później na

Ropa

już telegraficzna wiado stępować

będzie, nikt

Niedawno w Krakowie mość z Londynu, że w prawdopodobnie tej no

z inicjatywy p. Wł. Kacz Bristolu znalazł nową ko wej komety gołem okiem

marskiego zawiązała się metę p. Denning w nocy z oglądać nie zdoła.

Wszęchświat

spółka wiertnicza, złożona d. 30 na 31 Marca. Oba te

legramy odnosiły się do

3 maja 1891 r.

z akcyonaryuszów, zre-

krutowanych z lekarzy, tej samej komety, którą

prawników, techników i też niebawem zaczęto ob

Obiad elektryczny

wogóle

„inteligentnej” serwować, ażeby jaknaj-

w New-Yorku

burżuazji. Polem jej dzia prędzej można było obli

Amerykanie korzystają

łalności

przemysłowej czyć jej drogę. Kometa u-

elektryczności pod

się

pomiędzy

będą obfitujące w ropę o- kazała

wszystkiemi jej postacia

kolice Iwonicza. Zarząd gwiazdami Andromedy,

przedsiębiorstwa składa jako mała gwiazdka, 10-ej mi. Niedawnemi czasy w

ją młodzi, lecz doświad wielkości; potem przeszła New-Yorku założyli sto

czeni już w poszukiwa do gromady Barana, zmie warzyszenie pod nazwą:

experimental

niach nafty w Argentynie rzając ciągłe ku równiko „Franklin

club”. W r.b. obchodzono

„rodzimi” górnicy. Praw wi. W dniu odkrycia miała

dopodobnie ta „swojska” większą odległość od zie rocznicę założenia klubu

gałązka przemysłu, zasy mi, aniżeli słońce i w dal orginalnym obiadem, któ

cona sporym kapitałem, szym swoim biegu jeszcze ry nazwać by można „e-

bardziej powiększa tę od lektrycznym”. Salę

nie uwiędnie.

świetlono

elektrycznoś

Prawda

ległość, a natomiast zbliża

2 maja 1891 r. się do słońca, od którego cią, potrawy były przyrzą

dzone i podawane z pomo

cą elektryczności; ostrygi

_____________________________________________________J

otwierała machina elek

tryczna; jaja gotowano w

wodzie, wrzącej skutkiem

UWAGA!

prądu elektrycznego; mię

M ie r n ik i c y fr o w e

siwo pieczono, kawę palo

no w piecach elektrycz

nych i t.d.; półmiski były

rozwożone przez miniatu

M O D E L M 3 65 0 - p o m ia r:

rową kolej elektryczną,

która zatrzymywała się

- N A P IĘ C IA

przed każdym gościem i

- N ATĘŻE N IA

posuwała dalej spokojnie.

- OPORNOŚCI

Nakrycie stołu i zmiana

- C Z Ę S T O T LIW O Ś C I

•

talerzy odbywała się ta-

P O JE M N O Ś C I

kimże sposobem. Na koń

- BETA TR A N ZY S TO R A

cu stołu siedział automat,

wyobrażający Benjamina

Franklina; zabierał głos

G w a ra n c ja i s e rw is p o g w a ran c yjn y

kilka razy, naturalnie

Pośrednictw o w im porcie:

przy pomocy fonografu, u-

N D N - Biuro O bsłu gi Im portu sp z o.o.

krytego w automacie i

0 2 -7 7 2 W A R S Z A W A , ul. W as ilk o w skieg o 11

powtarzającego słowa za

tel. (0-2 ) 6 4 1 -1 5 -4 7 , tlx 82 52 44

wczasu zapisane w nim

na tę uroczystość. Pod

czas obiadu duża trąbka

S p rzed aż d e ta lic zn a i z a zaliczeniem pocztow ym

akustyczna, umieszczona

- ce n a 8 9 0 tys. zt.

w środku sufitu, dozwoliła

P rzed sięb io rstw o H an d lo w e - A R D E N

słyszeć głos pani Adini,

mowę p. Eiffela i „Marsy-

0 5 -8 0 0 P R U S Z K Ó W , ul. S praw iedliw ości 3 m. 6,

liankę”. Wszystko to było

tel. (0 -2 2 ) 5 8 -7 3 -3 6 .

reprodukcyą

fonografu,

napisaną na wystawie pa-

Nowa kometa

ryzkiej 1889-go r. i prze

chowaną na walcach bez

uszkodzenia. W końcu o-

biadu spadł na stół deszcz

z kwiatów, które, przy

twierdzone na drucikach,

utrzymywane były w po

wietrzu na pewnej wyso

kości, dzięki elektromag

nesom. Gdy nastąpiła wy

brana chwila, prąd elek

tryczny przerwano, mag

nesy przestały przyciągać

druciki, i kwiaty spadły

na biesiadników, ulegając

prawu ciężkości.

