INSTRUMENTY ZARZĄDZANIA PRACĄ
Instrumenty zarządzania pracą - to metody i techniki pozwalające efektywniej zarządzać pracą, tak by była ona bardziej wydajna i gwarantowała wysoką jakość wytwarzanych dóbr, aby była bardziej przyjazna człowiekowi i bezpieczna, a tym samym spełniała oczekiwania wiązane z pracą, zarówno pracownika jak i pracodawcy.
1. Zinterpretować pojęcie analizy pracy oraz wymienić jej podstawowe cele
Pojęcie analizy pracy - to badanie elementów składających się na proces pracy, związanych z realizacją określonego zadania, pod kątem:
- czynności prowadzących do wykonania zadania,
- umiejętności, zdolności i doświadczenia niezbędnych do ich wykonania,
- wymagań psychofizycznych stawianych wykonawcy przez pracę,
- narzędzi i sprzętu potrzebnego do wykonania zadania.
- określenie i ocena wymagań stawianych przez pracę pracownikom, pod względem ich przygotowania zawodowego i osobistych kompetencji
- porównanie wymagań kwalifikacyjnych stawianych przez pracę z kwalifikacjami posiadanymi przez pracownika
- ocena zadań stawianych pracownikom w związku z pracą oraz stopnia ich wywiązywania się z nałożonych na nich obowiązków
- likwidacja przyczyn / źródeł nieprawidłowości w procesie pracy
- usuwanie zakłóceń pojawiających się w toku pracy oraz przeciwdziałanie ich występowaniu
- usprawnienie organizacji pracy
- poprawa warunków pracy
- zwiększenie bezpieczeństwa pracy
- poprawa jakości wytwarzanych produktów
- wzrost wydajności pracy
- nastawienie na zadania, skupiające uwagę na zadaniach i wynikających stąd obowiązkach związanych z ich realizacją oraz na wynikach, jakie należy uzyskać w efekcie ich wykonania.
- nastawienie na człowieka, koncentrujące uwagę na wymaganiach stawianych wykonawcy przez pracę, jego zachowaniach z tym związanych, wykonywanych czynnościach, niezbędnych przy tym kompetencjach, umiejętnościach, zdolnościach i cechach osobowościowych.
- czynności związane z realizacją określonego zadania
- wymagania stojące w związku z tym przed wykonawcami
- kwalifikacje wymagane i rzeczywiste wykonawców
- wysiłek psychonerwowy i fizyczny ponoszony przez pracowników w trakcie realizacji zadania (uciążliwość pracy)
- istniejący stan w zakresie warunków pracy
- czas pracy i otrzymywane przez pracowników wynagrodzenie
- współpraca z innymi stanowiskami pracy
- ustalenie czynności / operacji wykonywanych na stanowisku pracy w związku z realizacją określonego zadania, z uwzględnieniem ich kolejności, częstotliwości i sposobu wykonania;
- ocena celowości wykonania określonych działań;
- określenie przestrzeni pracy właściwej dla realizowanego procesu, poprzez identyfikację przebiegu ruchów pracownika w układzie horyzontalnym i wertykalnym;
- sprecyzowanie wymagań natury fizycznej (ostrość wzroku i słuchu, zręczność, natężenie pracy mięśni);
- sprecyzowanie wymagań intelektualnych, osobowościowych, takich jak: inteligencja, wiedza, pomysłowość i inicjatywa, twórcze myślenie, uwaga (podzielność i koncentracja), siła woli (wytrwałość), zdolność kierowania zespołem, umiejętność współdziałania, poczucie odpowiedzialności;
- określenie uciążliwości stwarzanych przez warunki, w jakich wykonywana jest praca, a których źródłem jest środowisko pracy.
1) Źródła informacji i metody zbierania informacji
- proces pracy (obserwacja ciągła, obserwacja migawkowa, metoda fotofilmowa)
- wykonawca (obserwacja ciągła, obserwacja migawkowa, metoda fotofilmowa, metoda ankietowa, metoda wywiadu)
- dokumentacja (analiza dokumentacji)
2) sposoby prezentacji informacji
- schematy
- karta przebiegu
- wykazy przebiegu
- modele makiety
- opis słowny
- rysunki i szkice
- kwestionariusze
- tabele, zestawienia
- kryteria lub standardy wykonania pracy w kategoriach: 1) wydajności 2) fachowości (kompetencji)
- inf. o charakterze i rodzaju umiejętności niezbędnych przy wykonywaniu danej pracy
- inf. na temat potrzeb szkoleniowych
- inf. służące projektowaniu i przeprojektowaniu procesów pracy
- informacje przydatne w zarządzaniu bezpieczeństwem pracy
- inf. niezbędne przy określaniu relatywnej wartości badanej pracy oraz znaczenia jej wkładu w wyniki działalności firmy
- Czy pracownicy dysponują zasobem wiedzy, umiejętnościami i zdolnościami niezbędnymi przy wykonywaniu danej pracy?
- Czy praca ta jest możliwa do wykonania, czy pracownicy są w stanie sprostać trudnościom związanym z zapewnieniem zadanej jakości pracy i zawsze wykonywać ją zgodnie z ustalonymi odgórnie wzorcami?
