Matematyka-25.08.pdf

(7044 KB) Pobierz
PODRĘCZNIK do szkoły podstawowej
PODRĘCZNIK do szkoły podstawowej
E D U K AC J A M AT E M AT YC Z N A
PORADNIK DLA NAUCZYCIELA
k lasa
k lasa
klasy drugiej szkoły podstawowej
część
2
2
1
2
CZĘŚĆ
część
1a
POBIERZ
1. CZĘŚĆ
PORADNIKA
JESIEŃ
Wioletta Jenderko, Barbara Wałecka
E D U K AC J A M AT E M AT YC Z N A
PORADNIK DLA NAUCZYCIELA
klasy drugiej szkoły podstawowej
CZĘŚĆ
1
AUTORKI
Wioletta Jenderko, Barbara Wałecka
REDAKTOR PROWADZĄCA
Renata Faron-Radzka
REDAKCJA MERYTORYCZNA
Agnieszka Górecka
REDAKCJA JĘZYKOWA
Agnieszka Gzylewska
PROJEKT I OPRACOWANIE GRAFICZNE
Katarzyna Mickiewicz-Stein
(z wykorzystaniem motywu z okładki
Naszej szkoły,
zaprojektowanej przez Katarzynę Trzeszczkowską)
OPRACOWANIE GRAFICZNE I SKŁAD
Paweł Jaros
RYSUNKI
Elżbieta Śmietanka-Combik
WYDAWCA
Ośrodek Rozwoju Edukacji
Al. Ujazdowskie 28, 00-478 Warszawa
tel. 22 345 37 00, fax: 22 345 37 70
www.ore.edu.pl
Wydanie I
Warszawa 2015
ISBN 978-83-64915-38-3 (całość)
ISBN 978-83-64915-39-0 (część 1)
Pierwsza część poradnika oraz karty pracy są rozpowszechniane na zasadach wolnej licencji
Creative Commons –
Uznanie Autorstwa 3.0 Polska,
z wyjątkiem zawartych w nich wizerunków monet i banknotów, udostępnionych dzięki
uprzejmości Narodowego Banku Polskiego.
JAK KORZYSTAĆ Z PORADNIKA?
„Powołanie to serce życia,
w biciu którego słychać głos dziecka”
1
KILKA SŁÓW WSTĘPU, CZYLI JAK URUCHOMIĆ MATEMATYCZNE PERPETUUM MOBILE
Zwracamy się do nauczycieli, którzy mają wpływ na edukację dzieci i są odpowiedzialni za ich rozwój. Do tych, którzy
pragną, by dzieci poznawały świat matematyki bez szkolnych obciążeń, lęków i niechęci. Wierzymy głęboko, że najważ-
niejsza w naszym zawodzie jest pasja. To ona uruchamia matematyczne perpetuum mobile. Dzięki pasji nauczyciela
dziecko polubi matematykę i chętnie będzie się uczyć tego przedmiotu.
Śmiało możemy powtórzyć za Jerome’m S. Brunerem: „Kto nie widzi nic pięknego ani wspaniałego w matematyce, nie
może wzbudzić w innych głębokiego przejęcia się tym przedmiotem…”
2
.
Pragniemy, aby podręcznik
Nasza szkoła. Matematyka
wraz z poradnikiem metodycznym był dla nauczycieli inspiracją,
która sprawi, że polski nauczyciel – animator matematycznej rzeczywistości – poruszy serca i umysły dzieci w polskiej
szkole tak, żeby każde dziecko uczące się matematyki mogło powtórzyć za siedmioletnią Marysią, że „matematyka to
wielka torba z przygodami”.
Edukacja matematyczna w klasie drugiej została wyodrębniona celowo. Przyczyni się to do skutecznego zagospodaro-
wania czasu, który będzie poświęcony wyłącznie na naukę matematyki. Wpłynie też na planowanie pracy zgodnie
z określoną liczbą godzin przeznaczoną na edukację matematyczną w ramowych planach nauczania. Umożliwi pełniej-
szą i świadomą realizację podstawy programowej, a tym samym przyczyni się do podniesienia jakości kształcenia.
Oddajemy Państwu cztery części
Poradnika dla nauczyciela klasy drugiej szkoły podstawowej,
skorelowanego z czte-
rema częściami podręcznika
Nasza szkoła. Matematyka
autorstwa Agaty Ludwy, przygotowanego we współpracy z Ma-
rią Lorek.
Zachęcamy wszystkich nauczycieli, aby zapoznali się z naszymi propozycjami, które obrazujemy tu w formie drogowska-
zów. Mogą być one wskazówką, jak ukierunkować codzienną pracę.
ZAINSPIRUJMY SIĘ
Pragniemy, aby pomysły zaprezentowane w poradniku prowadziły nauczyciela do świadomych działań, podejmowanych
dla dobra i rozwoju dzieci.
Na początku każdego działu podręcznika znajdują się żartobliwe ilustracje wprowadzające do zagadnień matematycz-
nych. Mają być one dla uczniów impulsem do samodzielnego konstruowania zadań. Polecenia zapisane na ilustracjach
są różnorodne, np.:
• Zaproponujcie jak najwięcej pytań dotyczących ilustracji.
• Zadajcie sobie w parach pytania dotyczące figur na ilustracji.
• Zaproponujcie zadania do ilustracji.
• Ułóżcie jak najwięcej działań do ilustracji.
Kolejnym elementem, który może inspirować zarówno nauczycieli, jak i dzieci, jest część podręcznika zatytułowana
Przystanek zadanek.
