Władysław Stanisław Reymont - BURZA.pdf

(133 KB) Pobierz
BURZA
I.
PORANEK.
 
Dawno już nie spał; przebudził się jeszcze nad ranem, w głuchej nocy i leżał z
przymkniętemi oczami, bez ruchu, zasłuchany w monotonne bicie fal, w dziką
wrzawę morza, bełkocącego gdzieś w przestrzeni nieodgadnionej, jakby leżał na
dnie konchy, wiecznie rozełkanej konającemi szumami mórz dalekich...
 
Godziny przesuwały się niemym, lękliwym korowodem milczenia, niby
widma,trwożnie płowiejące od świtów i w sobie zasłuchane...
 
W martwej ciszy domu zegar dzwonił przejmującym głosem, że dźwięk zimny
połyskliwem a bolesnem ostrzem przebijał go nawskroś i marł w zapomnieniu,
dzień wciskał szczelinami okienic różane palce i zwolna wyłaniał wiotkie majaki
sprzętów i ścian, rozpylając jeszcze martwy i zimny brzask.
 
Nie wiedział o niczem, zapomniał nawet o sobie, kołysał się leniwie wraz z falami
poszumów, wznosił się i zapadał, jak morze, budząc się, a jeszcze senne w
mrocznych głębiach, krążył wśród rozpierzchłych i rozbłąkanych myśli, w
najgłębszej niepamięci ciszy i bezczucia. Niósł się, jak fala, urodzona w bezkresie i
do nieodgadnionych brzegów płynąca...
 
Naraz okiennice szczeknęły o mur, i struga ostrego światła lunęła na pokój,
uniósł się prędko i pad zpowrotem, błądząc cichemi, jeszcze nieświadomemi
oczami po sczerniałych belkowaniach sufitu i nasłuchiwał mocniejszych krzyków
morza.
 
— Odpływ?
 
— Tak, ale morze złe, niewiele sieci dzisiaj wyjechało na połów...
 
— Pogoda przecież... — szepnął, przymykając oczy przed światłem.
 
— Niech pan spojrzy... — odrzekła Bretonka, otwierając okno i podając mu
paczkę listów i gazet.
 
Mglisto i ciepło! — Pięściwy powiew ogarną mu twarz.
 
— Za ciepło; tak jasno na wybrzeżach, że nawet widać Czerwone Skały!
 
— To na drugim przypływie burza...
 
— Może przyjść i wcześniej, bo żagle się nie wzdymają.
 
Przerzucił szybko gazety, czytał adresy na listach i zwalał wszystko dość
niecierpliwie na dywan, aż zapomniawszy znowu o sobie, zapatrzył się w omgloną,
błękitnawą tafle morza, w nieskończoną topiel, przez którą żeglowało blade,
ogromne słońce.
 
— Przynieść śniadanie?
 
— Zejdę do jadalni! — szepną niechętnie, srogo na nią spoglądając.
 
— Wie pan, panie z wieży jutro wyjeżdżają! — powiedziała stając przy drzwiach.
 
— Jutro odjeżdżają?... — Usiadł na łóżku ze zdumienia.
 
— Była w nocy depesza, i panienka mówił patorowi, że jutro...
 
— Jutro... nie, to niemożebne! — wykrzyknął do siebie.
 
— Tak mówiła, żądała rachunku!...
 
Nic się już nie odezwał, ale skoro Bretonka wyszła, zaklął mocno i zapalił
papierosa, nie smakował mu jednak, i tak mu ręce drżały, że rzucił go przez okno
i utonął oczami w słonecznej pożodze, skrzącej się w koliskach fal, wzdymających
się ledwie pod wiotką przysłoną mgieł,przeżuwał te wieść niespodziewaną i
bolesną.
 
— Odjadą jutro i... po wszystkiem...- wykrzyknął naraz i zerwał się naglę, aby się
ubrać, ale wszystko leciało mu z rąk, mylił się, bo zapominał z pośpiechu, stawał
przy oknie i patrzył tępym,nie widzącym nic wzrokiem w czarne żagle, majaczące
na horyzoncie.
 
— Odjadą jutro! — szepnął znowu, wstrząsając się lodowatym dreszczem,aby
namiętny uśmiech prześlizgnął się się przez jego usta zacięte, oczy szare trysnęły
ponurym światłem, w twarzy zaś wyryło się jakieś zagadkowe, nieugięte
postanowienie, przygiął się jakby do skoku drapieżnego.
 
— Jeszcze nie wszystko stracone, nie...
 
Ubrał się prędko i wyszedł na balkon, z którego granitowe schody o żelaznych
poręczach, spiętych bluszczem i czerwonemi różami, prowadziły na niski w tym
miejscu brzeg morza, że fale, na większym przypływie, podpływał niemal pod
okna.
 
Na wybrzeżu był jeszcze pusto; ocean, jak zielonawy łan, omglony, kołysał się z
wolna, z głuchym, ciężkim poszumem jakieś statki nierozpoznane, jakby
zawieszone w powietrzu, czerniały na horyzoncie, niby ptaki i rozpostartemi
skrzydłami.
 