- Czy pracownicy mają dostęp do informacji, które umożliwiają im uporanie się z trudnościami, kiedy te zaczynają pojawiać się, czy też dopiero wówczas gdy jest już za późno na to, by móc im skutecznie przeciwdziałać?
- Czy potrzebne jest dodatkowe przeszkolenie pracowników?
- Czy potrzebne jest przeprojektowanie stanowiska pracy?
- Czy potrzebna jest zmiana wyposażenia stanowiska pracy w środki techniczne?
- Czy potrzebna jest modyfikacja procesu pracy?
- Czy potrzebne jest zreformowanie systemu ocen poziomu wykonania pracy?
- Czy potrzebne jest zreformowanie systemu wynagradzania?
- racjonalizacja wykorzystania zasobów pracy
- racjonalizacja eksploatacji środków pracy
- racjonalizacja wykorzystania materiałów
- podniesienie poziomu technicznego, technologicznego i organizacyjnego na stanowisku pracy
- poprawa warunków pracy na stanowisku, w tym poprawa sytuacji w zakresie BHP / obniżenie poziomu ryzyka zawodowego
Przeglądy i oceny stanowisk pracy stanowią diagnostyczną metodę organizatorską wykrywania potrzeby zmian stanu istniejącego, ukierunkowanych na:
- zwiększenie efektywności procesu przetwarzania,
- poprawę warunków pracy na stanowisku.
- ocena poziomu technicznego
- ocena poziomu technologicznego
- ocena poziomu organizacyjnego
- ocena warunków pracy na stanowisku
- ocena warunków ekonomicznych związanych ze stanowiskiem
3. Na czym polega ocena poziomu technicznego i technologicznego stanowiska pracy
Ocena poziomu technicznego i technologicznego stanowiska pracy
Oceny cząstkowe stanowiska pracy odnoszą się do:
1)Nowoczesności maszyn i urządzeń;
2)Stopnia ich zużycia, w tym:
- Obniżenia zdolności produkcyjnej w stosunku do wielkości pierwotnej,
- Wieku maszyn,
- Stopnia ich amortyzacji,
- Pogorszenia parametrów eksploatacyjnych,
- Wzrostu awaryjności maszyn i urządzeń;
3)Wyposażenia w narzędzia i pomoce warsztatowe pod względem:
- Kompletności,
- Jakości i przydatności do realizowanych na stanowisku procesów technologicznych;
4)Zakresu mechanizacji i automatyzacji prac na stanowisku.
4. Ocena poziomu organizacyjnego stanowiska pracy
Ocenom cząstkowym podlegają:
- Poprawność usytuowania stanowiska pracy w stosunku do innych stanowisk w ciągu technologicznym,
- Wielkość i kształt powierzchni roboczej stanowiska,
- Rozmieszczenie elementów wyposażenia na stanowisku pracy,
- Formy organizacji pracy zastosowane na stanowisku,
- System pracy obowiązujący na stanowisku,
- Racjonalność obsady osobowej na stanowisku pracy.
- Organizacja i stan zaopatrzenia stanowiska pracy w dokumentację techniczną oraz w środki i przedmioty pracy,
- Stan obsługi logistycznej stanowiska,
- Organizacja i stan obsługi konserwacyjno-remontowej stanowiska,
- Wykorzystanie mocy produkcyjnej maszyn i urządzeń zainstalowanych na stanowisku,
- Organizacja odbioru wyrobów i odpadów ze stanowiska,
- Organizacja kontroli jakości na stanowisku.
5. Oceny cząstkowe składające się na ocenę warunków na stanowisku pracy
1)Uciążliwość pracy przejawiająca się w:
- Obciążeniu fizycznym i psychonerwowym pracownika zatrudnionego na stanowisku,
- Monotonii pracy i monotypii,
- Nieprzystosowaniu ergonomicznym stanowiska pracy;
2)Warunki środowiska materialnego (temperatura i wilgotność powietrza, zapylenie, substancje toksyczne, hałas, oświetlenie, wstrząsy, wibracje i in.);
3)Stan BHP, w tym:
- Stan zagrożenia wypadkowego,
- Stan wyposażenia stanowiska w urządzenia i sprzęt ochronny i sygnalizacyjny,
- Stan zabezpieczenia przeciwpożarowego,
- Stan wyposażenia pracownika w środki ochrony indywidualnej,
- Stan wyposażenia stanowiska w niezbędne instrukcje, oznaczenia i napisy ostrzegawcze.
1)Dokumentacja związana w określony sposób z ocenianym stanowiskiem pracy
- Dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń
- Projekt organizacji stanowiska pracy
- Dokumentacja technologiczna
- Rysunki wytwarzanych wyrobów / półwyrobów
- Warunki techniczne wykonania i odbioru wyrobów
- Normy pracy, normatywy materiałowe
2)Samo stanowisko pracy i realizowane na nim procesy
3)Pracownicy zatrudnieni na ocenianym stanowisku pracy lub w jakiś sposób z nim związani (brygadzista, mistrz, osoba dokonująca odbioru technicznego urządzeń po ich zainstalowaniu na stanowisku, kontroler jakości, technolog, organizator produkcji)
pciola1