To propozycja, która zachęca do wykorzystania wiedzy i umiejętności w nowych, również niestan-
dardowych sytuacjach. W poradniku pokazujemy, w jaki sposób pracować podczas zajęć, stosując ciekawe formy i me-
tody nauczania.
Podsumowaniu każdego działu podręcznika poświęcone są
Powtórki przez pagórki.
To zadania służące powtarzaniu,
utrwalaniu, sprawdzaniu i diagnozowaniu wiedzy oraz nabytych umiejętności. Wszystko po to, aby w kolejnym etapie
– w układzie spiralnym – wiadomości i umiejętności nabyte przez uczniów stopniowo rozszerzać i pogłębiać. Pamiętaj-
my jednak, że pod względem układu treści edukacja matematyczna jest wyjątkowa. Utrwalone treści – w układzie linio-
1
2
Wioletta Jenderko, Barbara Wałecka.
Bruner J.S., (1965), Proces kształcenia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4
wym – potrzebne będą do wprowadzania nowych zagadnień. W poradniku zaproponowałyśmy różne aktywności dla
uczniów, m.in. gry planszowe oraz podpowiedzi, jak organizować zajęcia z ich wykorzystaniem.
Zadania zamieszczone w podręczniku oraz te w poradniku często są inspiracją do podejmowania różnorodnych działań.
Zachęcamy uczniów do wyjścia z ławek i podjęcia aktywności na korytarzu, na dywanie oraz w plenerze, np. na szkol-
nym boisku. Przygotowane przez nas propozycje można realizować w parach, małych grupach lub z całym zespołem.
DOKONUJMY WYBORÓW
Podręcznik i poradnik są dostosowane do możliwości uczniów na różnym etapie rozwoju. W niniejszej publikacji świa-
domie zaproponowałyśmy rozszerzony zakres materiału. Dzięki temu nauczyciel może dokonywać wyboru, uwzględ-
niając poziom kompetencji uczniów. Nauczyciel zna i diagnozuje rzeczywiste umiejętności dzieci, odkrywa ich uzdol-
nienia i zainteresowania, poznaje słabe i mocne strony swoich wychowanków i może dobrać materiał z podręcznika
w taki sposób, aby wspierać rozwój uczniów na miarę ich możliwości.
INDYWIDUALIZUJMY
Nauczyciel rozpoznaje i diagnozuje możliwości dzieci, ich potrzeby, potencjał, preferencje poznawcze, trudności, zdol-
ności i zainteresowania. Na tej podstawie podejmuje świadome działania zmierzające do indywidualizacji nauczania.
Zachęcamy Państwa do codziennej organizacji nauki tak, aby różnicować tempo pracy, dobierać odpowiednie metody,
formy pracy i treści nauczania oraz dostosowywać je do poziomu kompetencji uczniów.
W podręczniku znajdą Państwo zróżnicowane zadania. Nauczyciel może wybrać, które z nich będzie realizował ze
wszystkimi uczniami, które będzie stosował w pracy grupowej, a które przeznaczy do samodzielnego rozwiązania. Po-
ziomowanie pracy na lekcjach to szansa rozwoju dla każdego dziecka. To więcej niż wskazanie czy moda – to wymóg
współczesnej edukacji.
Polecamy też zadania oznaczone ikoną słoneczka. Są to zadania dodatkowe, rozszerzające i pogłębiające zagadnienia
matematyczne z wybranego zakresu – o podwyższonym stopniu trudności. Tych zadań nie należy jednak traktować jako
propozycji tylko dla wybranych i uzdolnionych uczniów. Promienie słońca „zagrzewają” wszystkie dzieci do podejmo-
wania prób. Są to zadania dla chętnych, ciekawych, dla tych, którzy wcześniej skończyli pracę i chcą podjąć nowe ma-
tematyczne wyzwania. Proponujemy, aby zadania te były wcześniej przygotowane przez nauczyciela i umieszczone np.
w kąciku matematycznym w tajemniczej kopercie czy w rękach wiodącej matematycznej postaci wykonanej przez dzieci.
WSPIERAJMY I WZMACNIAJMY
Zależy nam, aby dzieci uczyły się w przyjaznej, życzliwej i pełnej zrozumienia atmosferze. Możemy powiedzieć za
Manfredem Spitzerem
3
, że bardzo ważne jest przeżywanie i odczuwanie radości z zajmowania się matematyką. Dodamy
jednak, że bardzo ważny jest również autorytet nauczyciela, który wspiera, wzmacnia, nagradza, zauważa i motywuje
swojego ucznia. Często spotykamy się z uczniami edukacji wczesnoszkolnej, którzy uczą się dla swoich ulubionych na-
uczycieli, aby sprawić im radość. Nie zaniedbujmy tego.
ZMIENIAJMY
Zarówno w podręczniku, jak i w poradniku zachęca się nauczycieli do zmiany myślenia o nauczaniu matematyki. Jesteś-
my przekonane, że zmiany te zostaną odebrane przez dzieci pozytywnie.
Duży nacisk kładziemy na ujęcie edukacji matematycznej w kontekście konstruktywistycznego
4
podejścia do procesu
uczenia się i nauczania. W takim znaczeniu uczenie się jest indywidualnym procesem budowania i konstruowania wła-
3
4
Spitzer M., (2012),
Jak uczy się mózg,
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bruner J.S., (1978),
Poza dostarczone informacje: studia z psychologii poznawania,
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin