Zarządzanie Projektem Europejskim - Michał Trocki, Bartosz Grucza.pdf

(69108 KB) Pobierz
Zarządzanie
projektetn
europejskitn
Praca zbiorowa pod
Michała
redakcją
Trockiego i Bartosza Gruczy
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Warszawa 2007
.-.
'·
Spis
Wstęp
treści
. ... ... ....
. .....
..
...
.. .
......... ..
...
... ..
9
Podstawowe
pojęcia
i zasady
zarządzania
projektami europejskimi
.
.
.
....
.
...
..
..
.
..
...
.
.
.
. .
1.1.
1.2.
Polityka, programy i
projekty
europejskie
.
Uczestnicy
projektów
europejskich
.
.
.
..
.
Cele projektów .
.
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
. .
. .
.
.
.
.
Cykl projektu .
..
...
.....
.
.
.
.
.
..
.
..
Zarządzanie
projektami europejskimi .....
...
....
.
.
..
....
.
...
.
..
.
. . . . . . .
. . .. . .
.
.
.
.
.
... .
.
.
.
.
.....
.
..
..
.
...
.
..
.
..
.
....
.
.
.
.
.·
.
13
13
16
1.3.
1.4.
1.5.
18
20
21
23
23
23
2
Projekty europejskie
.....
...
..
...
..
.
...
.
..
.
...
.
.. .
.
Miejsce _i. rola
w
celów Unii Europejskiej
..
r'
2)~
Cele Unu EuropeJskieJ .
....
.
.
.
..
.
..
..
. . . . . . . . . . . . . . .
.
'-;2
~1~
Programy i projekty europejskie .
..
.
..
.
. . . . . . .
. . . . . . . . .
.
2-:-2.
Pochodzenie
i
specyfika projektów europej
slóch ....
....
...
.
.
·.f2:-0
Projekty
pochodzące
z
funduszy strukturalnych
....
. . . . . . . . .
2."2~2.
Współzależności
proj
ektów
realizowanych w
ra
mach p
lilyki
spójności
...
.
.
.
. . . . . . . . . . . .
..
....
. . . . . . . . . .
.
.... .
2.2.3. Projekty realizowane w
ramac
h ini
cj aty
w
w
In
L
wy
h
.....
.
2.2.4. Projekty
współfinan
s
owan
e
z
undu
zu
p
~n
.
ci
. . . . . . . . . .
.
2.2.5.
Projekty
pochodzące
z
pr
gram
w wsp In
t
wy h
. . . . . . . . . . .
2.3
.
Rodzaje projektów
e
uropejskich
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
~
pr~je~?w osiąganiu
26
27
27
2
35
35
3
3
43
4~
@
3.1.
3.2.
3.3.
Instytucje
biorące
udział
w proj kta h
Instytucjonalne problemy
zarządzani
a
pr
~ekta
m
i
uroi
'JS
k11n1
Instytucja
płatnicza
.
.
.
.
. . . .
. .
.
.
. .
. . .
.
.
. . .
.
.
.
. . . . .
Instytucje
zarządzające
.
. .
. . . . . .
.
.
. . .
.
.
. .
. .
.
. . .
. .
.
. . . .
.J
~
4
I
6
3.4.
3.5
.
3.6.
3.7
.
Spis
tre
ści
Spis
treści
7
Instytucje
pośredniczące
. .
.
. .
.
.
. . .
. . . . . . .
.
.
.
Instytucje
wdrażające
priorytety
i
działania
w ramach
operacyjnych
. . . . . . . .
.
.
.
.
..
..
.
...
.
.
....
..
Beneficjenci
.
.
. .
. . .
.
.
. .
.
.
.
.
. . .
. . . .
.
.
.
.
. .
Komitety
monitorujące
..
......
..
..
.
..
...
...
..
.
.
. .
..
·
programów
..
.
.
.....
.
. . . .
.
. .
.
.
..
.
...
..
·
.
.
.
46
47
47
50
53
53
55
56
56
57
58
59
61
62
64
64
65
77
80
84
87
93
99
102
111
111
113
6.1.
6.2.
6.3
.
6.4.
Kwalifikowalność
wydatków w projekcie europejskim
179
179
181
183
183
184
184
185
185
186
186
186
187
189
189
191
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
191
193
193
194
196
198
199
201
201
202
204
208
216
216
217
4.
Metodyka
zarządzania
projektem europejskim
....
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
I
r
4.1.
4.2.
4.3.
4.3.1.
4.3
.2.
4.3.3
.
4.3.4.
4.3
.5.
4
.3.6.
4.4.
4.4.1.
4.4.2.
4.4.3.
4.4.4.
4.4.5.
4.4.6.
4.4.7.
4.4.8.
4.4.9.
Wymagania
metodyczne
odnośnie
do projektów
europejskich
.
.
Metodyka
zarządzania
cyklem
projektu
...
.
.....
....
.
.
.
.
.
Cykl
projektu
.
.
. . .
.
.
.
. . . .
. .
.
.
.
.
.
.
. . .
.
.
.
. . . . . .
.
. .
.
Koncepcja cyklu projektu
.
..
...
..
.
..
..
..
.
.
.
..
.
.
..
..
.
.
Faza programowania
.
.
.
.
.
...
..
.
..
.....
.
.
.
.
.
.
..
.
..
..
Faza
identyfikacji
....
.
.
...
.....
.
..
.
..
..
.
..
.
..
.
...
.
Faza
formułowania
.
..
.
...
..
..
. . . . . .
...
.
....
.
.
..
...
Faza
wdrażania
i
monitorowania .
. .
. .
. .
.
. .
.
.
.
.
. . .
.
.
.
. .
.
Faza ewaluacji i audytu .
.
.....
..
..
.
.....
.
.
.
. . . . . .
..
.
Podejście
metodyczne matrycy
logicznej
.
.
..
..
.
..
.
...
.
...
Istota
i
zasady matrycy
logicznej
.
. .
.
. .
.
. .
.
.
.
. . . . . .
.
. .
.
Analiza
interesariuszy
.
.
.
....
....
...
.
....
.
.
.
. . . . . .
.
.
Analiza
problemów .
.
.
.
.
. . .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. . .
.
.
...
..
Analiza celów
.
. .
.
.
. .
.
. .
.
. .
. .
. . .
. .
. .
. .
. . . .
. .
. . .
.
.
.
Analiza i wybór strategii
..
.
...
.
.
.
...
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
..
.
.
.
.
Budowa
matrycy logicznej .
.
.
..
.
.
...
.
....
.
.
..
..
...
.
..
Wypełnianie
matrycy logicznej
..
.
..
.
..
..
.
..
...
..
..
..
.
.
Weryfikacja
matrycy
logicznej
. . . . . . .
.
. . . . . . .
.
.
...
....
Matryca logiczna
a ocena
projektów
. . . . . .
.
..
.
.
..
.
.....
.
Zagadnienia ogólne .
. . . . .
.
.
. . . .
.
.
. . . . . . . . .
.
. .
.
. .
. .
.
.
Zasada
dotycząca
wydatków
rzeczywiście
poniesionych
..
....
.
Zasada
dotycząca
księgowania wpływów
...
.
.
.
.
...
.
..
.
... .
Zasada
dotycząca opłat
i innych
obciążeń
oraz kosztów
usług
prawnych
...
.
.
..
.
..
.
.
...
.
..
.
. . . . . . . . .
.
...
.
....
..
.
Zasada
dotycząca
zakupu
używanego sprzętu
.
.
.
.
.....
.
..
..
.
6.5.
Zasada
dotycząca
zakupu gruntów niezabudowanych
.
..
.
...
. .
6.6.
Zasada
dotycząca
zakupu
nieruchomości
. .
. .
.
.
. .
. . . . . . ... .
6.7.
6.8.
•
Zasada
dotycząca
V AT
i
innych podatków oraz
opłat
.
.
. . . . . . .
Zasada
dotycząca kapitału podwyższonego
ryzyka
i
funduszy
6.9.
kredytowych .
.
.
. . . .
.
. .
.
.
.
. . .
. . . .
.
. .
.
.
.
. .
. . . .
. .
... .
6.10. Zasada
dotycząca
funduszy gwarancyjnych
.
.
....
..
..
..
.
..
.
6.11. Zasada
dotycząca
leasingu
.
.
.
. .
.
.
. . . . . .
.
. . . .
.
.
. .
. .
. . .
.
6.12. Zasada
dotycząca
kosztów
poniesionych
.
.
....
.
.
.
. . . . . . . . .
6.13. Zasada kwalifikowania
przedsięwzięć
w
zależności
od
lokalizacji
..
.
6.14. Dodatkowe regulacje w zakresie
kwalifikowalności
wydatków
.
.
.
7.
Rachunek
Podejście
efektywności
projektów europejskich
5.
Planowanie
projektu
europejskiego
5.1.
5.2.
5
.3.
5.4.
5.5.
5.6.
5.7.
5.8.
5
.9.
5.10.
5.11.
5.12.
Znaczenie i
zakres
planowania projektu
europejskiego .....
.
.
.
Struktury projektu
europejskiego
.....
.
....
.
..
...
.
.
.
...
. .
Planowanie
struktury
projektu
.
.
..
.
.
..
.
.
.....
...
....
..
.
.
Technika
G
.
Schmidta planowania
struktury hierarchicznej projektu
Zdefiniowanie
czynności
projektu
.
.
...
.
. . . . . .
.
. . . . . . . . .
.
Planowanie
przebiegu projektu
. . . . . . . . .
.
..
..
. . . . . . .
.
.. .
Planowanie
przebiegu projektu
techniką
harmonogramów
..
...
.
Planowanie
przebiegu projektu
techniką
sieciową
MPM ..
.
... .
Określanie
kamieni milowych
projektu
..
...
.
.
..
.
.
.
...
.
..
.
Planowanie zasobów
projektu
....
.....
.
...
..
. . . . . .
.
..
. .
Budżetowanie
projektu
.
.
...
...
..
.
.
.
. . . . . .
..
..
.
..
.
... .
Sterowanie projektem
.
.
....
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I
116
124
127
129
130
136
144
146
157
173
7.1.
7.2.
7
.2.1.
7.2.2
.
7.2.3.
7
.2.4.
7.2.5
.
7.3.
7.3. 1.
7.3.2.
7
.3.3.
7.3.4.
7.4.
7.4.1.
7
.4.2.
do rachunku
efektywności
projektów europejskich
Analiza kosztów i
korzy
ści
CBA
.
. .
. . . . .
.
. . . .
. .
.
.
. .
Zasady ogólne analizy
. . . . . . . .
. . .
. .
. .
.
.
.
.
.
.
.
. . . .
.
Charakterystyka analizy CBA . .
. . .
.
.
. .
. .
. . .
. .
. .
.
.
. .
Zasady prowadzenia analizy CBA . . .
.
.
. . .
.
.
.
. .
. .
.
.
.
.
Kryterium
decyzyjne
oparte na analizie CBA
.
. . .
.
.
.
.
.
.
.
Zalety i wady analizy CBA
. .
. . . .
. .
.
.
. .
.
.
. .
.
.
. . . .
.
Analiza projektów europejskich
.
.
. . .
. .
.
. .
.
.
. . .
.
.
. .
.
Rodzaje analiz projektów europejskich . .
.
.
. . . .
.
.
.
.
. .
.
Ogólna charakterystyka metody NPV i metody IRR . . .
.
.
.
Analiza finansowa projektów europejskich
. . .
. . . .
. . .
. .
.
Analiza ekonomiczna projektów europejskich
.
.
.
. .
. . . . .
.
Analiza ryzyka
. .
.
. . . . .
. .
. . . . . .
.
.
.
. .
.
.
. .
.
. . . . . .
Istota i zasady analizy ryzyka
.
. . . .
.
.
.
.
. .
.
.
. .
.
. .
.
. . .
Analiza
wrażliwości
. . . .
. .
.
.
. . . . . .
. .
. .
.
. . . . . . . . .
Ewaluacja, monitorowanie i kontrola projektów
europejskich
.
.
.
..
..
.
.
.
..
...
.
..
.
...
...
..
.
....
.
...
.
223
8.1.
8.2.
Znaczenie ewaluacji projektów europejskich
.
. . . .
. . .
.
.
. . . . . 223
Ewaluacja
projektu
. . .
. .
. .
.
. . .
. . .
.
.
. . .
. .
.
.
.
. . .
.
.
.
. . .
225
ł
I
8
Spis
treści
8.3.
8.4.
8.5.
8.6.
8.7.
8.8.
8.9.
Monitorowanie
projektu
. . . .
.
. .
.
. . .
. . .
.
.
Kontrola projektu . .
. . .
.
. . .
.
. .
.
. .
. .
. . .
Audyt .
.
.
. .
. .
. . .
.
.
.
. . .
.
.
.
. .
. .
.
.
.
. .
Wymogi ewaluacji projektów europejskich .
.
Klasyfikacja ewaluacji projektów europejskich
Poziomy
ewaluacji projektów europejskich
.
.
Przykład
ewaluacji projektu
.
.
. . .
.
.
.
.
. .
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
225
226
227
228
229
232
235
239
9.
9.1.
9.2.
9.3.
9.4.
9.5.
9.6.
Kierowanie
zespołem
projektowym
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Kompetencje
członków zespołu
projektowego
. .
.
.
. .
. .
.
.
Charakterystyka kierownika
zespołu
projektowego
.
. .
.
. . .
Zadania realizowane przez kierownika
zespołu
projektowego
Budowanie
zespołu
projektowego
. . .
.
. .
. . .
. . .
.
. .
.
.
. .
Doskonalenie
zespołu
projektowego
. . .
.
.
. .
.
.
.
. .
. .
.
.
.
Koordynowanie
pracy
zespołu
projektowego
.
.
.
.
. . . . . .
.
.
239
. 242
. 246
.
247
.
250
.
253
Wstęp
Projekty europejskie, czyli projekty
współfinansowane
ze
środków
Unii
Europejskiej
,
stają się trwałym
elementem
wspomagającym
rozwój gospodarczy
i
społeczny
w Polsce.
'.Angażują
one, i
będą angażowały
w
przyszłości,
szerokie
rzesze uczestników:
projektodawców, decydentów,
wykonawców i beneficjentów.
Ponieważ
na
realizację
projektów europejskich
są
przeznaczane
środki
wypraco-
wane przez
ogół
obywateli Unii Europejskiej
,
skuteczność
i
efektywno
ś
ć
tych
projektów ma znaczenie dla wszystkich:
bezpośrednich użytkowników
,
ich
środo­
wisk
lokalnych
i
regionalnych,
obywateli
państw członkowskich
i
całej
Wspólnoty.
Rozmaitość
programów i
projektów
europejskich oraz skala
zaangażowanych
w nie
środków powodują, że
jednym z
ważniejszych
problemów staje
się
kwestia
doboru
właściwej
metody planowania i realizacji tych
przedsięwzięć,
czyli inaczej
mówiąc,
metodyki
zarządzania
projektami europejskimi.
Unia Europejska od
lat
dostrzega ten problem,
analizując skuteczność wdraża­
nia swojej polityki
pomocowej
w
poszczególnych
krajach
członkowskich.
Okazuje
się
bowiem,
że
pewne negatywne zjawiska,
dotyczące
bardzo wielu programów
i projektów,
są
dość
powszechne,
niezależnie
od obszaru
wdro
żenia
i charakteru
realizowanych
przedsięwzięć
.
Spośród
najczęściej
dostrzeganych mankamentów
projektów
europejskich wymienia
się:
słabe
I
I
IO. Zamówienia publiczne w projektach europejskich
...
.
259
10.1.
10.2.
10.3".
10.4.
10.5.
10.5.1.
10.5.2.
10.5.3.
10.5.4.
..
..
..
.
..
..
..
....
..
.
.
.
...
.
....
..
.
.
......
.
System
zamówień
publicznych
w Polsce .
.
.
......
..
.
.
....
Zamówienia
publiczne
a fundusze strukturalne . .
.
. .
.
.
.
. .
. . .
Podstawowe
zasady
udzielania
zamówień
publicznych
.
.
.....
Procedury udzielania
zamówienia
publicznego
.
. . . . .
.
. .
.
.
.
.
Zasady ogólne .
..
.
. . . . . . . .
..
.
..
.....
.
.
.
.
.
..
.
.
.
..
.
Przetarg
nieograniczony
.
..
.
....
.
..
.
.
. . . . . . . . . . . . .
...
Przetarg
ograniczony .
.
..
...
...
. . . . . . .
.
.....
.
...
.
...
Negocjacje
z
ogłoszeniem
....
.
.
...
..
.
.
.
.
..
..
..
..
..
..
Wstęp
.
259
.
260
.
263
. 268
.
272
.
272
. 273
. 275
.
277
282
O autorach
Managing European Project
.
. . .
.
. .
.
. . .
.
. .
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
. .
285
-
-
-
-
planowanie i przygotowanie,
niedostosowanie do potrzeb,
realizacji,
niewystarczające
uwzględnianie
zagrożeń towarzyszących
ignorowanie czynników
wpływających
na
trwałoś ć korzyści
,
niedostateczne wykorzystywanie
doś
wiadczeń wynikających
z
poprzednich
projektów.
Jeżeli
najczęściej
dodamy
do tego
błędy
popełniane
projektów europejskich do
wdrożenia,
czyli:
-
niejasne ramy strategiczne,
niepełną analizę
sytuacji,
podczas przygotowania
10
Wstęp
W
s
tęp
11
planowanie i
wdrożenie
zorientowane na
nieweryfikowalny wynik projektu,
presję
wydatkowania
środków,
krótkoterminową wizję działania,
działanie,
a nie na cel,
niespójne wzajemnie dokumenty projektu,
brak wspólnego postrzegania problemów, celów i
założeń
projektu,
Autorami niniejszej publikacji
są
pracownicy i
współpracownicy Zakładu
Zarządzania
Projektami
działającego
w ramach Katedry
Zarządzania
w Gospodarce
Szkoły Głównej
Handlowej w Warszawie,
zajmujący się problematyką zarządzania
projektami europejskimi nie tylko od strony teoretycznej
,
ale i
praktycznej.
Wszystkim, którzy przyczynili
się
do
powstania niniejszej
książki,
a
zwłaszcza
Kierownikowi Katedry Pani prof. dr hab. Marii
Romanowskiej
,
redaktorzy i auto-
rzy
składają tą drogą podziękowania
.
to
konieczność
stworzenia
rozwiązań
metodycznych,
usprawniających zarządzanie
projektami, wydaje
się
oczywista z punktu widzenia wszystkich uczestników
projektów europejskich, zarówno sponsora - Komisji Europejskiej i
działających
w jej imieniu instytucji, jak i wykonawców oraz beneficjentów.
Unia Europejska nie narzuca projektodawcom konkretnej metodyki wspoma-
gającej
procesy
zarządzania
.
Przygotowanie projektu zgodnie ze sprawdzonymi
wzorcami metodycznymi jest jednak zawsze lepiej oceniane, zmniejsza bowiem
ryzyko niepowodzenia
przedsięwzięcia.
Przedstawiona w niniejszej
książce
metodyka
zarządzania
projektami europej-
skimi opiera
się
na opracowanej na
początku
lat
dziewięćdziesiątych ubiegłego
wieku metodyce planowania i realizacji projektów pomocowych Unii Europejskiej,
określanej
jako metodyka
zarządzania
cyklem projektu.
Narzędzie
to,
umoż­
liwiające
zapewnienie
skuteczności
w
osiąganiu
celów projektu przy
określonym
limicie
środków
i w wyznaczonym czasie, szczególnie mocno akcentuje
fazę
przygotowawczą
projektów
-
ich definiowanie i planowanie. Etapy te
są
bardzo
istotne dla
każdego
sponsora projektu, czyli w tym przypadku
właściwych
in-
stytucji europejskich. Ich poprawne wykonanie i ocena
dają
bowiem
podstawę
do
selekcji najlepszych
przedsięwzięć
i
zwiększają prawdopodobieństwo właściwego
wydatkowania
środków.
Uzyskanie zamierzonych efektów z projektów europej-
skich wymaga sprawnej realizacji
także pozostałych
etapów
zarządzania
projektem.
Są
one przedstawione w metodyce
zarządzania
cyklem projektu w sposób
bardzo
ogólny,
wymagający uzupełnienia
i konkretyzacji.
Celem autorów tej
książki
jest kompleksowe zaprezentowanie problematyki
zarządzania
projektem
europejskim.
Na
początku został
przedstawiony funkcjo-
nalny i instytucjonalny system
realizacji
projektów europejskich. Dalej
następuje
omówienie terminów
i
podstaw metodycznych
zarządzania
projektem europejskim
w
postaci
metodyki
zarządzania
cyklem projektu. Metodyka ta
została
w
książce
uzupełniona
o wzorce metodyczne
zaczerpnięte
z innych sprawdzonych metod
zarządzania
projektami i o
doświadczenia
realizacji podobnych projektów w za-
kresie: analiz finansowych, planowania,
budżetowania,
ewaluacji, monitorowa-
nia i kontroli, a
także
organizowania
zespołów
projektowych. W
uzupełnieniu
opisano zasady stosowania procedur
zamówień
publicznych w
projektach
euro-
pejskich.
Całość została
zilustrowana dwoma
przykładami
.
Do
każdego rozdziału
jest
dołączony
obszerny spis literatury
uzupełniającej
,
pozwalającej
na
pogłębienie
wiedzy z zakresu
zarządzania
projektem
europejskim.
Trocki
Bartosz Grucza
Michał

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin