Poznań, dnia 30.09.2013 r.
ZATWIERDZAM
Komendant
Ośrodka Szkolenia Podstawowego
wz. kpt. Janusz JARMUŻEK
do przeprowadzenia zajęć z kształcenia obywatelskiego
z grupami 31,32 NSR w dniu 03.10.2013 r.
I. TEMAT : Konstytucyjne i ustawowe podstawy odbywania służby wojskowej. Prawa i wolności obywatelskie w warunkach służby wojskowej.
II. CELE ZAJĘĆ:
- omówić podstawy prawne odbywania przez obywateli polskich służby wojskowej,
- zapoznać z ograniczeniami w prawach i wolnościach wynikającymi ze specyfiki służby wojskowej,
- przedstawić żołnierzom możliwości korzystania ze swoich uprawnień w warunkach służby wojskowej
III. FORMA: zajęcia teoretyczne
IV. CZAS: 2 x 45 minut
V. MIEJSCE: sala wykładowa
VI. ZAGADNIENIA:
1. Prawne podstawy odbywania służby wojskowej.
2. Obowiązki i prawa żołnierza wynikające z ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
3. Podstawowe prawa i wolności obywatelskie w warunkach służby wojskowej,
4. Żołnierz- obywatelem w mundurze.
VII. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE:
‒ 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan-konspekt,
‒ dbać aby żołnierze prowadzili notatki,
‒ dbać o dyscyplinę i porządek w trakcie zajęć,
VIII. LITERATURA
-Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1997,
-Ustawa z dnia 11 września 2003r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 Nr 90, poz. 593)
-Mikołajczyk-Bezak H., Wybrane zagadnienia ustroju Polski. Siły Zbrojne w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2000.
-Małecki S., Pabisiak-Karwowski P., Prawa i obowiązki żołnierza zasadniczej służby wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1993.,
- Program szkolenia podstawowego Sił Zbrojnych RP, Szkol. 814/2009
Kreda + tablica,
X. ORGANIZACJA ZAJĘĆ
Kategorycznie zabraniam:
oddalać się z miejsca zajęć bez wiedzy zgody prowadzącego zajęcia
XII. INNE
Nie dotyczy
XIII. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:
XIV. PRZEBIEG ZAJĘĆ:
CZĘŚĆ WSTĘPNA (5 minut)
· przyjęcie meldunku,
· sprawdzenie obecności,
· podanie tematu, celu zajęć i zagadnień.
CZĘŚĆ GŁÓWNA: (80 minut)
ZAGADNIENIE 1- Prawne podstawy odbywania służby wojskowej (20 min)
- podstawowe akty prawne regulujące podstawy odbywania służby wojskowej to Konstytucja RP z 2.04.1997 oraz ustawa z 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku RP,
- art. 85 Konstytucji:
„ 1. Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny.
2. Zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa.
3. Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej może być obowiązany do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie”
- ustawą o której mowa w art. 85 Konstytucji jest ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP , która wskazuje że obrona Ojczyzny jest sprawą i obowiązkiem wszystkich obywateli Polski,
- ustawa wymienia następujące formy spełniania obowiązku obrony Ojczyzny:
· pełnienie służby wojskowej (ewentualnie odbywanie służby zastępczej)
· wykonywanie obowiązków wynikających z nadanych przydziałów mobilizacyjnych i kryzysowych,
· świadczenie pracy w ramach pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych,
· pełnienie służby w obronie cywilnej (OC),
· odbywanie edukacji dla bezpieczeństwa,
· uczestniczenie w samoobronie ludności,
· wykonywanie świadczeń na rzecz obrony
- obowiązek służby wojskowej zgodnie z ustawą może przybierać następujące formy:
· odbywanie ćwiczeń wojskowych przez : żołnierzy rezerwy, ochotników którzy zgłoszą się do ich odbycia (a nie podlegają obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej),
· pełnienie służby przygotowawczej ,
· pełnienie okresowej służby wojskowej przez żołnierzy rezerwy,
· pełnienie zawodowej służby wojskowej lub służby kandydackiej do zawodowej służby wojskowej
- w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa państwa, na wniosek Rady ministrów i w drodze decyzji Prezydenta wprowadza się także obowiązek służby wojskowej w postaci zasadniczej służby wojskowej i przeszkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych,
- Obowiązkowi służby wojskowej, w zakresie określonym w niniejszej ustawie, podlegają obywatele polscy począwszy od dnia, w którym kończą osiemnaście lat życia, do końca roku kalendarzowego, w którym kończą pięćdziesiąt lat życia, a posiadający stopień podoficerski lub oficerski — sześćdziesiąt lat życia
- w zakresie zawodowej służby wojskowej podstawą określającą jej zasady jest ustawa z dnia 11.09. 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (zwana ustawą pragmatyczną )
ZAGADNIENIE 2- Obowiązki i prawa żołnierza wynikające z ustawy o słuzbie wojskowej żołnierzy zawodowych (30 min)
OBOWIĄZKI
1) przestrzeganie tajemnicy służbowej i państwowej (obowiązek ten istnieje zarówno w czasie pełnienia służby jak również po zwolnieniu z niej),
2) utrzymywanie sprawności fizycznej,
3) noszenie umundurowania w czasie wykonywania zadań służbowych
4) pisemne poinformowanie dowódcy o zamiarze wyjazdu za granicę w celach niezwiązanych ze służbą wojskową,
5) poinformowanie bezpośredniego przełożonego o niemożności stawienia się do służby lub spóźnieniu,
6) przestrzeganie zasad BHP
ZABRONIONE JEST:
1) używanie słów wulgarnych i nieprzyzwoitych
2) spożywanie alkoholu bądź pozostawanie pod jego wpływem w czasie pełnienia obowiązków służbowych,
3) podejmowanie pracy zarobkowej i prowadzenie działalności gospodarczej (wyjątkowo dopuszczalne za zgodą Komendanta, jeśli dana praca nie koliduje z wykonywaniem obowiązków służbowych, nie narusza prestiżu żołnierza zawodowego i służy podnoszeniu kwalifikacji),
4) członkostwo w partii politycznej bądź innej organizacji/ruchu o charakterze politycznym
5) branie udziału w zgromadzeniach o charakterze politycznym i prowadzenie działalności politycznej,
6) tworzenie i zrzeszanie się w związkach zawodowych
UPRAWNIENIA
1) do pobierania nauki (jeśli nie koliduje to z wykonywaniem obowiązków służbowych) oraz otrzymania pomocy finansowej w związku z tą nauką; żołnierz może także zostać wysłany na naukę w uczelni wojskowej bądź niewojskowej w kraju lub za granicą,
2) do urlopu wypoczynkowego, zdrowotnego, okolicznościowego, macierzyńskiego,
3) do ubezpieczenia zdrowotnego
4) do bezpłatnego przejazdu raz w roku do wybranej miejscowości w kraju i z powrotem dla siebie oraz małżonka i dzieci,
5) do zakwaterowania,
6) w przypadku posiadania małżonka lub dzieci oraz korzystania z zakwaterowania tymczasowego- prawo do bezpłatnego przejazdu raz w miesiącu do miejsca zamieszkania tych osób i z powrotem,
7) do kandydowania do Sejmu/Senatu/organów samorządu (ale w przypadku wybrania następuje zwolnienie ze służby),
8) rezygnacji ze służby w każdym czasie bez podawania przyczyny,
9) do otrzymania umundurowania, wyekwipowania i wyżywienia w naturze bądź w formie ekwiwalentu pieniężnego,
10) świadczenia odszkodowawcze w razie wypadku bądź choroby pozostających w związku ze służbą wojskową
11) należności finansowe:
- uposażenie,
- dodatkowe uposażenie roczne (tzw. „trzynastka”),
- zasiłek na zagospodarowanie- dla żołnierza z którym zawarto pierwszy kontrakt na pełnienie służby stałej lub pełnienie służby terminowej na okres nie krótszy niż 5 lat,
- zapomogi- w przypadku zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, ciężkiej choroby lub śmierci członka rodziny itp.,
- nagrody jubileuszowe (po wysłudze 20 i więcej lat służby),
- gratyfikacja urlopowa raz w roku,
- należności za podróże służbowe,
- dodatkowe uprawnienia i należności w przypadku pełnienia służby poza granicami kraju,
- dodatkowe wynagrodzenie za czasowe pełnienie obowiązków bądź wykonywanie obowiązków wykraczających poza zadania wynikające z zajmowanego stanowiska,
- odprawa przy zwolnieniu ze służby,
- w przypadku przeniesienia służbowego przysługuje:
* dodatek za przeniesienie,
* dodatek za rozłąkę (jeśli żołnierz posiada rodzinę),
* zwrot kosztów przejazdu z miejsca pełnienia służby do miejsca zamieszkania
UWAGA: przeniesienie służbowe występuje wtedy, gdy żołnierz zostaje przeniesiony z miejscowości A do miejscowości B i ze stanowiska na stanowisko
ZAGADNIENIE 3 I 4 – Podstawowe prawa i wolności obywatelskie w warunkach służby wojskowej. Żołnierz- obywatelem w mundurze ( 30 min)
- Żołnierz posiada takie same prawa i wolności jakie przysługują każdemu obywatelowi RP, jednakże warunki służby wojskowej wymuszają pewne ograniczenia,
- prawa i wolności obywatelskie są określone w Konstytucji w art. 30-76 i dzielą się na wolności i prawa osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne i wynikają one z przyrodzonej godności człowieka,
- podstawowe prawa i wolności zapisane w polskiej Konstytucji to: równość wobec prawa; zakaz dyskryminacji w życiu społecznym politycznym i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny; prawna ochrona życia; prawo do nietykalnośc i i wolności osobistej; zakaz tortur, nieludzkiego traktowania i karania, zakaz eksperymentów medycznych, zakaz kary śmierci; prawo do sądu; wolnośc przemieszcania się i wyboru miejsca zamieszkania; wolność słowa, wolnośc wyznania nienaruszalność sumienia ; nienaruszalność mieszkania; wolnośc wyrażania poglądów; wolnośc organizowania pokojowych zgromadzeń; wolność zrzeszania się w organizacjach, stowarzyszeniach, związkach zawodowych; prawo składania petycji, skarg i wniosków; prawo do własności i dziedziczenia; wolnośc wyboru i wykonywania zawodu; prawo do ochrony zdrowia; prawo do nauki
- Ograniczenia praw i wolności dotyczące żołnierzy to :
- zakaz swobodnego poruszania się (m. in. konieczność uzyskania zgody na opuszczenie koszar oraz obowiązek uzyskiwania zgody na przekroczenie granic państwa),
- zakaz prowadzenia działalności politycznej, w tym rozpowszechniania publikacji dotyczących zagadnień politycznych,
- zakaz udziału w zgromadzeniach o charakterze politycznym w umundurowaniu i z odznakami wojskowymi,
- zawieszenie członkostwa w partiach politycznych,
- zakaz udziału w działalności ruchów obywatelskich i innych ugrupowań o charakterze politycznym,
- zakaz zrzeszania się w związkach zawodowych
CZĘŚĆ KOŃCOWA (5 minut ):
Zakończenie zajęć:
- Krótkie podsumowanie zajęć
- Odpowiadam na ewentualne pytania szkolonych,
- Podaję temat kolejnych zajęć
OPRACOWAŁ
Dowódca 3 kompanii szkolnej
wz. por. Maria OGRODOWCZYK
lewaPnaP