Wandalia czyli ziemie Polski w późnym antyku
26/09/2013
Przez wiele dekad XX wieku przeszłość ziem obecnej Polski przed rokiem 966 ginęła w mrokach historii, choć wcześniej informacje z kronik średniowiecznych cieszyły się znacznie większym uznaniem niż obecnie. Dziś, zestawiając różne informacje z literatury, możemy odtworzyć część dawnej historii.
Ziemie obecnej Polski przez długi okres czasu były terenem rządzonych przez władców Wandali. Wg Tacyta zaliczali się oni do ludności Germanii, ale wielu autorów uważa że Tacyt zaliczył ludność słowiańską w poczet mieszkańców obszaru który określił on jako "Germania Magna". Przez lata historycy polonocentryczni z rezerwą traktowali te doniesienia, widząc w nich zaprzeczenie wielu tez na temat rodzimego, lokalnego pochodzenia Słowian.
Mapa. Księstwa Pomeranii, Wandalii etc.: cała mapa państwa (ok. 1635) w wielkim powiększeniu (4,3 MB)
Dziś wiemy z przekazów historycznych, że około 406-407 doszło do unii wandalsko-alańskiej. Związek ten można uznać za protoplastę dzisiejszej Polski. Zapewne doszło do przenikania się obu społeczności.
Pierwszym z dokumentów wczesnośredniowiecznych opisujących ziemie obecnej Polski jako Wandalię są "Cuda Świętego Ularyka". Autorem tej publikacji jest Gerhard, proboszcz katedry w Augsburgu. Opisał on księcia o imieniu Mieszko jako „dux Wandalorum, Misico nimine” (książę Wandalów, o imieniu Mieszko). Nie wiemy dziś, czy chodzi o Mieszka księcia Polski, czy o Mieszka Obodrzyckiego, panującego w tym samym okresie na Pomorzu.
Kolejną istotną częścią polsko-wandalskiej układanki jest dzieło pisarza angielskiego z przełomu XII i XIII wieku, Gerwazego z Tilbury. Opublikował on dzieło pt. "Rozrywki Cesarskie" (Otia Imperialaia). W dziele tym autor opisał „okrutny lud Wandalów”, umiejscawiając go w sąsiedztwie „ludów Sarmackich” w okolicach wybrzeża „Morza Sarmackiego” [Morze Bałtyckie], użył też dwóch lokalnych toponimów, nazw rzek wpadających do tego morza, noszących wg autora nazwy „Sarmaticus” oraz „Wandal” [dziś tą nazwę utożsamia się na podstawie wczesnośredniowiecznych przekazów jako rzekę Wisła].
Gerwazy z Tilbury używa na ten sam region zamiennej nazwy „Polska”. Kraina ta wg niego leżała między „Alpami Huńskimi” [Karpaty] a Oceanem, i miała być określana przez jej mieszkańców jako „ziemią Wandalów", która to nazwa miała nawiązywać do nazwy rzeki „Wandal”.
Potrafimy dziś opisać szereg władców Wandali od początku naszej ery do czasów rozpadu tego państwa i jego podziału.
Autor: Adam Fularz
Opracowane na podstawie cytatów z tekstu (autorstwa: Gejzeryk):
http://forum.historia.org.pl/topic/14338-wandalia/
Za: http://www.poselska.nazwa.pl/wieczorna2/lechia/wandalia-czyli-ziemie-polski-w-poznym-antyku
Vandal and Alan warriors // Vandals: Ancient European
1
karonet22