traumaaufstellungen-pl.pdf

(151 KB) Pobierz
© by Franz Ruppert 2009
© for the Polish translation by Zenon Mazurczak 2009
Trauma i uwikłania symbiotyczne:
o ustawieniach rodzinnych i o ustawieniach traumy
1
Streszczenie
Ustawienia są metodą, którą można stosować na różne sposoby w psychoterapii
i w poradnictwie psychologicznym. Połączenie teorii więzi z
psychotraumatologią daje zupełnie nowe możliwości wykorzystania ustawień do
celów psychoterapeutycznych. Rozwinięte przez Berta Hellingera „ustawienia
rodzinne” stają się ustawieniami traumy, jeśli tylko rozumie się istotę zarówno
klasycznych traum (sytuacji zagrażających
życiu
i bolesnych strat), jak też
traum dotyczących ludzkich więzi. Gdy dzieci próbują budować więzi ze
straumatyzowanymi rodzicami, popadają w stan traumy symbiotycznej. Z tego
powstają z kolei symbiotyczne uwikłania. W praktyce często się okazuje,
że
dopiero uwolnienie od dziecięcej strategii przetrwania wynikającej z traumy
symbiotycznej umożliwia pracę z własną traumą i otwiera dostęp do własnych,
pierwotnych uczuć. Gdy w psychotraumatologii uwzględni się podejście
wielopokoleniowe, wtedy także psychiatryczne zaburzenia, które stanowiły
dotychczas zagadkę (np. schizofrenie i psychozy), dadzą się wyjaśnić i mogą
1
Po raz pierwszy opublikowane w roku 2009 w: Zeitschrift für Psychotraumatologie,
Psychoterapiewissenschaft, Psychologische Medizin, 4, s. 69-79.
1
być leczone nie tylko, jak dotąd, farmakologicznie, lecz także z pomocą terapii
traumy.
Kluczowe słowa
Traumy, zaburzenia więzi, rozszczepienie osobowości, wielopokoleniowe
przeniesienia traum, ustawienia traumy, ustawienia rodzinne, trauma
symbiotyczna, uwikłanie symbiotyczne.
Summary
The Constellations method can be applied in different ways. If one connects
bonding theory with the knowledge of psychotraumatology it is possible to use
constellations for a new approach in psychotherapy. Family constellations
originally were developed by Bert Hellinger and with a profound modification
they can be transformed into trauma constellations. Therefore it is necessary to
understand both classical types of trauma – trauma of existential threads, loss
trauma – and bonding traumas that result from the entanglement of children with
their traumatized parents. The specific approach of trauma constellations in
compare to family constellations is shown in this paper.
Keywords
Trauma, bonding disorders, splits of personality, transgenerational effects of
trauma, family constellations, trauma constellations, symbiotic entanglement.
1 Ustawienia jako droga poznania
2
W roku 1994 zetknąłem się po raz pierwszy z ustawieniami rodzinnymi. Bert
Hellinger prowadził na Uniwersytecie w Monachium warsztat na temat
„Zaburzenia borderline”. Największe wrażenie zrobiła na mnie gotowość, z jaką
ludzie wyjawiali swoje losy oraz psychiczne cierpienia. Dotychczas myślałem,
że
psychoterapia może odbywać się tylko za zamkniętymi drzwiami. Mój
początkowy sceptycyzm wobec metody ustawień rodzinnych zniknął, gdy
dwukrotnie zostałem wybrany do ról jako reprezentant. Czułem,
że
w każdej z
tych ról zostałem ogarnięty przez coś obcego, co nie zgadzało się z moimi
własnymi odczuciami i
życiowymi
doświadczeniami. Zafascynowany metodą
ustawień zastosowałem ją do zrozumienia mojego własnego
życia
oraz historii
mojej własnej rodziny. Postanowiłem kształcić się w tej dziedzinie i w końcu
zacząłem sam prowadzić grupy ustawieniowe. Im więcej pracowałem
terapeutycznie z ludźmi, tym bardziej przekonywało mnie podstawowe
założenie Hellingera,
że
przyczyn indywidualnych problemów należy szukać w
uwikłaniach człowieka w jego rodzinnym systemie pochodzenia (Hellinger
1994, Weber 1998). Jednocześnie nie podzielam już dziś Hellingerowskiego
obrazu człowieka i
świata
, który coraz bardziej pogrąża się w mistycyzmie.
Moja fascynacja
metodą
ustawień trwa do dziś, ponieważ widzę, jakie głębokie
zmiany może ona powodować u ludzi. W roku 1994 nie miałem jeszcze pojęcia
o traumie i o teorii traumy. Ustawienia rodzinne otworzyły mi dostęp do kwestii
stosunków międzyludzkich i do tego, co te stosunki wspiera lub utrudnia. To,
że
za stosunkami działają „duchowe więzi” stało się dla mnie jasne dzięki lekturze
dzieł Johna Bowlby’ego (1911-1990), twórcy teorii więzi (Bowlby 2006 a, b, c).
Dzięki odniesieniu do zjawiska więzi oraz koncepcji zaburzeń więzi (Brisch
1999) mogłem dużo lepiej zrozumieć, co pokazuje się w ustawieniach
rodzinnych, dlaczego relacje w parze są zakłócone i na co cierpią dzieci w
relacji ze swoimi rodzicami i rodzeństwem. Ustawienia rodzinne uwidaczniają
3
bezpośrednio zaburzone więzi – jeśli się wie,
że
za związkami działają duchowe
więzi.
Dlaczego więzi rodzice-dziecko są czasami tak zaburzone, chociaż powinny być
przecież fundamentem psychicznego bezpieczeństwa i stabilności (Grossmann i
Grossmann 2004)? Dlaczego w niektórych rodzinach dzieje się to często od
pokoleń? Dlaczego rodzice zaniedbują swoje dzieci, dlaczego dochodzi do
nadużyć i przemocy? Dlaczego rodzice są bezradni wobec swoich dzieci i nie
umieją wyznaczyć im
żadnych
granic? Dlaczego dzieci, których rodzice o nie
wcale nie dbają, tym silniej się do nich przywiązują? Dlaczego niektórzy ludzie
mimo ciężkich losów i wielkich rodzinnych obciążeń pozostają pozornie
opanowani, natomiast inni z jednego problemu natychmiast popadają w drugi, a
jeszcze inni nagle i nieoczekiwanie pogrążają się w psychicznym chaosie?
Im lepiej potrafiłem rozpoznać problemy i im precyzyjniejsze mogłem postawić
pytania, tym wyraźniejsze stawało się dla mnie to,
że
za pomocą postulowanych
przez Hellingera „porządków miłości” oraz za pomocą „klasycznych ustawień
rodzinnych” nie można ich rzeczywiście rozwiązać. Aby zrozumieć przyczyny
zaburzonych więzi rodzice-dziecko, przyszła mi z pomocą teoria traumy.
Wiedza na temat powstawania i przebiegu psychicznych traumatyzacji
umożliwiła mi zobaczenie,
że
wiele wypowiedzi reprezentantów w ustawieniach
rodzinnych wskazuje na traumatyzację. Ludzkie cierpienie i „los” można,
patrząc naukowo, określić i wyjaśnić jako „traumę”. Lektura literatury z zakresu
traumy (m.in. Fischer i Riedesser 1999, Herman 2003, Huber 1998, 2003) stała
się dla mnie
źródłem
wielu istotnych wglądów. „Psychotraumatologia” jest
dziedziną wiedzy niezwykle szeroką i głęboką (Fischer 2000, 2005).
Psychotraumatologiczną wiedzę mogę bezpośrednio zastosować w mojej pracy
psychoterapeutycznej i w czasie ustawień.
Połączenie teorii i praktyki doprowadziło do tego,
że
krok po kroku mogłem
rozwinąć własną teorię „wielopokoleniowej psychotraumatologii systemowej”
4
(Ruppert 2001, 2002, 2005 i 2007). Prowadzone przeze mnie ustawienia
skupione początkowo na „rodzinie” stopniowo stały się ustawieniami mającymi
na celu rozwiązywanie traumatycznych uwikłań i uruchamianie procesu
uzdrawiania traum u klientów. Z „ustawień rodzinnych” stały się „ustawieniami
traumy”.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin