Oznaczanie migracji formaldehydu z papieru opakowaniowego
1. Ocena materiałów opakowaniowych:
a) Tradycyjne materiały
· Papier
· Szkło
· Metale
b) Opakowania z tworzyw sztucznych
2. Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością
- Muszą być wytwarzane z zastosowaniem substancji dozwolonych, zamieszczonych na listach pozytywnych podanych w odpowiednich aktach prawnych
- Proces technologiczny ich wytwarzania musi przebiegać zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną
- W warunkach normalnych lub przewidywanych użytkowania finalny wyrób nie może migrować do produktu spożywczego w ilościach które mogłyby:
· Stanowić zagrożenie dla zdrowia
· Spowodować nieakceptowane zmiany w składzie produktu
· Wpływać na pogorszenie cech organoleptycznych
3. Ocena higienicznych materiałów opakowaniowych
- Porównanie zawartości w nich substancji potencjalnie szkodliwych np. monomerów, substancji pomocniczych, metali ciężkich do limitów ich maksymalnej wartości QM oraz migracji substancji niskocząsteczkowych z opakowania do produktu spożywczego lub płynu modelowego
- Bada się migrację globalną OML (dopuszczalny limit migracji globalnej)czyli sumę masy niskocząsteczkowych związków migrujących w ściśle określonych warunkach czasu i temperatury z wyrobu do płynów modelowych imitujących środki spożywcze
- Bada się migrację specyficzną SML (dopuszczalny limit migracji specyficznej) dotyczącą określonej substancji
- Badanie prowadzi się zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami uwzględniającymi:
· Rodzaj materiału opakowaniowego
· Rodzaj płynu modelowego imitującego żywność
· Temperaturę
· Czas kontaktu itp.
4. Płyn modelowy
- Stosowane ze względów analitycznych
- Możliwe użycie konkretnych produktów
- Sklasyfikowane na podstawie podobieństwa do jednego lub więcej rodzajów żywności
a) woda destylowana
· Do badania migracji z tworzyw sztucznych
· imitującą żywność uwodnioną
· o pH >4,5
b) 3- procentowy roztwór etanolu
· Imituje żywność kwaśną
· O pH <4,5
c) 10- procentowy roztwór etanolu
d) Imituję żywność zawierającą alkohol i petryfikowaną oliwę z oliwek imitującą żywność zawierającą tłuszcz
- Ich działanie uznaje się za bardziej surowe niż działanie środków spożywczych
5. Wielkość migracji
- Decyduje o zakresie badań toksykologicznych wymaganych przy uzyskiwaniu zezwolenia na stosowanie danej substancji do wyrobu materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
a) Duża
· 5-60 mg/kg żywności
· Konieczny pełen zakres badań toksykologicznych
b) Mała
· Od 5mg/kg żywności
· Obowiązuje zredukowany zakres badań
· Wyniki badań muszą umożliwić ocenę ryzyka dla zdrowia wynikającego ze stosowania tej substancji
6. Materiały pomocnicze- problemy higieniczne
- Stosowane do wyprodukowania sprzętów i opakowań z tworzyw sztucznych, papieru
- Materiały opakowaniowe wytwarzane na bazie celulozy wymagają użycia środków pomocniczych
· Kleje papiernicze
· Wypełniacze
· Środki retencyjne, dyspergujące, konserwujące
- Wytwarzanie ich opiera się na syntetycznych żywicach polimerowych-melaminowo- formaldechydowch, poliamidowo- epichlorohydrynowych, poliakrylowych
7. Ocena higieniczna opakować papierowych obejmuje następujące elementy
- Ocenę organoleptyczną
- Trwałość nadruku (nie może wykazywać migracji)
- Zawartość metali ciężkich w tak zwanej suchej pozostałości z ekstraktu wodnego
· Arsen ≤1mg/kg
· Miedź ≤15mg/kg
· Żelazo ≤120mg/kg
· Cynk ≤25mg/kg
· Ołów ≤10mg/kg
· Kadm ≤1mg/kg
- Zawartość niezwiązanego fenolu ≤10mg/kg
- Substancje wybielające (nie mogą wykazywać migracji)
- Zawartość chlorków (35mg/kg)
8. Formaldehyd
a) W papierze
· Jako pozostałość środków konserwujących zabezpieczających drewno, pulpę lub gotowy papier przed rozwojem drobnoustrojów
· Jako składnik klejów papierniczych, dodawanych w celu poprawy wytrzymałości mechanicznej papieru i jego odporności na wodę
· Duża zawartość w papierze makulaturowym- niedopuszczony do pakowania środków spożywczych
· Brak w papierach pergaminowych
· Bardziej prawidłowe jest wyrażanie migracji w przeliczeniu an jednostkę powierzchni niż na kg
· Graniczna wartość migracji wynosi 1mg/dm2
b) W niepowlekanej folii z regenerowanej celulozy, do której jako dodatek zwiększający przyczepność powłoki stosuje się produkt kondensacji melaminy z formaldehydem
c) Naturalnie jako produkt przemiany materii
· W rybach, rzodkiewkach, jabłkach, cebuli, marchwi, ziemniakach, kapuście
· Może przenikać z opakowań np. papieru, osłonek wędlin
· Jest składnikiem dymu wędzarniczego
· Stosowany jako substancja konserwująca przy wyrobie niektórych substancji dodatkowych np. karagenianów, alginianów i innych subst. Żelujących oraz w postaci heksametylotetraminy
d) Jako środek konserwujący
· Ma szerokie spektrum działania
· Małe wartości hamujące rozwój drobnoustrojów
· Skuteczny w preparatach chemii gospodarczej np. płyny do mycia naczyń, kosmetyki np. płyny do płukania jamy ustnej, lakiery, utwardzacze do paznokci
e) W kosmetykach
· Dopuszczone stosowanie formaldehydu i substancji wydzielających go
· Każdy kosmetyk zawierający takie substancje musi mieć an etykiecie umieszczone odpowiednie stężenie jeśli stężenie przekracza 0,005%
f) W środowisku
· Przenikają do niego podczas produkcji i przetwarzania formaldehydu
· Przez wyroby gotowe, do których produkcji używa się formaldehydu szczególnie z żywic amino-formaldehydowych oraz mocznikowo- formaldehydowych
· Przez kleje stosowane w budownictwie i przemyśle meblarskim
g) Jako produkt uboczny
· Ze spalania gazu ziemnego, węgla, paliw, ropopochodnych, tytoniu
9. Cechy formaldehydu
- Bardzo aktywny chemicznie
- Wchodzi w reakcje z białkami, związkami aromatycznymi, barwnikami, amoniakiem, nadtlenkiem wodoru, związkami żelaza
- Reakcja z albuminami, kazeiną, żelatyną, agarem, skrobią mają charakter nieodwracalny
- Ich przebieg zależy m.in. od dostępu tlenu, światła, temperatury
- W organizmie człowieka:
a) Miejsce wnikania
· Przez drogi oddechowe
· Przewód pokarmowy
· Skórę
b) Postać
· Gazowa
· W roztworze
* Mogą wywoływać miejscowe podrażnienia, a przy dzialaniu przewlekłym- stany zapalne
c) Objawy działania
· Łzawienie
· Pieczenie spojówek
· Ból gardła
· Ból głowy
· Nudności
· Osłabienie
· Bezsenność
- Metabolizm
· Szybko ulega utlenieniu do kwasu mrówkowego
· Kw mrówkowy wiąże się z enzymami zawierającymi żelazo
· Może hamować oddychanie komórkowe
· Reaguje z glutationem- zmniejszając możliwość detoksykacyjne organizmu, z grupami aminowymi białek oraz gr metylowymi choliny i metioniny
· Powoduje zaburzenia syntezy białka
· Wpływa depresyjnie na centralny uk nerwowy
10. Narażenie szczurów na duże dawki formaldehydu
- Może wywoływać zmiany nowotworowe jamy nosowej i tchawicy
- Jednak nie ma dostatecznych dowodów na rakotwórcze działanie przy narażeniu droga pokarmową
- Działanie genotoksyczne w badaniach In vitro, narażone tylko kom w miejsu ekspozycji
- Nie wpływa na reprodukcję i przebieg ciąży
...
MandolinkaBramborowa