Po prawej stronie zataczało olbrzymi łuk wybrzeż żółtą linią żwiru i
postrzępionemi, dzikiemi zwaliskami skał granitowych, na których gdzie niegdzie
wznosiły się ogromne Menhiru lub pochylało się, jakieś drzewo samotne, a na
końcu tego półkola, ledwie ogarniętego wzrokiem, wychylała się potężna grupa
Skał Czerwonych, wciśnięta w ocean, niby pięść ogromna, o którą roztrącały się z
wściekłością i hukiem wzburzone, wzdęte fale.
 
Spieniony wręb oceanu kołysał się leniwie, bił miejscami o wystające z dna
kamienie, tryskał fontannami i cofał się wolno z głuchym, monotonnym szumem.
 
Mewy cicho żerowały wśród nikłych, poszarpanych mgieł, że tylko niekiedy
jękliwy krzyk rozdzierał senną ciszę poranku.
 
Cofnął się rychło z balkonu, raziło go słońce zbyt jaskrawe i dyszące upałem,
rozdrażniał ostry i przykry zapach morszczyzn i przejmował gorączką wzmagające
się zniecierpliwienie.
 
W sali jadalnej nie było jej, ni matki.
 
Kilkanaście osób siedziało przy głównym, środkowym stole.
 
Czarno odziane Bretonki, w białych sztywnych kornetach na głowach, podobne
do mniszek z surowością wychudłych twarz, poruszały się ociężale, roznosząc
kawę...
 
Jadalnia o gotyckich sklepieniach, pokrytych wybladłą, odwieczną polichromją,
wysoka była, jak kościół, olbrzymie okna ostrołukowate w górnej połowie jeszcze
witraże, rozsiewały gorący blaski na kwiaty, poustawiane na stole, niby wytryski
purpury i drogich kamienie, rozsiewały mdlącą, mocną woń, otwartemi oknami
zawiewały duszący, namiętny zapach heliotropów i sypki, przewalający się po
ostrych żwirach, grochot fal.
 
Przywitał się z grupą malarzy, którzy ze sztalugami na plecach, w żółtych bluzach
z żaglowego płótna i w sobotach, śpiesznie dopijali śniadania.
 
Usiadł pod oknem, przy małym stoliku.
 
Cisza zaległa chłodna i dyskretna, spojrzenia krzyżowały się zimne, prawie
niechętne.
 
Kilka kobiet patrzyło sennie w morze.
 
Jakiś Anglik, z oczami pastora i ze szczęką ludożercy, siedział przy wyzywająco
strojnej paryżance, dającej znaki malarzom, że wybuchali śmiechem i złośliwemi
uwagami.
 
— Ivonne — szepnął do jednej z Bretonek. — Czy pani z wieży była już na
śniadaniu?
 
— Dosyć dawno.
 
— Są teraz u siebie?
 
— Nie, siwa pani pojechała do Fousntaut, a panienka miał iść malować do lasu.
 
— Gdzie l'abbé Binet?
 
— Pojechał ze starszą panię.
 
Poszedł śpiesznie w las, rozciągając się dokoła zamku, na urwistym brzegu,
zarzuconym potrzaskanemi granitami, wiecznie szarpanemi falami oceanu. Las
był rzadki, martwy, tragiczny jakiś, drzewa stały posępnie, ciche i pochylone od
burz i walki, białawe pnie buków wznosiły się ciężko z nad złomów, a gdzie
niegdzie dęby olbrzymie, pokręcone, podarte, dźwigały się z trudem i, jakby
zastygłe z wściekłości, czepiały się namiętnie długiemi korzeniami ziemi w
nieubłaganej odwiecznej walce o byt z oceanem i granitami, stężały, zda się, na
stal i rozwichrzonemi koronami szemrały złowrogo...
 
Słońce świeciło z boku, długie, wilgotne cienie kładły się na spalone i zrudziałe
murawy, chłodem dyszały granity, cisza leżała odrętwiała w krzakach żółtego
jałowca, palącego się radośnie w rumowiskach, gwizdały kosy, krzaki jerzyn,
pokryte owocem, gąszczem kolczastych pędów okrywały zsypiska zwietrzałych
skał, zilonawe jaszczurki szeleściły wśród zesłorocznych, wypełzłych liści, a
długie, szare węże sunęły cicho po kamieniach, chwiejąc rdzawemi głowami.
 
Nie było jej w lesie, szukał wszędzie, docierając aż do kamiennych płotów,
okalających las, i powrócił na wybrzeże.
 
Brzeg był wysoki, dziki, podarty przez Ocean, nagi, z potrzaskanych szarych
złomów wznosiło kilka araukaryj sztywno rozpięte gałęzie, podobne do szkieletów
parasoli wywróconych, a gdzie niegdzie olbrzymie Menhiry, ociosane zgruba,
pokryte przedwieczną pleśnią, posępne, samotne i tajemnicze,świadki
niewiadomych czasów, znaki nieodgadnionych pomarłych narodów, pławiły się w
słońcu stały, jak groźne stróżę Oceanu...
 
Nie znalazł jej i tam, w załomach skał i zacisznych rozpadlinach.
 
Znerwowany w najwyższym stopniu, powracał do zamku, który dźwigał się

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin