AQAP.doc

Zarządzanie jakością

Temat:

AQAP

Publikacje Państw Sprzymierzonych na Temat Zapewnienia Jakości

Wykonali:

Justyna Matyjak

Agata Rugor

Żaneta Pala

Mateusz Klyta

                                                                                                                              Kierunek: zarządzanie

                                                                                                                              Rok II, sem. III, gr. III

Spis treści

1.      Certyfikat AQAP…………………………………………………………………3

2.      Polityka jakości według AQAP……………………………………………3

3.      Historia……………………………………………………………………3

4.      Główny cel NATO…………………………………………………………4

5.      Korzyści wynikające z funkcjonowania  systemu zgodnego z AQAP…………...5

6.      Kryteria Certyfikacji……………………………………………………………...5

7.      AQAP w Polsce…………………………………………………………………..5

8.      ęłęóCertyfikacyjne abc………………………………………………………………..6

              1. Certyfikat AQAP

              Certyfikatem AQAP, obowiązującym we wszystkich krajach członkowskich NATO, muszą się legitymować przedsiębiorstwa produkujące wyroby lub świadczące usługi w ramach Procesu Rządowego Zapewnienia Jakości (Government Quality Assurance – GQA). Może być także wymagany od dostawców realizujących swoje usługi lub dostarczających wyroby na rzecz wojska.

              Jednostką certyfikującą, wskazaną przez Ministerstwo Obrony Narodowej do współpracy z polską instytucją narodową w NATO ds. zapewnienia jakości, czyli z Wojskowym Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji (WCNJiK), jest Zakład Systemów Jakości i Zarządzania.

              2. Polityka jakości według AQAP

              AQAP (The Allied Quality Assurance Publications, Publikacje Państw Sprzymierzonych na Temat Zapewnienia Jakości) to system zarządzania jakością dla dostawców dla wojska. Zawiera zbiór procedur jakościowych dotyczących między innymi: profesjonalnej obsługi, powtarzalnej, wysokiej jakości oferowanych produktów oraz konkurencyjnych cen. Bo głównym celem NATO w zarządzaniu jakością dostaw jest system zapewniający produkcję i dostawę na potrzeby wojska wyrobu bezpiecznego, niezawodnego i materiałooszczędnego. Opracowana polityka jakości zakłada pełną odpowiedzialność za jakość wyrobu wszystkich zaangażowanych stron: użytkownika, zamawiającego, dostawcy i personelu przeprowadzającego proces nadzorowania w ramach GQA. Proces ten gwarantuje, że zawarte w kontrakcie wymagania odnoszące się do jakości są spełnione. Wymagania te dotyczą całego cyklu życia wyrobu oraz szacowania i sterowania ryzykiem związanym z realizacją kontraktu, na podstawie którego podejmuje się decyzję o przeprowadzeniu procesu GQA. Dlatego najważniejszymi elementami systemu AQAP są: zarządzanie konfiguracją i ryzykiem oraz proces rządowego zapewnienia jakości. Szczególną rolę w tym systemie odgrywa dostawca, który powinien mieć wdrożony system zapewnienia jakości według odpowiedniego AQAP.

              3. Historia             

              W 1955 roku komitet ekspertów NATO rozpoczął prace dotyczące jakości produktów i sposobów jej zapewnienia w przemyśle zbrojeniowym w piętnastu krajach członkowskich organizacji. Ich efektem jest właśnie AQAP – zbiór dokumentów z nowym podejściem do zagadnienia jakości w zbrojeniówce. Na jego podstawie w 1965 roku NATO ujednoliciło wymagania dotyczące dwustronnie uznawanej kontroli zaopatrzenia. Wymagania w tym zakresie zawarte były w dokumentach normalizacyjnych poszczególnych państw, np. amerykańskie normy MIL-STD (Military Standard) czy brytyjskie normy BS (British Standard), jak również w publikacjach NATO, typu AQAP (Allied Quality Assurance Publication- Publikacja standaryzująca dotycząca zapewnienia jakości), jako zbiór wymagań jakościowych do umieszczenia przez zamawiającego w zawieranych umowach. W 1971 roku oceniono pierwsze przedsiębiorstwa, które zostały zarejestrowane jako spełniające normy obronności.
              W celu nadzorowania i monitorowania systemu zarządzania jakością dostaw, państwa NATO obowiązują dodatkowo dokumenty STANAG (ustala zasady nadzorowania systemu zarządzania jakością dostaw, zwanego procesem Rządowego Zapewnienia Jakości) (Standardization Agreement). Każdy kraj członkowski NATO musi ratyfikować STANAG (siedzibą Agencji Standaryzacyjnej jest Bruksela) i zaimplementować jego ustalenia w swojej armii. Wśród około 1300 dokumentów są dokumenty dotyczące tak różnych dziedzin jak uzbrojenie (broń i amunicja), oznakowanie map, procedury stosowane w łączności, klasyfikacja mostów itp.

              Od 1987 roku, czyli daty wydania norm serii ISO 9000 państwa NATO zadecydowały o całkowitym adaptowaniu tych norm, jako punkt wyjścia do opracowywania publikacji NATO dotyczących systemów zrządzania jakością dostawców. I tak, na bazie struktury i wymagań ISO serii 9000 powstawały kolejne wydania AQAP dotyczą między innymi dodatkowych rygorów jakościowych związanych ze współpracą z wojskiem – klientem wymagającym specjalnej obsługi (obejmują one wymogi NATO odnoszące się do zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych i produkcji, zapewnienia jakości w produkcji, kontroli i badaniach czy rozwoju oprogramowania).

              Nowelizacja publikacji typu AQAP, która nastąpiła w 2003 r. przyjmuje jako odniesienie model normy ISO 9001:2000. Ponieważ głównym celem publikacji typu AQAP jest wykorzystywanie ich jako dokumenty kontraktowe, nie zastąpiono wymagań jednym dokumentem. Zachowano starą filozofię norm ISO 9000 z 1994 roku dzielącą zakresy stosowania, pozostałe cechy nowego podejścia do zarządzania jakością wg ISO 9001:2000 w pełni wykorzystano.
W 2005 roku opracowano nowy AQAP 2105 dotyczący zasad opracowywania planów jakości, a w 2006 r. dokonano kolejnej nowelizacji, w wyniku której obowiązują następujące dokumenty kontraktowe :

AQAP 2110:2006, wydanie 2 - "Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych i produkcji"

AQAP 2120:2006, wydanie 2 - "Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości w produkcji"

AQAP 2130:2006, wydanie 2 - "Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości w kontroli i badaniach"

AQAP 2210:2006, wydanie 1 - "Wymagania uzupełniające NATO do AQAP 2110 dotyczące zapewnienia jakości oprogramowania"

AQAP 2105:2005, wydanie 1 - "Wymagania NATO dotyczące planów jakości dla wyrobu będącego przedmiotem zamówienia"

              4. Główny cel NATO

              Głównym celem NATO w zarządzaniu jakością dostaw jest wdrożenie takiego systemu, aby poszczególne państwa były zdolne do produkowania i dostarczania na potrzeby wojska bezpiecznego, niezawodnego i materiałooszczędnego wyrobu. Aby to uzyskać opracowano politykę jakości, która zakłada :

·       pełną odpowiedzialność wszystkich zaangażowanych stron za jakość wyrobu, tj.: użytkownika, zamawiającego, dostawcy oraz personelu przeprowadzającego proces nadzorowania w ramach GQA w całym cyklu życia wyrobu

·       szacowanie i sterowanie ryzyka związanego z realizacją kontraktu, na podstawie którego podejmuje się decyzję o przeprowadzeniu procesu Rządowego Zapewnienia Jakości;

              Szczególną rolę w tym systemie odgrywa dostawca, który powinien mieć wdrożony system zrządzania jakością wg odpowiedniego AQAP typu kontraktowego.

5. Korzyści wynikające z funkcjonowania  systemu zgodnego z AQAP

              Korzyści wynikające z funkcjonowania w organizacji systemu zapewnienia jakości zgodnego z AQAP

·       zwiększenie konkurencyjności na rynku,

·       spełnienie wymagań zamawiającego,

·       zmniejszenie ryzyka związanego z realizowanymi przedsięwzięciami,

·       zapewnienie identyfikowalności realizowanych procesów

·       zwiększenie skuteczności i efektywności procesów.

·       spełnienie wymagań NATO,

·       pierwszeństwo w dostawach dla wojska,

·       wpisanie produktu/usługi na listę produktów i usług kodowanych NATO dostępną dla wszystkich członków paktu.

              6. Kryteria Certyfikacji

              Kryteria Certyfikacji Zgodnie z Wymaganiami AQAP 2110, AQAP 2120, AQAP 2130, AQAP 2105, AQAP 2210
 

              12.11.2007 r. w życie weszła czwarta edycja "Kryteriów certyfikacji zgodnie z wymaganiami AQAP 2110, AQAP 2120, AQAP 2130, AQAP 2105, AQAP 2210". Ponieważ wymagania AQAP nie są niezależnym systemem, nie mogą samodzielnie funkcjonować bez norm ISO. Dlatego oczywiste jest, że aby spełnić wymagania pierwszej, należy mieć wdrożony certyfikowany system drugiej.

ęłęó

              7. AQAP w Polsce

              Restrukturyzacja Sił Zbrojnych RP po 1989 roku wymusiła aktualizację zasad działalności normalizacyjnej i jakościowej w resorcie obrony narodowej. W 1993 roku powstało Wojskowe Biuro Standaryzacji, które – w związku z przystąpieniem Polski do programu Partnerstwo dla Pokoju w 1994 roku – musiało zapoznać się i koordynować działalność standaryzacyjną NATO.

              1996 roku WBS przekształcono w Biuro Wojskowej Służby Normalizacyjnej, do którego zadań należały: normalizacja, zapewnienie jakości i kodyfikacja. Od początku działalności Zespół Certyfikacji WBS, potem Zespół Zapewniania Jakości BWSN, zajmował się koordynowaniem w resorcie procesu akredytacji laboratoriów badawczych i jednostek certyfikujących oraz procesu badań i certyfikacji wyrobów. Koordynował szkolenia dla specjalistów z resortu w dziedzinie jakości. Działając w ramach BWSN, Zespół Zapewnienia Jakości otrzymał w 1999 roku certyfikat akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji, jako jednostka certyfikująca systemy zarządzania.

              1 stycznia 2003 roku rozpoczęło działalność Wojskowe Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji, utworzone w miejsce Biura Wojskowej Służby Normalizacyjnej (BWSN) i Grupy Organizacyjnej Wojskowego Biura Kodyfikacyjnego (GO WBK). Decyzją nr 25/MON z dnia 4 lutego 2003 roku, w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu zapewniania jakości wyrobów obronnych, Wojskowe Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji zostaje Instytucją Narodową ds. Zapewniania Jakości (zgodnie ze STANAG 4107). Tym samym nadzór merytoryczny nad działalnością Zakładu przejmuje instytucja, która w Polsce w obszarze funkcjonowania NATO odpowiada za zapewnienie jakości i realizowanie Procesu Rządowego Zapewniania Jakości (GQA).

              W zakresie GQA oraz oceny zgodności wydział ten ma dwie istotne grupy działań. Do pierwszej należy koordynowanie i nadzorowanie realizacji Procesu Rządowego Zapewnienia Jakości zgodnie z postanowieniami STANAG 4107 i AQAP 2070, współpraca z instytucjami resortu w zakresie realizacji Procesu Rządowego Zapewnienia Jakości, udział w opracowywaniu wymagań jakościowych (klauzuli jakościowej) i prowadzenie bazy danych związanej z Rządowym Zapewnieniem Jakości i zarządzaniem ryzykiem. Natomiast w zakresie oceny zgodności chodzi między innymi o koordynowanie polityki resortu obrony narodowej i opracowywanie aktów prawnych związanych z oceną zgodności wyrobów nabywanych na cele obronności państwa, sprawowanie nadzoru merytorycznego nad laboratoriami badawczymi i jednostkami certyfikującymi funkcjonującymi w resorcie oraz prowadzenie szkoleń w zakresie oceny zgodności w resorcie obrony narodowej.

              W 2002 roku powołano Zakład Systemów Jakości i Zarządzania, którego działalność pod kątem merytorycznym jest obecnie nadzorowana przez WCNJiK. Od tego czasu wydał on 838 certyfikatów, w tym 410 na AQAP. Pierwszy, w lutym 2006 roku, dostała gdańska Anga na Wykonawstwo, projektowanie sprzedaż i wynajem kontenerów, a ostatni, w lipcu bieżącego roku – Webasto Petemar z Łomianek na Projektowanie, produkcję, sprzedaż urządzeń klimatyzacyjnych, grzewczych oraz akcesoriów podnoszących komfort i bezpieczeństwo w segmencie samochodów osobowych i ciężarowych, pojazdów specjalnych i rekreacyjnych, autobusów oraz jednostek pływających, szkolenia handlowo-techniczne oraz usługi serwisowe.

              O AQAP starają się, co zrozumiałe, dostawcy urządzeń, które mają między innymi zastosowanie militarne, jak na przykład gdański ELSE Technical and Research Service (Dostawy, montaż, uruchamianie i serwis systemów i urządzeń elektroniki morskiej i lądowej oraz systemów i urządzeń dla służb komunalnych i administracyjnych), i ich producenci, jak choćby bydgoski Famor (Projektowanie i produkcja układów zdalnego sterowania silnikiem głównym, układów automatyki siłowni okrętowej, systemów ochrony katodowej, rozdzielnic, prostowników, napędów, projektorów i naświetlaczy, latarni sygnałowo-pozycyjnych, opraw oświetleniowych, zestawów szpitalnych przyłóżkowych), ale również usługodawcy – przykładem Ochrona „Juwentus” z Warszawy (Projektowanie i wykonywanie usług w zakresie technicznej i fizycznej ochrony osób i mienia) czy 110.

              Szpital Wojskowy z Przychodnią SP ZOZ w Elblągu (Świadczenie usług medycznych w zakresie stacjonarnej i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, rehabilitacyjnej, medycyny pracy oraz diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej). Wśród mających AQAP są także producenci żywności, jak Firma Roleski ze Zbylitowskiej Góry (Projektowanie, produkcja i sprzedaż majonezów, musztard, sosów oraz konfekcjonowanie koncentratu pomidorowego).

8. Certyfikacyjne abc

              Jednostki ubiegające się o certyfikat AQAP 2110:2006, AQAP 2130:2006 czy AQAP 2120:2003 zazwyczaj uzyskują jednocześnie certyfikat PN-EN ISO 9001:2001, PN-ISO/IEC 27001:2007, PN-EN ISO 22000:2006, PN-N 18001:2004. Stąd taka duża liczba certyfikatów wydanych przez Zakład Systemów Jakości i Zarządzania.
ęłęóUzyskany certyfikat trzeba odnawiać co 3 lata. ZSJiZ od 2007 roku zawiesił 3 systemy AQAP, a cofnął 10, między innymi na Projektowanie, wykonawstwo i serwis systemów grzewczych, wentylacyjnych i sanitarnych czy Projektowanie, produkcję i sprzedaż przetworów mięsnych oraz sprzedaż elementów mięsnych.
              Wdrożeniem tego systemu zapewnienia jakości powinny być zainteresowane przede wszystkim przedsiębiorstwa, które dostarczają lub zamierzają dostarczać wyroby bądź usługi armiom państw NATO, w tym oczywiście MON. Korzyści wynikające z funkcjonowania w organizacji systemu zapewnienia jakości zgodnego z AQAP są podobne do korzyści wynikających z wdrożenia norm ISO. Należą do nich między innymi: zwiększenie konkurencyjności na rynku, ułatwienie zawierania kontraktów międzynarodowych, spełnienie wymagań zamawiającego (posiadanie AQAP-u daje firmom pierwszeństwo w przetargach organizowanych przez MON), zmniejszenie ryzyka związanego z realizowanymi przedsięwzięciami, zapewnienie identyfikowalności realizowanych procesów i zwiększenie skuteczności i efektywności procesów.
              Dokumenty AQAP ewoluują. Dlatego niezbędne są permanentne szkolenia. Przykładem specjalistyczne kursy Standardization within NATO, realizowane od 2004 roku przez Wojskowe Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji na podstawie porozumienia zawartego między Ministerstwem Obrony Narodowej a Agencją Standaryzacyjną NATO (NSA). 9. edycja tego kursu odbyła się w czerwcu bieżącego roku w Instytucie Logistyki Wydziału Mechanicznego Wojskowej Akademii Technicznej. Wzięło w niej udział 13 osób z 8 państw członkowskich NATO. Wykłady obejmowały różne aspekty działalności standaryzacyjnej w ramach NATO, UE i innych organizacji standaryzacyjnych, włączając terminologię, korzystanie z informatycznych narzędzi wspomagania oraz korelacji pomiędzy działalnością standaryzacyjną a planowaniem obronnym (w szczególności sił zbrojnych). Kolejna, jubileuszowa edycja planowana jest w październiku.

...