Szczepańska A. - Porzeczki, Maliny, Agrest.pdf

(9170 KB) Pobierz
ANNA SZCZEPAŃSKA
P O R Z E C Z K I,
M ALINY A G R E S T
W IA D O M O Ś C I OGÓLNE
GATUNKI i ODMIANY OWOCÓW
JAGODOWYCH
PORZECZKA
Porzeczka (R/bes) jest krzew em z ro d z in y skalnicowatych
(Saxifragaceae), dochodzącym do 2 m w ysokości. Ro­
śnie d z ik o w Europie, A z ji i A m eryce, w w ilg o tn y c h la­
sach i zaroślach.
O dm iany upraw ne porzeczki czerw onej p ochod zą od
porzeczki cze rw o n ej (R/bes rubrum ), skalnej (R/bes
pełraeum )
i zw yczajnej (R/bes
vulgare).
O dm iany p o ­
rzeczki b ia łej pochodzą od porzeczki zw yczajnej i skal­
nej, a odm iany porzeczki czarnej — od d z ik ie g o gatunku
(R/bes n/grum ). Dziki gatunek, tzw . porzeczka złota
(R/bes
aureum),
używ any jest w szkółkarstw ie — jako
podkład ka d o otrzym ania agrestu pienne go.
K rzew ó w porzeczki upraw ia się w Polsce dość dużo
(ok. 1980 r. liczba ich d o ch o d ziła do 10 m ilio n ó w ),
z czego w iększość stanowi porzeczka czarna. N ajle p ie j
udają się one na glebach dość w ilg o tn y c h i niezape rzo-
nych. Plantacja na jednym miejscu może być uprawiana
8— 12 lat. Porzeczki rozmnażane są ze zdrew niałych sa­
dzonek. Do upraw y zaleca się następujące odm iany:
czarne
— Boskoop, G oliath, Damels September, Laxtons
Raven, C otsw old Cross, M e n d ip Cross;
czerwone
— Holendarska Czerwona, Erstling aus Vier-
landen, Erliest of Fourlands, Lakston Nr 1, H oughton
Castle;
białe
— Wersalska Biała, D ługogronkow a Biała i Biała
z Jułeborga.
W lecznictw ie dom ow ym sok ze świeżych ow oców czar­
nej porzeczki oraz napary z suszu używane są jako środ­
ki p rzeciw b ie g u n ko w e, m oczopędne, a także napotne.
M A LIN A
M alina (Rubus) jest rośliną w ielo le tn ią , należącą do ro ­
dzin y różow atych (Rosaceae). Jej p ę d y po w ydaniu o w o ­
ców usychają, a na ich miejscu odrastają nowe. Roz­
mnaża się przez o d ro sły korzeniow e. W Polsce uprawia
się maliny czerw one, pochodzące od m aliny właściw ej
(Rubus
idaeus),
a także — chociaż rzadziej — m aliny
czarne. Do zalecanych odm ian m aliny czerw onej należą
m .in.: Rubin, Stuttgard, M a ilin g Seedling.
O w oce malin zarów no leśnych, jak i o g ro d o w ych , zale­
cane są o d dawna w lecznictw ie dom ow ym . Szczególnie
znane jest terape u tyczn e działan ie w chorobach p rz e ­
z ię b ie n io w yc h i grypach soku z tych o w o có w oraz na­
paru z suszu. Zaw ierają one znaczne ilości kwasów,
w tym kwasu sa licylow e g o (g łó w n y składnik aspiryny),
d ziałają w ięc napotnie. Z najdująca się w owocach
malin witam ina C wspom aga ich działan ie. W le czn ictw ie
lu d o w ym m aliny zaleca się także w celu p o p ra w ie n ia
traw ienia, ze w zg lę d u m.in. na dużą zawartość b łonnika
oraz naturalnych kwasów. W spom ina się też o ich d zia ła ­
niu prze ciw m ia żdżyco w ym .
AGREST
' i '
m
A g re st (G rossularia) jest krzew em o w o co w ym z ro d zin y
skalnicow ałych (Saxifragaceae), dorastającym d o 1,5 m
wysokości. W iększość odm ian upraw nych p o ch o d zi od
e u ropejskie g o , w ie lk o o w o c o w e g o agrestu zw ycza jn e­
Zgłoś jeśli naruszono regulamin