LESZEK-MOCZULSKI-MIĘDZYMORZE-I-ROSJA-2015.pdf

(1252 KB) Pobierz
Międzymorze
i Rosja
Wybór tekstów Leszka Moczulskiego
1985-2015
Wybór:
Marcin Furdyna, Mirosław Lewandowski
Skład i korekta:
Marcin Furdyna
Warszawa 2015
Spis treści
Teksty z lat 1985-1994
Geopolityka………………………………………………………….....4
Międzymorze……….…………………………………………………40
Integracja Międzymorza i zjednoczenie Europy………...63
Teksty z lat 2013-2015
Gospodarzem sytuacji na Ukrainie jest naród……………75
Na naszych oczach kształtuje się świadomość
wspólnoty losu wszystkich Ukraińców.……..……..86
Czy może dojść do „drugiego Monachium”?................101
Rosyjska wydmuszka……………………………………………..110
Marzenia w Rosji nazywają się geopolityką………………118
Putin nie jest demiurgiem………………………………………135
Posłowie – Geopolityka Rosji………………………………….143
[2]
Wstęp
Pomysł zbioru poniższych tekstów prof. Leszka Moczulskiego
urodził się przypadkiem, podczas mojej rozmowy z p. Mirosławem
Lewandowskim. Początkowo zamierzałem zebrać tylko te artykuły
i wywiady, które powstały po tym, jak pod koniec 2013 r.
prezydent Wiktor Janukowycz w ostatniej chwili zdecydował się
nie podpisywać umowy stowarzyszeniowej Ukrainy z Unią
Europejską na szczycie Partnerstwa Wschodniego w Wilnie. Pan
Lewandowski zaproponował, aby dać temu zbiorowi solidny
fundament i przypomnieć również niektóre teksty Moczulskiego z
lat 80-tych i 90-tych. Był to strzał w dziesiątkę – bowiem trafność
analizy sprzed ćwierćwiecza tylko uwiarygodnia jego tezy
dotyczące obecnego konfliktu rosyjsko ukraińskiego.
Wszystkie prezentowane tutaj teksty są dostępne w całości w
Internecie – zadaniem tej publikacji jest zebranie ich w jednym
miejscu. Czytelników odsyłamy ponadto do książek Moczulskiego
poświęconych w całości lub w większej lub mniejszej części
zagadnieniu
Ukształtowanie
we
wczesnym
Międzymorza:
ojczyzn,
„Narodziny
państw
Międzymorza.
oraz
ojczyzn
układy
2004.
powstanie
geopolityczne wschodniej części Europy w późnej starożytności i
średniowieczu”,
„Europa
Geopolityka, gospodarka, cywilizacja” oraz „Geopolityka. Potęga w
czasie i przestrzeni”.
Niniejszy zbiór zamyka posłowie, które jest relacją w wykładu
Moczulskiego w Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy z czerwca
2015 r. pod tytułem „Geopolityka Rosji”.
Marcin Furdyna
[3]
Geopolityka
„Geopolityka” w całości została opublikowana po raz pierwszy w 1985 r.
nakładem Wydawnictwa Polskiego. Składa się ona z trzech części, z których
pierwsze dwie ukazały się po raz pierwszy w piśmie „Droga” nr 14-15 (lipiec-
grudzień 1984 r.). Całość została napisana (w ciągu kilku miesięcy) po
zwolnieniu Leszka Moczulskiego z więzienia na mocy amnestii w sierpniu
1984 r. a przed jego ponownym uwięzieniem w marcu 1985 r. (Opis z
wydania z 1988 r.). Źródło:
www.earchiwumkpn.pl
I. ZSRR PRZED WIELKIM ZWROTEM
W
natomiast
szyscy mówią o geopolityce, wielu nią uzasadnia swe
oceny
rzeczywistości
politycznej.
Jeżeli
przez
geopolitykę rozumieć determinizm geograficzny, tj.
przekonanie, że geografia pod każdym względem, ostatecznie i na
zawsze rozstrzyga o losie narodów – mamy do czynienia z
wierutną bzdurą. Przykładem jest stereotyp głoszący, że Polska
musi zawsze ulegać woli Rosji lub Niemiec, bo jest malutkim
krajem między dwoma olbrzymami. Takie stwierdzenie, słuszne
dla pewnych momentów historycznych, nie ma żadnej wartości
uniwersalnej,
jakichkolwiek
ponadczasowej
wniosków
jest
i
wyprowadzanie
(zgodnie
z
jej
z
niego
Jeżeli
intelektualnie
żałosne.
uważamy
geopolitykę
własnymi
założeniami) za dyscyplinę badającą zmienne układy polityczno-
przestrzenne, to należy najpierw poddać je rzetelnej analizie i z
niej dopiero wyprowadzać wnioski. Nie powinno zaskakiwać, że
na przestrzeni względnie krótkiego czasu wnioski mogą być
diametralnie odmienne. Układy polityczno-przestrzenne, a więc
geopolityczne
bardzo
dynamiczne
i
zmieniają
się
nieprzerwanie. Zwłaszcza poszczególne elementy tych układów
[4]
przeobrażają się bezustannie, a to zasadniczo odmienia relacje
między nimi.
Poniższy artykuł otwiera cykl, w którym poddamy analizie
aktualne układy geopolityczne w jakich znajduje się obecnie
Polska. Aktualne, to znaczy obecne, odnoszące się do ostatniego
ćwierćwiecza XX w. Omówimy stan i kierunki przekształceń
wewnętrznych, a także determinanty głównych elementów układu
ZSRR, Niemcy, Europa Zachodnia i leżące między nimi
Międzymorze wraz z Polską, oraz wynikające stąd polskie
ograniczenia i możliwości. Analiza dokonywana jest w kategoriach
geopolitycznych. Oznacza to, że wyłącza poza ramy rozważań takie
niewyliczalne ewentualności jak wojna nuklearna albo radykalne
całościowe zmiany układu – zakładając, że sprawy rozwijać się
będą względnie normalnie. Polityka nigdy nie może przyjąć
takiego założenia. Geopolityka musi.
Czy Związek Radziecki przetrwa do roku 1984? – pytał Almaryk.
Przetrwał. Ale w jakim stanie wchodzi w ostatnie piętnastolecie
XX w. W 67 lat po rewolucji, system radziecki jest już starszy niż w
roku 1917 był system zmodernizowanego caratu, stworzony przez
Aleksandra II na przełomie lat 50. i 60. ubiegłego wieku. Rzecz
jednak nie tylko w tym, że ZSRR jest krajem o najstarszym ustroju
państwowym na euroazjatyckim kontynencie. Kryzys wewnętrzny
tego olbrzymiego supermocarstwa ma o wiele bardziej materialny
wymiar.
[5]
Zgłoś jeśli naruszono regulamin