Cf
îlbolf .s>itlcr
0Kcin ®amp f
Adolf Hitler
Moj a walka
WYDAWNICTWO • WERSET • KRAKOW 1992
Tytuł oryginału Mein Kampf
Tłumaczenie Irena Puchalska Piotr Marszalek
Opracowanie graficzne Karol Drabik
Redaktor techniczny Krystyna Burlińska
ISBN 83-900019-0-6
Copyright © for the Polish Translation by Wydawnictwo 'Werset"Kraków
\
Skład, druk i oprawa: Rzeszowskie Zakłady Graficzne Rzeszów, ul. płk. Lisa-Kuli 19 Zam. 3127/91
SPIS TREŚCI
Od wydawcy ............ 7
Cześć I
Obrachunek 2.3
Słowo wstępne Adolfa Hitlera vj
Rozdział I
W domu rodzinnym 19
Rozdział II
Wiedeńskie łata nauki i walki 34
Rozdział III
Poglądy polityczne z okresu wiedeńskiego ....... 51
Rozdział IV
Monachium 67
Rozdział V
Wojna światowa 76
Rozdział VI
Propaganda wojenna 83
Rozdział VII
Rewolucja 87
Rozdział VIII
Początki mojej działalności politycznej 9S
Rozdział IX
Niemiecka Partia Robotnicza 100
Rozdział X
Przyczyny upadku imperium 104
Rozdział XI
Naród i rasa m
Rozdział XII
Pierwszy okres w rozwoju Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej '31
CZĘŚĆ II
Ruch narodowosocjalistyczny 145
Światopogląd a partia ... 147
Państwo 152
Obywatele 169
Osobowość a koncepcja państwa narodowego 171
Światopogląd a organizacja . 176
Pierwsze dni walki: znaczenie przemówień . . 182
Walka z siłami czerwonych 189
Silny człowiek jest najmocniejszy, gdy jest sam 2.00
Myśli na temat znaczenia i organizacji socjalistycznych robotników . 104
Pozorny federalizm 220
Propaganda a organizacja 231
Sprawa związków zawodowych 237
Rozdział XIII
Powojenna polityka Niemiec w kwestii sojuszy 241
Rozdział XIV
Polityka wschodnia 254
Rozdział XV
Prawo do samoobrony 265
Aneks ... 273
Oficjalny Manifest NSDAP w sprawie stanowiska Partii w kwestii
chłopskiej oraz rolictwa . 273
6
Program NSDAP 280
Od wydawcy
Książka, którą czytelnik bierze do ręki, jest pierwszym polskim tłumaczeniem Mein Kampf i tym samym wypełnia kolejną lukę wydawniczą na naszym rynku księgarskim.
Spyta ktoś, po co sięgać po dzieło o tak złej reputacji, biblię nazizmu, której twórca zaraził kilkadziesiąt lat wstecz ówczesne Niemcy obłędem nienawiści i zbrodni i ruszył z barbarzyńską krucjatą na podbój świata? Lecz przecież jeszcze dziś wielu zastanawia się, jak mogło dojść do tego, że naród o Wielowiekowej kulturze przyjął z entuzjazmem tak zwyrodniałą ideologię i poparł zamiary szaleńca.
Trzeba przy okazji zaznaczyć, że w Niemczech znajduje on dotąd swoich apologetów, którzy podkreślają zasługi Hitlera, jako męża stanu, próbując w cieniu pozostawić zbrodniczą działalność kanclerza i wodza Rzeszy.
Hitler jest, „chcemy czy nie chcemy" — jak pisze Franciszek Ryszka' — postacią numer jeden najnowszej historii powszechnej i jako taki musi budzić zainteresowanie. Dziś dodalibyśmy jeszcze jedno nazwisko tyrana i twórcy totalitarnego systemu, jakim był bezsprzecznie Stalin. Cały niemal XX wiek pozostaje pod znakiem tych dwóch totalitaryz- mów, które są synonimem nowożytnego barbarzyństwa. Te dwie postacie budzą zrozumiałą ciekawość — i jest to ważna lekcja historii, którą powinniśmy koniecznie przerobić!
Niniejsza książka to kolejny tekst źródłowy, dostępny do
li. Grunberg, Adolf Hitler, Biografia Fiibrera, Warszawa, 1988, s. 6
tychczas w trudnym, pisanym gotykiem oryginale lub w tłumaczeniach obcojęzycznych.
Czy jednak nie należy mieć w związku z wydaniem Mojej walki uzasadnionych obaw? Nie sądzę, aby poglądy autora w swojej najbardziej odrażającej warstwie mogły mieć dziś w Polsce wpływ na kogokolwiek.
Dotyczy to również głoszonych tam teorii rasistowskich. Czyż można serio wysuwać takie przypuszczenia po doświadczeniu obozów koncentracyjnych i krematoriów?
Nie wolno jednak oddzielać lektury tej książki od naszej wiedzy o hitleryzmie i jego skutkach. Pojawił się on w konkretnej sytuacji społeczno-politycznej, do której się odwoływał i w której mógł zaistnieć, ale nosił również wszelkie cechy obłąkańczej „religii", której „prorok" roztoczył przed swoimi wyznawcami wizję tysiącletniej Rzeszy Niemieckiej, pożytkując w tym celu starogermańskie mity i pogląd o bezwzględnej wyższości rasy aryjskiej (niemieckiej) — „rasy panów". W imieniu tej „religii", wykorzystując wiekowe dyscyplinowanie i zmysł organizacyjny Niemców, zrealizował przerażające plany ludobójstwa.
GENEZA I OGÓLNY CHARAKTER MEIN KAMPF
Pierwszy tom Mein Kampfw twierdzy Landsberg, w której po nieudanym puczu monachijskim przebywał Hitler od listopada 1923 do grudnia 1924 roku. Chociaż wyrok (5 lat) był wyjątkowo łagodny, jak na obowiązujące w Republice Weimarskiej prawo, to i tak Hitler wyszedł z więzienia już po upływie roku. Sam proces stał się okazją do propagowania faszyzmu, co odbywało się przy aplauzie obecnej na procesie publiczności. Osobliwe było również więzienie: „Hitler i pozostali współwięźniowie korzystali z takich przywilejów, jakich chyba nie mieli na wolności. Karmiono ich
9
znakomicie, grała orkiestra, wydawano gazetę — szczególnie ważne osobistości miały swych ordynansów przynoszących im śniadanie wprost do łóżka. Obiad miał charakter uroczysty: na miejscu honorowym siedział Hitler i rozmawiał na tematy polityczne ze swymi współbiesiadnikami"".
Wszystko to oddaje atmosferę, w jakiej powstaje książka, która ma stworzyć faszystowską teorię, dającą podstawę dalszej działalności NSDAP. Początkowo została zatytułowana Cztery i pół roku walki z kłamstwem, głupotą, i tchórzostwem, a potem znacznie krócej: Moja walka. Pod takim tytułem ukazuje się w 1925 roku i część — Obrachunek. W 1926 roku ukończył Hitler II część zatytułowaną Ruch narodowo- socjalistyczny, która została wydana rok później.
Pierwotna redakcja Adein A^w/jfprzetrwała w zasadzie nie zmieniona w następnych masowych wydaniach, co wynikało z głębokiego przekonania autora, że jego program, mimo chwilowych odchyleń, ma charakter niewzruszalny i ostateczny, a także z przeświadczenia o wielkości własnego geniuszu. Hitlerowi przyświecał jeden zasadniczy cel — zdobycie szerokiej rzeszy zwolenników. Aby to osiągnąć, należało dać członkom i rosnącej szybko liczbie sympatyków partii jasny obraz tego, o co, dlaczego i w jaki sposób mają walczyć, a to znaczyło dać uproszczony i nie pozostawiający wątpliwości obraz świata:
„Rachunek Hitlera był bardzo zmyślny, rozumiał on bowiem, że w XX wieku, w którym wszystkie dziedziny nauki, w tym i nauki społeczne, osiągnęły wysoki poziom rozwoju, ale i wąską specjalizację, przeciętny obywatel w znacznie mniejszym stopniu niż kiedykolwiek przedtem jest w stanie rozeznać się samodzielnie w ekonomii, socjologii, estetyce i innych gałęziach nauki. Pragnie on otrzymać swego rodzaju «ewangelię», zapoznać się z nią i uznać siebie za człowiekana poziomie. I oto Hitler postanowił stworzyć taką «ewangelię» dostępną każdemu sklepikarzowi, a jednocześnie nie pozbawioną elementów naukowych. Książka Hitlera schlebiała najniższym gustom Niemców (...)"[1].
Moja walka jest maglem sądów na przeróżne tematy. Hitler wypowiada się nie tylko na temat polityki wewnętrznej i zagranicznej, rasizmu, ekonomii, zagadnień socjalnych, propagandy, historii, lecz także religii chrześcijańskiej, Kościoła, wychowania młodych pokoleń, architektury, teatru, kina, literatury, prostytucji. Są jednak motywy, które dominują nad całością, obliczone na emocje szerokich mas, tłumów.
Pierwszy to pragnienie odwetu, jaki upokorzony naród powinien wziąć za traktat wersalski, i obarczenie Żydów winą za upadek Niemiec, jak również oskarżenie ich o „an- tyświatowy" spisek. Drugi to wizja zhierarchizowanego, silnego państwa rasistowskiego związana z ideą „Herrenvoł- ku". Nie sposób również pominąć znaczenia, jakie przykłada się w książce do idei wodzostwa.
W obiegowych sądach o faszyzmie niemieckim przypisuje mu się niejednokrotnie koneksje z niektórymi poglądami filozoficznymi, a w szczególności łączy się teorie nazistowskie z nazwiskiem Fryderyka Nietzschego. Nie jest to słuszne, jeśli wnikliwie i w całości odczytuje się dzieła i myśli tego filozofa. Prawdą jest natomiast, że Hitler odwołuje się do jego poglądów, czerpiąc wiedzę na ten temat z drugiej ręki, nie z jego książek, lecz z popularnych i licznych wówczas omówień jego prac, które wyławiały na temat „rasy panów" czy „nadczłowieka" to, co schlebiało filisterskim gustom społeczeństwa niemieckiego.
Istotny wpływ na ideologię narodowego socjalizmu mieli natomiast trzeciorzędni myśliciele, twórcy teorii rasy: Francuz Joseph Arthur de Gobineau i zgermanizowany Anglik,
HITLER O SOBIE
powiernik Hitlera, Houston Steward Chamberlain (nb. zięć Ryszarda Wagnera).
Moja walka nie jest książką, która nawiązywałaby wprost do jakiegokolwiek systemu filozoficznego, lecz tylko zlepkiem najróżnorodniejszych idei, wybieranych nie pod kątem ich słuszności, lecz przydatności w osiąganiu celu, jaki Hitler postawił przed sobą i przed faszystowskim ruchem, którego był liderem.
GŁÓWNE WĄTKI TEMATYCZNE MOJEJ WALKI
Książka ma wyraźnie charakter autobiograficzny. Charakterystyczne, że jest pisana w pierwszej osobie. Dowiadujemy się z niej nie tylko o działalności politycznej Hitlera, ale także o jego dzieciństwie i młodości. Opowiadanie o własnej przeszłości często dominuje nad właściwymi refleksjami, szczególnie w pierwszej części.
11
Jednak, jak twierdzą późniejsi biografowie, interpretację niektórych faktów ze swojego życia dostosowuje Hitler do rysującej mu się koncepcji własnej osoby, jako przyszłego wodza. 1 tak na przykład swoje niepowodzenia szkolne (nie ukończył gimnazjum) oraz niechęć do nauki w ogóle tłumaczy negatywnym stosunkiem do upragnionej przez jego rodziców, szczególnie przez ojca, kariery urzędniczej, a także silnymi ambicjami artystycznymi. Niestety wykształcenia artystycznego nie zdobył, gdyż dwukrotny egzamin do Wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych zakończył się niepowodzeniem. Nie udała mu się również kariera artystyczna, a lata spędzone na wiedeńskim bruku, gdzie działał jako malarz, wspomina bez entuzjazmu. Wszystko to spowodowało poczucie krzywdy i pewnego rodzaju uraz psychiczny.
Warto wspomnieć także o innym wstydliwym kompleksie jego młodości, z którego próbuje się wyswobodzić na kartach swojej książki. Chodzi o krytykę Austro-Węgier, która ma — jak się zdaje — nie tylko swój aspekt polityczny, ale i osobisty. „Kiedy w 1924 roku pisał «Mein Kampf» był wciąż jeszcze obywatelem austriackim. Polityczni przeciwnicy na każdym kroku wytykali mu to pochodzenie. W prasie i na zebraniach nazywano go Austriakiem albo cudzoziemcem. W podobnych okolicznościach, gdy Hitlerowi tak bardzo zależało na trafieniu do świadomości Niemców, potrzebne było «odcięcie się» od swego pochodzenia i za wszelką cenę odparcie «zarzutu austriackości». Oczywiście, że tylko od stanowczości i woli władz niemieckich zależało pozbawienie Hitlera możliwości politycznej działalności na terenie Rzeszy. Z uwagi na to, że sfałszowanie dokumentów o miejscu urodzenia było jednak w Republice Weimarskiej łatwe do zdemaskowania, Hitler już na pierwszych stronach «Mein Kampf» wykazał, że był zawsze w swej istocie Prusakiem i przeciwnikiem monarchii Habsburgów"[2].
Sam zawsze czuł się Niemcem, obywatelem wielkoniemiec- kiej Rzeszy, ale musiał o tym przekonać innych.
Nie brak w książce Hitlera fragmentów jakby pamiętnikarskich, w których za pomocą nieraz dosadnych i często nieporadnych określeń, zostały opisane jego wrażenia i reakcje na ważne wydarzenia polityczne, takie jak choćby zamach w Sarajewie. Pisząc o tym wszystkim w taki właśnie sposób, buduje wizerunek własny, człowieka głęboko przejętego upadkiem i zatroskanego o przyszłość narodu i państwa niemieckiego, a ponadto jakby natchnionego czy powołanego do spełnienia ważnej misji.
PRAGNIENIE ODWETU
I taką chyba funkcję miał spełnić, w zamyśle fuhrera, rozbudowany silnie wątek autobiograficzny.
Hitler, który brał udział w wojnie jako ochotnik, wraca po czterech latach zmagań i trudów wojennych do Monachium jako człowiek do ostatka rozczarowany przegraną Niemiec.
Już zaciągając się do armii (nie austriackiej, lecz właśnie niemieckiej) żywił zapewne „mistyczne" przekonanie o dziejowej misji, jaką mają do spełnienia Niemcy, albowiem jeszcze w Wiedniu zainteresował się okultyzmem i sięgał po średniowieczne legendy germańskie, a także — może przede wszystkim — adorował opery Wagnera, których tematyka trafiała wprost do jego egzaltowanej duszy i niepohamowanej wyobraźni. Nic więc dziwnego, że czuje się dotkliwie zawiedziony porażką i zarazem oburzony na niesprawiedliwość, jaka spotkała Niemcy.
13
Hitler pomija całkowicie takie rzeczywiste przyczyny załamania militarnego Niemiec, jak przewaga liczebna i techniczna przeciwników czy wyczerpanie się rezerw ludzkich i materialnych Rzeszy. Jego uwaga kieruje się zupełnie gdzie indziej, ku wrogowi — jak go nazywa — wewnętrznemu. Winę za przegraną zrzuca na Żydów i marksistów, jako organizatorów rewolucji 1918 r., którą nazywa „ciosem w plecy". Nawołuje do szybkiego rozprawienia się z tym wrogiem wewnętrznym, który wykorzystał nieobecność najlepszej części narodu — tych, co walczyli na froncie — oraz nieudolność władz. Nie trzeba chyba dodawać, że cała jego nienawiść skierowana była na Żydów. Raz czynił ich odpowiedzialnymi za kryzys gospodarczy, jako posiadaczy ogromnego kapitału, innym razem zarzucał im chęć wplątania Niemców w wojnę domową, jaką pragną rozpętać marksiści. Zapewne podziałał na niego rozwój wypadków w Rosji. Słowa „Żyd" i „marksista" traktuje jako synonimy. Wobec swoich ocen Hitler nie jest w stanie zachować rezerwy i politycznego rozsądku. Kierują nim głównie emocje.
PATOLOGIA NIENAWIŚCI, CZYLI O ŻYDACH
...
morobobek