Tygodnik Ilustrow any

9 maja 1891 r.

Tunel podmorski

Brzegi Szwecyi połączo

ne zostaną niebawem z

duńskimi - tunelem pod-

fnorskim. Wyżłobiony on

będzie pod dnem sundu

między Helimburgiem (w

Szwecyi) a Elsinore (w

Danii). Długość jego wy

niesie 4 kilometry, koszt

budowy wraz z drogą że

lazną sięgnie 18,000,000

fr.

Prawda

9 maja 1891 r.

Nowy okręg

fabryczny

Rada państwa zatwier

dziła przedstawienie mi

nistra finansów w spra

wie ustanowienia w gub.

piotrkowskiej oddzielne

go okręgu fabrycznego,

gdyż jedyny obecny okręg

warszawski, obejmujący

dziesięć guberni, przed

stawia ogromne trudności

dla składu osobistego in

spekcji fabrycznej. Dodać

musimy, że stworzenie

nowego okręgu fabrycz

nego, do którego należeć

będzie przedewszystkim

cały przemysł łódzki, za

wdzięczać należy ener

gicznym staranom rz. rad.

stanu Millera, gubernato

ra piotrkowskiego, jedne

go z najdoświadczeńszych

administratorów w Kró

lestwie.

K ra j

M ETEX

10 maja 1891 r.

Zebrała:

Jadwiga Orzechowska

Artykuły:

„HUBBLE" WRESZCIE NA ORBICIE! - Jacek Nowicki .......................................................................................

NA RATUNEK WENECJI - Andrzej Niemlerko ........................................................................... ................ 16

NAJSZYBSZE NA ŚWIECIE - Józef Cypel ................................................................................................... 25

WYCHOWANIE FIZYCZNE: PŁYWANIE - Krzysztof Ernst ........................................................................ 32

MIECZ JAPOŃSKI - LEGENDA I TECHNOLOGIA - Bogusław Zamojski ............................................ 40

TA PASKUDNA TECHNIKA - Jerzy Klawiński .......................................................................................................

LABORATORIUM NA KROLLU - Małgorzata Brejnak ........................................................................................

Felieton:

Opowiadanie:

Ne warsztacie:

GLEBOGRYZARKA SPALINOWA - Stefan Zbudniewek ..................................................................................... 55

GAŁKI, UCHWYTY ... - (p k)................................................................................................................................ 66

USPRAWNIAMY OR AMATOR STEREO - Wacław B aclk......................................................................... 67

NOWE I NAJNOWSZE .................................................................................................................................................

CHEMIA NA CO DZIEŃ: MOLIBDEN I JEGO ZWIĄZKI (I) - Stefan Sękow ski.................................... 70

POZNAJEMY SAMOCHODY: PONTIAC TRANS SPORT - Zdzisław Podbielskl................................. 72

FOTONOWOŚCI: ODPOWIEDNI BŁYSK W ODPOWIEDNIM MOMENCIE - Paweł W ó jc ik............ 74

KATEDRA FIZYKI: JESTEM CZY MNIE NIE MA, CZYLI HAMLET W FIZYCE (IV) - Paweł Kaczor.. 76

DAWNE MARKI SAMOCHODÓW: BECKMANN (D) 1900-1926 - Zdzisław Podbielski.................... 80

NAUKA I TECHNIKA NA ZNACZKACH POCZTOWYCH: POCZTA HELIKOPTEROWA - Jan Barczyk

.................................................................................................................................................................................... 81

HISTORIA OKRĘTU: NAPĘD PAROWY A OKRĘTY WOJENNE - Eugeniusz Koczorowski............ 82

CZŁOWIEK I PRZYRODA: SPOSÓB NA WODĘ - Zofia R o k ita .............................................................. 84

RO-MA: NOWA GEOMETRIA - Michał Szurek.....................................................................................................

Z TECHNIKĄ PRZEZ WIEKI (14): BUDOWNICTWO GRECJI I RZYMU - (oprać, h h)......................... 88

SŁYNNE JACHTY: „LEGH" I „OUATRE VENTS" KONTRA HORN - Marian M ickiew icz.................. 90

ASTRONOMIA DLA WSZYSTKICH: NA KARUZELI - Marek T. Szczepański ...................................... 93

Działy:

Różne:

OPTYCZNA DYSKIETKA - (|)..........................i............................................................................. .................... 15

STURGIS’90 - Jan Tarczyński............................... .......................... :................................................................ 30

PLAŻOWY KATAMARAN - (wpj)........ ....................................................................................................................

KONKURS NA POPULARYZATORA MOTORYZACJI........................................................................................ 9

NOWOCZESNY POCIĄG............................................ (........................................................................................ I

SĘDZIWY TE C H N IK ....................................................................................................................................................

KAWASAKI ZZ - R1100 - MOTOCYKL ROKU 1990 - Jan Tarczyński................................................. III, IV

Okładki:

Numer lluatrowall: Jerzy Flisak, Adam Werka, Brunon Nowicki, Bogumiła Niebieszczańska, Roman Gaik, Sabina Uścińska,

Eugeniusz Koczorowski, Jan Desselberger.

Fotografie w num ene: Sylwester Morawski, Władysław P. Jabłoński, Stefan Zbudniewek, Ryszard Kreyser, Zdzisław Pod

bielskl, Zofia Rokita, Marek Moczulski, DaD. „Inter Natlones", „System D", „Bild der Wissenschaft", „Sygnały", „Jugend +

Technik", P.M., SULZER, HERAEUS, ze zbiorów redakcji.

„Młodego Technika” wyda]* Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”

Reda Redakcyjne: doc. dr Zygmunt Dąbrowski, inż. Jerzy Jasiuk, dr Zygmunt Kalisz, m gr Zblgnlsw Słowiński, m gr inż. Jerzy Siak, dr Zbigniew

Ptochocki, mgr Inż. Piotr Postawka, prof. dr heb. Andrzel Kajetan Wróblewski (przewodniczący), m gr Inż. Roland Wacławek, mgr Inż. Grzegorz

Zalot.

Z eapół redakcyjny: Sławomir Ga|da (kler. działu techn.), Elżbieta Gaweł (z-ca red. nacz.), W ładysław P. Jabłoński (kier. działu graficznego), Jerzy

Klawlński (kler. działu nauki), Dariusz A. Przygoda (informatyka), Jerzy Pietrzyk (kler. działu twórczości technicznel), Zofia Rokita (kler. działu

zainteresowań i łączności z Czytelnikami), Lidia Sadowska-Szlaga (korekta), Józef Trzionka (redaktor naczelny).

Stall współpracownicy:

Jan Barczyk („Nauka i technika na znaczkach pocztowych"), Adrian Kozanecki (fizyka). Henryk Hollender (historia

techniki), Eugeniusz Koczorowski (technika morska), Marek Moczulski (kolejnictwo), Marian M ickiewicz (jachting), Jadwiga Orzechowska („S ę

dziwy Technik” ), Zdzisław Podbielskl (motoryzacja). Tadeusz Rzepecki (telekomunikacja, krótkofalarstwo), Marek T. Szczepański (astronomia).

Jacek Stępniewicz (wideo), Piotr Górka, Stefan Sękowski (chemia), Michał Szurek („R o-M a” ). Jan Tarczyński (historia motoryzacji), Marek Utkln

(rowery), Roland Wacławek (Informatyka), Paweł W ójcik (foto), Grzegorz Zalot, W ojciech Żurek (elektronika).

Warunki prenumeraty:

Prenumeratę „M T" przy|mu|ą Urzędy Pocztowe i Oddziały „RUCH".

Zam ówić „M T " można również wptacaiąc należność

(ża kwartał)

SUNRI8C,

ul. Łukowska 3/226, Warszawa

konto: 320007-76M -1M BPH Kraków XIV Oddsleł w Warszawie.

Prosimy na odwrocie

blankietu zaznaczyć, laklego okresu dotyczy wpłata oraz podać nazwę ęzasoplsma (można tu również zamówić inne czaaoplema wydawane

przez „Naszą Księgarnię").

POZA TYM MOŻNA KUPIĆ „MT":

w Księgarni IW „NK” przy ul. Spasowakisgo

w Warszawie, w Klubie Prasy Technicznej „S IG M A" przy ul.

Mazowieckie! i Muzeum Kolejnictwa w d. dworcu Głównym, w Łodzi w Antykwariacie „N IKE" przy ul. A. Struga 2, w Chorzowie w Planetarium

Śląskim.

Adres redakcji:

ul. Spasowsklego 4, 00-369 Warszawa lub skr. poczt. 380, 00-950 Warszawa. Telefony: centrala: 26-24-31 do 36.

DZIAŁ

ŁĄCZNOŚCI Z CZYTILNIKAM I

(czynny 11.00-14.00): wewn. 42. Pozostałe działy wewn. 60 i 47. Redaktor naczelny: 26-26-27 lub wewn. 87.

Redakcla zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji nadesłanych materiałów. Nie zamówionych materiałów redakcja nie zwraca.

Druk:

Zakłady W klęsłodrukowe „O kopowa". Zam. 1495. Nakład 70300 eg?

Na burzliwych wodach naszego życia umysłowego A.D. 1991

zaobserwowałem pewną - moim skromnym zdaniem - bardzo

niebezpieczną tendencję. Oto nagle znikło kompletnie ze stron

codziennej prasy, radia i telewizji zainteresowanie upowszech

nianiem nauki i techniki. Nieliczne wyjątki potwierdzają po

wyższe twierdzenie...

A to bardzo niedobrze! Przypomina m i to jako żywo równie

niebezpieczną tendencję z lat minionych, kiedy to jako chłopię

niewinne chadzałem „do szkół”. Wtedy to moi przezacni Nauczy

ciele, w imię szczytnych ideałów humanistycznych, pogardzali

wuefem, zamieniając go na dodatkowe lekcje matematyki lub

polskiego, a swoich kolegów „od fikołków” tak dyskryminowali,

że ci woleli cały wolny czas spędzać w tzw. kanciapie przy sali

gimnastycznej. W wyniku tego stanu rzeczy ilość krzywych krę

gosłupów i niewydolnych serc w pokoleniu moim i „ościennych"

(nie m ylić z „Pokoleniem" Czeszki!) gwałtownie wzrosła, a i

wydajność naszych niedowentylowanych mózgów nie sprostała

potrzebom nadchodzących czasów. Co prawda i tu trafia się ktoś

lepszy, ale albo emigruje, albo wysiada zdrowotnie na długo nie

tylko przed emeryturą, ale i przed szczytem swoich możliwości

intelektualno-zawodowych. A czyja to wina? Oczywiście wielo

letniej, nieukrywanej pogardy dla sprawności ciał tzw. humani

stów, którzy co prawda twierdzili, że „nic co ludzkie nie jest im

obce" i „mens sana in corpore sano" („w zdrowym ciele zdrowy

duch”), ale tak naprawdę brzydzili się wysiłkiem fizycznym i

braki figury woleli tuszować gorsetami i sztywnymi garnitura

mi.

Niestety, w latach osiemdziesiątych, kiedy skończyliśmy

wreszcie z fikcją zawartą w haśle „Polskie znaczy najlepsze”, a

sport stał się nareszcie modą i tym „co się nosi”, niechęć huma

nistów przesunęła się ku technice. Bo to i takie trudne, i zawiłe, i

po co to wszystko wiedzieć

się kupi, się włączy, a jak się znisz

czy, to się wyrzuci i znów kupi nowe. I po co to, panie, brać na

rozum! A zresztą od techniki to są, panie, warsztaty, a dżentel

menowi - och, pardon! - damie i dżentelmenowi nie wypada się

znać na rozrządach, fazach, zapłonach itp. W końcu padło hasło

o służebności nauk technicznych wobec nauk społecznych czy

humanistyki i od tej pory nikt, kto miał choć krztę ambicji nie

miał prawa zajmować się tego typu wiedzą. Oczywiście inżynie

rów i techników nadal się kształciło, ale oblegane kiedyś uczel

nie techniczne, a i kierunki „zmatematyzowane" (poza handlem

zagranicznym oczywiście!) zaczęły mieć kłopoty z naborem...

A tu nie da się ukryć, że żyjemy w cywilizacji tak dalece zależ

nej od techniki, że techniczny upadek równa się jednocześnie

obniżeniu standardu życia. Ma się to

pewien sposób do ogól

nego upadku przemysłu w Polsce, który to upadek jest właśnie

efektem braku własnej, oryginalnej myśli technicznej, konku

rencyjnej na rynku techniki światowej! Nie myślmy o pro

dukowaniu na rynki co to „wszystko wezmą" - ta epoka już

odeszła bezpowrotnie!

Kiedy patrzę na technikę w świadomości przeciętnego Pola

ka, sprowadzoną do formy ciekawostek ze świata („Patrz pan, co

to już ludzie potrafią!") zaczynam się bać, że nasza droga do

wspólnej Europy będzie bardzo długa, ciężka i pod górę. Jedzie-

my tam wozem zaprzężonym jak za czasów Piasta Kołodzieja w

woły - woły naszego myślenia o świecie, podczas gdy inni mkną

tam nowoczesnymi samochodami. A to dlatego, że owi inni wie

dzą, iż szybki postęp obecnie już w każdej dziedzinie życia

zapewnia im właśnie technika, którą się nie brzydzą...

JER ZY KLA W IŃSKI

Plik z chomika:

thorwald5

Młody.Technik.05 1991.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: